
Apolas Lermi
Apolas Lermi
Ο Απόλας Λέρμι (πραγματικό όνομα Αμπντουραχμάν Λέρμι) γεννήθηκε το 1984 και είναι Τούρκος τραγουδιστής της παραδοσιακής μουσικής και μουσικός.
Γεννήθηκε στην Τόνια της Τουρκίας και σε ηλικία 10 ετών μετακόμισε με την οικογένειά του στην Κωνσταντινούπολη. Το καλλιτεχνικό του όνομα, «Απόλας», προέρχεται από παρατσούκλι που του έδωσαν οι φίλοι του.
Μετά από αρκετά χρόνια, αποφάσισε να κυκλοφορήσει ένα άλμπουμ αφιερωμένο στην κουλτούρα της Μαύρης Θάλασσας. Το 2011 κυκλοφόρησε τον πρώτο του δίσκο με τίτλο «Καλαντάρ», στον οποίο περιλαμβάνονται και ποντιακά τραγούδια που είχαν σχεδόν λησμονηθεί στην περιοχή του Πόντου. Η λέξη «Καλαντάρ» αναφέρεται στον πρώτο μήνα του παλιού παραδοσιακού ημερολογίου και σχετίζεται με τις εορταστικές παραδόσεις μεταξύ 13 και 14 Ιανουαρίου. Ανάμεσα στα πιο γνωστά τραγούδια του δίσκου είναι τα: «Mektup», «Αγαπώ σε», «Yağmur», «Seçim Zamanı», «Αγασάρ Χορόν».
Το βίντεοκλιπ του τραγουδιού «Αγαπώ σε» γυρίστηκε στη Μονή της Παναγίας Σουμελά και αποτελεί το πρώτο μουσικό βίντεο στην ποντιακή διάλεκτο (ρωμαίικα) που γυρίστηκε στο συγκεκριμένο μοναστήρι. Το τραγούδι «Seçim Zamanı» έγινε αφορμή για τη δημιουργία του πρότζεκτ Diren Karadeniz, στο οποίο συμμετείχαν 24 καλλιτέχνες και το οποίο θίγει κοινωνικά, πολιτικά και πολιτισμικά ζητήματα του Πόντου.
Το 2012, δημιούργησε την τηλεοπτική εκπομπή Kalandar, η οποία ανέδειξε την παραδοσιακή μουσική της Μαύρης Θάλασσας. Τα τραγούδια του, πολλά εκ των οποίων είναι παραδοσιακά που έχει διδαχθεί από λαϊκούς τραγουδιστές της περιοχής, έχουν χρησιμοποιηθεί σε τηλεοπτικές σειρές και κινηματογραφικές παραγωγές.
Το 2014 κυκλοφόρησε τον δεύτερό του δίσκο με τίτλο «Σάντα», που παίρνει το όνομά του από το ορεινό χωριό Σάντα στην επαρχία Γκιουμούς-χανέ, γνωστό σήμερα ως Ντουμανλί. Αμέσως μετά την κυκλοφορία του δίσκου, υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία. Μετά την επιστροφή του, γύρισε βίντεο για κάποια από τα τραγούδια του. Ορισμένα από τα πιο γνωστά τραγούδια του δίσκου είναι: «Eski Yar», «Felek», «Beşikdüzü», «Karadeniz», «Tonton», «Yaban Eller», «Kaderim Böyle İmiş», «Görele Horonu».
Το 2016 κυκλοφόρησε το άλμπουμ Romeika, ένα αρχείο τραγουδιών αποκλειστικά στην ποντιακή διάλεκτο. Στόχος του δίσκου ήταν να σπάσει τα στερεότυπα που επικρατούν στην Τουρκία γύρω από τη συγκεκριμένη πολιτισμική κληρονομιά. Το άλμπουμ κυκλοφόρησε ταυτόχρονα σε Ελλάδα και Τουρκία και διακρίνεται για την απλότητά του. Στον δίσκο συμμετείχε η Πελαγία Νικολαΐδου, ενώ ο Βαχίτ Τουρσούν, συγγραφέας του λεξικού της ποντιακής (Romeika), απήγγειλε ποίημά του. Τα σκίτσα του ένθετου ανήκουν στον συγγραφέα και ζωγράφο Μουζαφέρ Ορουτσόγλου. Το μοναδικό βίντεοκλιπ του άλμπουμ ήταν για το τραγούδι «Laison» και γυρίστηκε στην Κωνσταντινούπολη.
Το 2017 έγραψε τον επίσημο ύμνο της ποδοσφαιρικής ομάδας Τραμπζονσπόρ.
Το 2018 κυκλοφόρησε τον τέταρτο του δίσκο με τίτλο Momoyer, όνομα που παραπέμπει σε χειμερινό εθιμικό δρώμενο της Τραπεζούντας (Μωμοέρι͜α), αντίστοιχο με καρναβαλικές παραδόσεις που απαντώνται διεθνώς. Πρόκειται για μορφή λαϊκού θεάτρου, με μεταμφιέσεις, τραγούδι και χορό. Από το άλμπουμ ξεχώρισαν τραγούδια όπως: «Bir Baktım» (το οποίο συνοδεύτηκε από το πρώτο του βίντεο με παραδοσιακό χορό), «Senan Kardian Apes» (βιντεοσκοπημένο στον ιστορικό χώρο του ακρωτηρίου Ιάσων), «Uzungöl Şerah» (με οικολογικό μήνυμα κατά της ρύπανσης του Ουζουνγκιόλ), «Dünya» (βίντεο στο νησί Αχτάμαρ στη λίμνη Βαν), καθώς και τα «Kanlı Hemşin», «Memleket», «Ah Almanya», «Karayemiş Ağacı».
Έχει συνεργαστεί με σημαντικούς καλλιτέχνες όπως ο Σαΐτ Ουτσάρ (κορυφαίος λυράρης του Πόντου), ο δεξιοτέχνης Ματθαίος Τσαχουρίδης, και ο Μικαΐλ Ασλάν, μουσικός που ασχολείται με τον ζαζαϊκό πολιτισμό. Με τον τελευταίο συνεργάστηκαν στο τραγούδι «Hal Yamano», το οποίο αποτελεί την πρώτη οργανωμένη προσπάθεια γεφύρωσης μεταξύ της ποντιακής και της ζαζαϊκής κουλτούρας, με γυρίσματα σε Τραπεζούντα, Ριζούντα και Τούντζελι.
Ο Απόλας Λέρμι συνεχίζει την πορεία του με κυκλοφορίες singles στις ψηφιακές πλατφόρμες, όπως τα «Aşk Denizi», «Akşam Oldu Karanlık», «Seni de Unuturum», «Kalanima Deresi», ενώ παράλληλα διατηρεί ενεργή παρουσία στη σκηνή και στα καλλιτεχνικά του έργα.
🇬🇧
Abdurrahman Lermi (born 1984), better known as Apolas Lermi, is a Turkish folksinger and musician.
He was born in Tonya, Turkey. His real name is Abdurrahman Lermi. Apolas is a nickname his friends gave to him and has been used for his stage name. Lermi migrated to İstanbul with his family at age of 10. After a long time, he decided to publish an album related with Black Sea culture.
Apolas Lermi, who generally performs Turkish folk songs, published his first album named Kalandar in 2011, which had Pontic Greek songs that have been almost forgotten in the Black Sea region. Kalandar means the first month of the new year in the traditional calendar. It is also in reference to the traditions that take part between the 13th and 14th of January. Featured songs of this album: Mektup, Ağapo Se, Yağmur, Seçim Zamanı, Ağasar Horonu.
The video clip of Ağapo Se was filmed at Sumela Monastery. This clip is also the first one made in Romeika and filmed in Sumela Monastery. Seçim Zamanı song from this album has become a project called Diren Karadeniz with participation of 24 singers. This project mentions social, political and cultural problems in the Black Sea region of Turkey.
Lermi, has prepared a TV program called Kalandar in 2012 and pointed out traditional Black Sea music. The songs of Lermi, who performs traditional songs he has learned from bards of the Black Sea, have been used in many TV series and movies.
Santa is Apolas Lermi’s second solo album published in 2014. Santa is also a village in Gümüşhane, now called Dumanlı.
Lermi joined the army after this album. When he returned, he filmed some of his songs. Featured songs of this album: Eski Yar, Felek, Beşikdüzü, Karadeniz, Tonton, Yaban Eller, Kaderim Böyle İmiş, Görele Horonu.
Apolas Lermi published an archive album called Romeika in 2016, which is full of Pontic Greek songs and is aimed at breaking down prejudices in Turkey. This album has been published simultaneously in Greece and Turkey. It is much more plain compared to previous albums.
In this album, Lermi has made a duet with Pela Nikolaidou, who is also a Black Sea rooted musician. Vahit Tursun, the writer of Romeika Dictionary (Pontic Greek), vocalized his own poetry in this album. The drawings inside this album belong to Muzaffer Oruçoğlu, who is a writer and painter.
Lermi made only one video clip of this album, for the song Laison , in Istanbul, 2016.
Apolas Lermi prepared Trabzonspor’s official song in 2017.
Apolas Lermi has published his 4th album called Momoyer in 2018. Momoyer is a winter festival in Trabzon and similar to the ones celebrated worldwide. It is a folk theater performed by a group of disguised people singing and dancing.
Lermi has made a video clip of the song Bir Baktım from this album, which was his first traditional dance clip. Senan Kardian Apes Pontic Greek song was also filmed in Cape Jason historical place, Ordu. He also made a video clip of Uzungöl Şerah song, to bring attention to the nature pollution in Uzungöl. Another song Dünya was filmed in Akdamar Island, Van. Kanlı Hemşin, Memleket, Ah Almanya, Karayemiş Ağacı are some other popular songs of this album.
Lermi made a duet with Sait Uçar, one of lyra music leaders. He also made created music and performed in concerts with Matthaios Tsahouridis, a Greek musician with Black Sea roots. He also performed a Zaza song called Hal Yamano with Mikail Aslan, a musician working on Zaza culture. The video clip of the song was filmed in Trabzon, Rize and Tunceli. This project is the first organised effort in an attempt to connect Black Sea and Zaza culture.
Apolas Lermi has been publishing his singles on digital platforms. Aşk Denizi, Akşam Oldu Karanlık, Seni de Unuturum, Kalanima Deresi are some of them. Lermi has been continuing his stage life and art works.
album
Albums/Singles (10)

Η πατρίδα έν’ λαλία 2023

Αδελφέ μ’ 2023

Το τάμαν 2021

Ζύγανα 2020

Έχω έναν μυστικόν 2019

Momoyer 2018

Santa (Σαντά) 2013

Kalandar 2011
lyrics
Τραγούδια (25)
- Ağapo se (Αγαπώ σε) - Kalandar
- İme Tonyalin pedin (Είμαι Τονιαλίν παιδίν) - Kalandar
- Ta maliam ntesprinan (Τα μαλλία μ’ ντ’ έσπρυναν) - Kalandar
- Αδελφέ μ’ - Αδελφέ μ’
- Άνεμος - Romeika (Pontic Greek)
- Ας πάμε σην Κιόρελε - Romeika (Pontic Greek)
- Ας φιλώ τα τσιτσία σ’ - Romeika (Pontic Greek)
- Έσυρα το τυφέκι μ’ - Romeika (Pontic Greek)
- Έχω έναν μυστικόν - Έχω έναν μυστικόν
- Ζύγανα - Ζύγανα
- Η πατρίδα έν’ λαλία - Η πατρίδα έν’ λαλία
- Κάεται η καρδία μ’ - Κάεται η καρδία μ’
- Κάστανα - Romeika (Pontic Greek)
- Λάισον - Romeika (Pontic Greek)
- Μάνα - Romeika (Pontic Greek)
- Μωμοέρι͜α - Momoyer
- Όνειρο - Romeika (Pontic Greek)
- ’Πάρθεν η Ρωμανία - Romeika (Pontic Greek)
- Σ’ έναν καρδίαν απέσ’ - Momoyer
- ’Σώρεψα για τ’ εσένα - Romeika (Pontic Greek)
- Τη ψ̌ης ι-μ’ το τραγούδι - Ανοιχτόν στράταν | Pontos Manzarası
- Το τάμαν - Το τάμαν
- Το χωρίο μ’ νουνίζω - Romeika (Pontic Greek)
- Τουρκικά Ελληνικά - Santa (Σαντά)
- Τρυγόνα Ματσούκας - Santa (Σαντά)

