Φίλων Κτενίδης
Φίλων Κτενίδης
1889
13 Ιουλίου 1963Ο Φίλων Κτενίδης (Τραπεζούντα 1889 – Θεσσαλονίκη 13 Ιουλίου 1963) ήταν θεατρικός συγγραφέας, δημοσιογράφος και γιατρός, ποντιακής καταγωγής. Υπήρξε εκδότης της "Ποντιακής Εστίας" (λαογραφικό περιοδικό, 1950) και ιδρυτής (1951) του σωματείου "Παναγία Σουμελά" και ο άνθρωπος που εμπνεύστηκε την ανιστόρηση της νέας μονής Παναγίας Σουμελά στην Καστανιά Ημαθίας.
Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Κρώμνη και το 1906 αποφοίτησε με Άριστα από το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας. Την περίοδο 1906-1909 εργάστηκε ως λογιστής. Την ίδια περίοδο αρθρογραφούσε στην εφημερίδα "Εθνική Δράσις" της γενέτειράς του και το 1910 ανέλαβε διευθυντής δικής του εφημερίδας, της δεκαπενθήμερης "Επιθεώρησης". Λίγο αργότερα απελάθηκε από τους Νεότουρκους και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της πρωτεύουσας.
Πολέμησε εθελοντικά με τον ελληνικό στρατό στην Ήπειρο και στη Μακεδονία, την περίοδο 1912-13. Το 1914-15 επέστρεψε στην Τραπεζούντα για να προσφέρει εθελοντικά τις υπηρεσίες του ως γιατρός και μετά την είσοδο των ρωσικών στρατευμάτων στην πόλη (1916) έφυγε στον Καύκασο, όπου εργάστηκε ως στρατιωτικός γιατρός στο μεγαλύτερο ρωσικό στρατιωτικό νοσοκομείο στα Πλάτανα.
Το 1922 επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη, ενώ στις εκλογές του 1935 εξελέγη βουλευτής Αθηνών με το συνδυασμό Συμπραττόντων Κυβερνητικών Κομμάτων συγκεντρώνοντας 71.531 ψήφους. Το 1938 εγκαταστάθηκε μόνιμα στη συμπρωτεύουσα, όπου εργάστηκε ως γιατρός.
Απεβίωσε τον Ιούλιο του 1963 και ο τάφος του βρίσκεται στην Παναγία Σουμελά στην Καστανιά Ημαθίας.
Συνέγραψε 17 ποντιακά θεατρικά έργα. Είναι ο μοναδικός Πόντιος συγγραφέας, του οποίου τα έργα έχουν παρουσιαστεί από τους περισσότερους ερασιτεχνικούς θιάσους, στην Ελλάδα και διεθνώς.
Ποιήματα
"Καμπάνα του Πόντου"
Θεατρικά
"Ο Ξενιτέας"
"Ο Μάραντον"
"Το Γιάντες"
"Το Μαυροκόρτ’ς"
"Ο Γκιαούρτς"
"Η Προξενεία"
"Ο Χωρέτες"
"Ο Τελευταίον ο χορός"
"Ο Κλήδονας"
"Ο Διγενής Ακρίτας"
"Οι Πατρίδες"
"Σουμελά"
"Η γυναίκα του πρωτομάστορα"
"Ο Κλήδονας"
"Η Αποθήκη της Στοφορίνας"
"Η Ανεψιά τη Βέβαια"
"Η Δασκαλίτσα"
"Υπουργικά βάσανα"
"Ο Ζουρνάς"
lyrics
Τραγούδια (14)
- Ακόμαν έτον μεσημέρτς - Η καμπάνα του Πόντου
- Από Θεού ξαν έρχεψαν - Η καμπάνα του Πόντου
- Έναν πουλίν, μαύρον πουλίν - Η καμπάνα του Πόντου
- Η Κρώμ’ τη χαράς το πουλίν - Η καμπάνα του Πόντου
- Η Σάντα η περήφανος - Η καμπάνα του Πόντου
- Η Τραπεζούντα η κυρά - Η καμπάνα του Πόντου
- Η χαλαρδία ’γρίλεψεν ολόεν την Ματσούκαν - Η καμπάνα του Πόντου
- Μαυροξενιτέας - Μνήμη Γενοκτονίας
- Μαυροξενιτέας - Ανέσπερα (Ζωντανή ηχογράφηση από το Ωδείο Ηρώδου του Αττικού)
- Μοιρολόι - Πόντος, δικαίωμα στη μνήμη
- Ο Αε-Σάββας κρυφοκλαίει - Η καμπάνα του Πόντου
- Ο λόγον ’κ’ ετελείωσεν - Η καμπάνα του Πόντου
- Ο ουρανόν ελίβωσεν - Η καμπάνα του Πόντου
- Προσ̌κύνεμαν σην Σάνταν - Τη ψ̌ης αροθυμίας
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 