.
.
Η καμπάνα του Πόντου

Η Τραπεζούντα η κυρά

Η Τραπεζούντα η κυρά
fullscreen
Η Τραπεζούντα, η κυρά,
βασίλισσα κι αφέντρι͜α
Χ̌ιλέχρονος νοικοκυρά
και πάντα νέισσα νύφε,
δοξασμέντσα και ξακουστή
κι ελεύθερη και σκλάβα
Τα μαλλία τ’ς εξάσπρισαν,
τ’ ομμάτι͜α τ’ς εθολώθαν
την ώραν ντο αντίκρυσεν
ατόσα καμονάντας
Μαύρα εφόρ’νεν λώματα,
μαύρον μαντίλ’ σ’ ωμία τ’ς
μαύρον ζωνάρ’ σην μέσεν ατ’ς,
και κόκκινα σαντάλια
Εγκαλιάστεν ατ’ς ουλουνούς
με την ψ̌ην και τ’ ομμάτι͜α,
κι αμίλετοι κι εκείν’ κι ατέ,
σα κάστρα ανεφόρτσαν
Εποίκαν τόπον, ένοιξαν
κι εκείνε εμπροδέβεν
Ψηλή, λεγνή, περήφανη,
Λαραχανής ελάτιν
Από Θεού ερχίνεσαν
να κρούγ’νε τα καμπάνας
χωρίς δεσπότ’ διαταγήν
και διάκου συνεργίαν
Αγέρτς κι η Θεοσ̌κέπαστος
και η Αγιά Μαρίνα
ερχίνεσαν με τα μικρά,
τ’ ελαφρά καμπανόπα
Με τα βαρέα, τα τρανά
σ’ Εξώτειχα Αγιάννες
Εβρόντεσεν Αε-Γοργόρτς,
βοά Αε-Βασίλης
Υπαπαντή και ο Χριστόν,
κι Αε-Γιάννες τη Δαφνούντας
Εξέγκεν λάμψην θεϊκόν
τ’ Αγιά-Σοφιάς ο τρούλον
Ο Άγιος Ευγένιος
έλαμψεν άμον ήλες
Αστράφτ’ η Χρυσοκέφαλος
κι αντιφεγγίζ’ το Κάστρεν
Αε-Φίλ’ππον λαμποκοπά
κι η θάλασσα ασημούται
Τ’ Ελεούσας αποθαμέν’,
έψ̌ανε τα κερία
και τ’ αε-Σάββα ’φώταξεν,
το τρανόν η καντήλα
Τ’ ερημοκκλήσι͜α τα μικρά,
κι ούλια τα παρεκκλήσι͜α
εφώταζαν κι εφώτιζαν
σην γην άστρι͜α εγένταν
Καμπάνας μικρά και τρανά,
εγένταν ούλια έναν
Έναν καμπάναν κρεμαστόν
ας σ’ ουρανού την μέσεν
αργοσαλεύ’ και αργοκρούει
απάν’ σην Τραπεζούνταν
και κρύφτ’ τον ήλεν ας σ’ ανθρώπ’ς
τον Κάστρεν ας σον ήλεν
Κλαίει το καμπανοχτύπεμαν
κι αντιδονίζ’ν’ τα κάστρι͜α
τη καμπάνας το μοιρολόι
ντο κλαίει την Τραπεζούνταν
Απάν’ σ’ αγίκον λείμψανον,
αγίκον κρούει καμπάνα
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
Αγέρτςαϊ-Γιώργης
αγίκοντέτοιο/α
αε-Γοργόρτςαϊ-Γρηγόρης
αε-Φίλ’ππονάγιος Φίλιππος
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
ανεφόρτσανανηφόρισαν
ανθρώπ’ςανθρώπους
αντιδονίζ’ν’αντιδονούν
αντιφεγγίζ’αντανακλώ/ά το φως, αντικαθρεφτίζω/ει
απάν’πάνω
αποθαμέν’πεθαμένοι
αργοκρούειαργοχτυπά
ας σ’(ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα
ας σοναπ’ τον ασό σον (από τον)
ασημούταιλάμπει στο χρώμα του ασημιού
αστράφτ’αστράφτει
άστρι͜αάστρα
ατέαυτή
ατ’ςαυτής, της
βαρέαβαριά, συχνά, πολύ
Δεσπότ’δεσπότη, επίσκοπο
δοξασμέντσαδοξασμένη
εβρόντεσενβρόντηξε
εγέντανέγιναν
εγκαλιάστεναγκάλιασε
εθολώθανθόλωσαν
εκείν’εκείνοι/α
εκείνεεκείνη
εμπροδέβενπροχώρησε μπροστά, προπορεύθηκε
ένοιξανάνοιξαν
εξέγκενέβγαλε
Εξώτειχασυνοικία της Τραπεζούντας έξω των τειχών
εποίκανέκαναν, έφτιαξαν ποιέω-ῶ
ερχίνεσανάρχισαν
εφόρ’νενφορούσε
έψ̌ανεάναψαν
ήλενήλιος/ήλιο
ήλεςήλιος
καμονάντας(ον.) καημοί, (αιτ.) καημούς
καμπάνας(ον.πληθ., τα) καμπάνες
κάστρενκάστρο
κερίακεριά κηρός
κρούγ’νεχτυπούνε κρούω
κρούειχτυπάει κρούω
κρύφτ’κρύβω/ει
λεγνήλιγνή, λιπόσαρκη
λώματαρούχα λῶμα/λωμάτιον
μέσενμέση
νέισσανέα
νύφενύφη
ομμάτι͜αμάτια
ούλιαόλα
σαντάλιατύπος μεσαιωνικού πλοίου σανδάλιον<σάνδαλον (που προφερόταν με [ντ])
συνεργίανσυνεργασία
τρανάμεγάλα
’φώταξεν(εφώταξεν) φώτισε, έλαμψε
ψ̌ηνψυχή
ωμίαώμοι
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλ.
Αγέρτςαϊ-Γιώργης
αγίκοντέτοιο/α
αε-Γοργόρτςαϊ-Γρηγόρης
αε-Φίλ’ππονάγιος Φίλιππος
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
ανεφόρτσανανηφόρισαν
ανθρώπ’ςανθρώπους
αντιδονίζ’ν’αντιδονούν
αντιφεγγίζ’αντανακλώ/ά το φως, αντικαθρεφτίζω/ει
απάν’πάνω
αποθαμέν’πεθαμένοι
αργοκρούειαργοχτυπά
ας σ’(ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα
ας σοναπ’ τον ασό σον (από τον)
ασημούταιλάμπει στο χρώμα του ασημιού
αστράφτ’αστράφτει
άστρι͜αάστρα
ατέαυτή
ατ’ςαυτής, της
βαρέαβαριά, συχνά, πολύ
Δεσπότ’δεσπότη, επίσκοπο
δοξασμέντσαδοξασμένη
εβρόντεσενβρόντηξε
εγέντανέγιναν
εγκαλιάστεναγκάλιασε
εθολώθανθόλωσαν
εκείν’εκείνοι/α
εκείνεεκείνη
εμπροδέβενπροχώρησε μπροστά, προπορεύθηκε
ένοιξανάνοιξαν
εξέγκενέβγαλε
Εξώτειχασυνοικία της Τραπεζούντας έξω των τειχών
εποίκανέκαναν, έφτιαξαν ποιέω-ῶ
ερχίνεσανάρχισαν
εφόρ’νενφορούσε
έψ̌ανεάναψαν
ήλενήλιος/ήλιο
ήλεςήλιος
καμονάντας(ον.) καημοί, (αιτ.) καημούς
καμπάνας(ον.πληθ., τα) καμπάνες
κάστρενκάστρο
κερίακεριά κηρός
κρούγ’νεχτυπούνε κρούω
κρούειχτυπάει κρούω
κρύφτ’κρύβω/ει
λεγνήλιγνή, λιπόσαρκη
λώματαρούχα λῶμα/λωμάτιον
μέσενμέση
νέισσανέα
νύφενύφη
ομμάτι͜αμάτια
ούλιαόλα
σαντάλιατύπος μεσαιωνικού πλοίου σανδάλιον<σάνδαλον (που προφερόταν με [ντ])
συνεργίανσυνεργασία
τρανάμεγάλα
’φώταξεν(εφώταξεν) φώτισε, έλαμψε
ψ̌ηνψυχή
ωμίαώμοι
Η Τραπεζούντα η κυρά

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr

Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της IpHost