Στιχουργοί: Νίκος Σωτηριάδης
Συνθέτες: Χάρης Ακριτίδης
Πέντε, δέκα γεροντάδες Πόντου γενεάν Τα μαλλία άσπρα χ̌ι͜όνα̤ σο κιφάλ’ απάν’ Κάθουνταν και καλατσ̌εύ’νε και αναστορούν Το καμένον την πατρίδαν όλ’ αροθυμούν Πώς εβόσ̌κιζαν τα ζα τους, σα παρχάρι͜α τουν Τ’ έλεαν τα μεσελέδες κρού’ν σο νου ατουν Και κουράεται η καρδία και φαρφαταρίζ’ κι ένα δάκρ’ αροθυμίας σ’ ομμάτα̤ τσορίζ’ Έφυγαν και τα ραχ̌ία μαναχ̌εύτανε Σα χωρία, τα ’σπιτόπα ετεβιρεύτανε Ας σο νου ατουν ’κ’ εβγαίν’νε και ’κι βζήουνταν Απέσ’ ση ψ̌ην ολόρθα κείνταν, ’κι κρεμίουνταν! Τ’ ομμάτα̤ κλώθ’νε και τερούνε σην ανατολήν Σα κλαίητα έν’ μαθεμένον τ’ ορφανόν πουλίν Να δα̤βαίν’νε πλάν ατώρα σιμών’ ο καιρόν Να πίν’νε ’κι θα προφτάν’νε πατρίδας νερόν
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αναστορούν | θυμούνται, αναπολούν | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| αροθυμίας | (γεν.) νοσταλγίας, (πληθ.) νοσταλγίες | ||
| αροθυμούν | νοσταλγούν | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατουν | τους | ||
| ατώρα | τώρα | ||
| βζήουνταν | σβήνονται | ||
| γενεάν | γενιά | ||
| δα̤βαίν’νε | (για τόπο) περνούν, διασχίζουν, (για χρόνο) περνούν (γενικότερα) περνούν, παύουν, τελειώνουν | διαβαίνω | |
| δάκρ’ | δάκρυ | ||
| εβγαίν’νε | βγαίνουν | ||
| εβόσ̌κιζαν | έβγαζαν για βοσκή | ||
| έλεαν | έλεγαν | ||
| έν’ | είναι | ||
| ετεβιρεύτανε | αναποδογύρισαν, ανατράπηκαν | devirmek | |
| ζα | ζώα | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κάθουνταν | κάθονται | ||
| καλατσ̌εύ’νε | ομιλούν, συνομιλούν, συζητούν | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| κείνταν | κείτονται, ξαπλώνουν | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κιφάλ’ | κεφάλι | ||
| κλαίητα | κλάματα, θρήνοι | ||
| κλώθ’νε | γυρίζουν, στρέφουν | ||
| κουράεται | σπάει, διπλώνεται | kırmak | |
| κρεμίουνταν | γκρεμίζονται | ||
| κρού’ν | χτυπούν | κρούω | |
| μαθεμένον | μαθημένη/ο | ||
| μαναχ̌εύτανε | έμειναν μονάχοι/μοναχά | ||
| μεσελέδες | υποθέσεις, ζητήματα, προβλήματα | mesele/mesʾele | |
| όλ’ | όλοι/α | ||
| ολόρθα | εντελώς όρθια, ευθυτενώς | ||
| ομμάτα̤ | μάτια | ||
| παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
| πίν’νε | πίνουν | ||
| πλάν | πλάι, πλαϊνό/ παρακείμενο μέρος, παραπέρα | ||
| προφτάν’νε | προφταίνουν | ||
| ραχ̌ία | ράχες, βουνά | ||
| σιμών’ | σιμώνει, πλησιάζει | ||
| ’σπιτόπα | (οσπιτόπα) σπιτάκια | hospitium<hospes | |
| τερούνε | κοιτούν | ||
| τουν | τους | ||
| τσορίζ’ | εκκρίνει ελάχιστη ποσότητα υγρού, (για πληγή) πυορροεί | ||
| φαρφαταρίζ’ | κινείται ανήσυχα, ταράζεται από την συγκίνηση, αναστατώνεται | ||
| χ̌ι͜όνα̤ | χιόνια | ||
| χωρία | χωριά | ||
| ψ̌ην | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αναστορούν | θυμούνται, αναπολούν | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| αροθυμίας | (γεν.) νοσταλγίας, (πληθ.) νοσταλγίες | ||
| αροθυμούν | νοσταλγούν | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατουν | τους | ||
| ατώρα | τώρα | ||
| βζήουνταν | σβήνονται | ||
| γενεάν | γενιά | ||
| δα̤βαίν’νε | (για τόπο) περνούν, διασχίζουν, (για χρόνο) περνούν (γενικότερα) περνούν, παύουν, τελειώνουν | διαβαίνω | |
| δάκρ’ | δάκρυ | ||
| εβγαίν’νε | βγαίνουν | ||
| εβόσ̌κιζαν | έβγαζαν για βοσκή | ||
| έλεαν | έλεγαν | ||
| έν’ | είναι | ||
| ετεβιρεύτανε | αναποδογύρισαν, ανατράπηκαν | devirmek | |
| ζα | ζώα | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κάθουνταν | κάθονται | ||
| καλατσ̌εύ’νε | ομιλούν, συνομιλούν, συζητούν | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| κείνταν | κείτονται, ξαπλώνουν | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κιφάλ’ | κεφάλι | ||
| κλαίητα | κλάματα, θρήνοι | ||
| κλώθ’νε | γυρίζουν, στρέφουν | ||
| κουράεται | σπάει, διπλώνεται | kırmak | |
| κρεμίουνταν | γκρεμίζονται | ||
| κρού’ν | χτυπούν | κρούω | |
| μαθεμένον | μαθημένη/ο | ||
| μαναχ̌εύτανε | έμειναν μονάχοι/μοναχά | ||
| μεσελέδες | υποθέσεις, ζητήματα, προβλήματα | mesele/mesʾele | |
| όλ’ | όλοι/α | ||
| ολόρθα | εντελώς όρθια, ευθυτενώς | ||
| ομμάτα̤ | μάτια | ||
| παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
| πίν’νε | πίνουν | ||
| πλάν | πλάι, πλαϊνό/ παρακείμενο μέρος, παραπέρα | ||
| προφτάν’νε | προφταίνουν | ||
| ραχ̌ία | ράχες, βουνά | ||
| σιμών’ | σιμώνει, πλησιάζει | ||
| ’σπιτόπα | (οσπιτόπα) σπιτάκια | hospitium<hospes | |
| τερούνε | κοιτούν | ||
| τουν | τους | ||
| τσορίζ’ | εκκρίνει ελάχιστη ποσότητα υγρού, (για πληγή) πυορροεί | ||
| φαρφαταρίζ’ | κινείται ανήσυχα, ταράζεται από την συγκίνηση, αναστατώνεται | ||
| χ̌ι͜όνα̤ | χιόνια | ||
| χωρία | χωριά | ||
| ψ̌ην | ψυχή |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 