
Στιχουργοί: Βασίλης Μωυσιάδης
Συνθέτες: Κώστας Αγέρης
Βαρύν η ώρα και τσ̌οτίν τη αποχωρισίας Πικρόν το νεκροφίλεμαν, σ̌κίζ’ και ματών’ καρδίας Καμίαν ’κι ανασπάλλομε την ψ̌η σ’ και την καρδία σ’, τα κόπι͜α¹ σ’ και τα έργατα σ’, Πόζο, και την φιλία σ’ Εσέναν ’κι ανασπάλλ’νε σε του Πόντου τα παιδία Όσον ντο ζούμε, ζεις κι εσύ, η μνήμη σ’ αιωνία! ♫ Ένας αητέντς επέταξεν, επήεν σα ουράνια Κι εφέκεν αδαπάν’ ση γη χαροκαμέντσα μάνα Τον αετόν ’κι κλαίγ’ν’ ατον και νέ μοιρολογούνε Με λύρας παίρ’ν’ ατον και πάν’, την δόξαν ατ’ υμνούνε Και τίναν ’κ’ εβοήθεσες τερτλίν και πονεμένον; Σην εφτωχ̌είαν πάντα, εσύ, το χ̌έρι σ’ απλωμένον Τον αετόν ’κι κλαίγ’ν’ ατον και νέ μοιρολογούνε Με λύρας παίρ’ν’ ατον και πάν’, την δόξαν ατ’ υμνούνε Λαφρύν το χώμαν ντο σ̌κεπάζ’, ασλάνι μ’, το κορμόπο σ’ Κι ανάλαφρον σον ουρανόν με τοι αγγέλτς το ψ̌όπο σ’ Τον αετόν ’κι κλαίγ’ν’ ατον και νέ μοιρολογούνε Με λύρας παίρ’ν’ ατον και πάν’, την δόξαν ατ’ υμνούνε Ατώρα που θ’ εχ̌αίρουσ’νε παιδία και εγγόνια έφυες αναχάπαρα με τη ζωής τα πόνια Τον αετόν ’κι κλαίγ’ν’ ατον και νέ μοιρολογούνε Με λύρας παίρ’ν’ ατον και πάν’, την δόξαν ατ’ υμνούνε ♫ Εκεί ατώρα, αετέ, θ’ ευρήκ’ς άλλον φωλέαν Το Γώγον και τον Χρύσανθον, τον κύρ’ σ’ και την παρέαν Και όλτς π’ εδέβαν ενωρίς τον Στέλιο Καζαντζίδη, τον Ποικιλίδη το καρντάσ̌’, τον Μπάμπην τον Χολίδην και τον Θόδωρον Παυλίδην Μνημόσυνο σα ψ̌όπα σουν για τ’ όλτς εσουν θα ευτάμε Και θ’ ανταμούμες ούλ’ εκεί σον Πόντον όντες πάμε ♫ Τον αετόν ’κι κλαίγ’ν’ ατον και νέ μοιρολογούνε Με λύρας παίρ’ν’ ατον και πάν’, την δόξαν ατ’ υμνούνε
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγγέλτς | αγγέλους | ||
| αδαπάν’ | εδώ πάνω | ||
| αητέντς | αητός | ||
| ανασπάλλ’νε | ξεχνούν | ||
| ανασπάλλομε | ξεχνάμε | ||
| αναχάπαρα | απροειδοποίητα, ξαφνικά | στερ. αν- + haber/ḫaber | |
| ανταμούμες | ανταμώνουμε | ||
| αποχωρισίας | αποχωρισμού | ||
| ασλάνι | λιοντάρι | aslan | |
| ατώρα | τώρα | ||
| εδέβαν | (για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν, (για χρόνο) πέρασαν | διαβαίνω | |
| επέταξεν | πέταξε | ||
| επήεν | πήγε | ||
| έργατα | έργα, προσπάθειες, δουλειές | ||
| εσουν | σας | ||
| ευρήκ’ς | βρίσκεις | ||
| ευτάμε | κάνουμε, φτιάχνουμε | εὐθειάζω | |
| εφέκεν | άφησε | ||
| εφτωχ̌είαν | φτώχεια | ||
| έφυες | έφυγες | ||
| εχ̌αίρουσ’νε | χαιρόσουνα | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καμίαν | ποτέ | ||
| καρδίας | (τη, γεν.) καρδιάς, (τα, ονομ. πληθ.) καρδιές | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κορμόπο | κορμάκι | ||
| κύρ’ | πατέρα | ||
| ματών’ | ματώνει | ||
| νέ | ούτε | ne | |
| όλτς | όλους | ||
| όντες | όταν | ||
| ούλ’ | όλοι | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| παίρ’ν’ | παίρνουν | ||
| πόνια | (ονομ.) πόνοι, (αιτ.) πόνους | ||
| σ̌κεπάζ’ | σκεπάζω/ει | ||
| σ̌κίζ’ | σκίζω/ει | ||
| σουν | σας | ||
| τερτλίν | καημένο, βασανισμένο, στενοχωρημένο | dertli | |
| τίναν | ποιον/α | ||
| τοι | τους/τις | ||
| τσ̌οτίν | σκληρό, δύσκολο | çetin | |
| φωλέαν | φωλιά | ||
| χαροκαμέντσα | χαροκαμένη | ||
| ψ̌η | ψυχή | ||
| ψ̌όπα | ψυχούλες | ||
| ψ̌όπο | ψυχούλα |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγγέλτς | αγγέλους | ||
| αδαπάν’ | εδώ πάνω | ||
| αητέντς | αητός | ||
| ανασπάλλ’νε | ξεχνούν | ||
| ανασπάλλομε | ξεχνάμε | ||
| αναχάπαρα | απροειδοποίητα, ξαφνικά | στερ. αν- + haber/ḫaber | |
| ανταμούμες | ανταμώνουμε | ||
| αποχωρισίας | αποχωρισμού | ||
| ασλάνι | λιοντάρι | aslan | |
| ατώρα | τώρα | ||
| εδέβαν | (για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν, (για χρόνο) πέρασαν | διαβαίνω | |
| επέταξεν | πέταξε | ||
| επήεν | πήγε | ||
| έργατα | έργα, προσπάθειες, δουλειές | ||
| εσουν | σας | ||
| ευρήκ’ς | βρίσκεις | ||
| ευτάμε | κάνουμε, φτιάχνουμε | εὐθειάζω | |
| εφέκεν | άφησε | ||
| εφτωχ̌είαν | φτώχεια | ||
| έφυες | έφυγες | ||
| εχ̌αίρουσ’νε | χαιρόσουνα | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καμίαν | ποτέ | ||
| καρδίας | (τη, γεν.) καρδιάς, (τα, ονομ. πληθ.) καρδιές | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κορμόπο | κορμάκι | ||
| κύρ’ | πατέρα | ||
| ματών’ | ματώνει | ||
| νέ | ούτε | ne | |
| όλτς | όλους | ||
| όντες | όταν | ||
| ούλ’ | όλοι | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| παίρ’ν’ | παίρνουν | ||
| πόνια | (ονομ.) πόνοι, (αιτ.) πόνους | ||
| σ̌κεπάζ’ | σκεπάζω/ει | ||
| σ̌κίζ’ | σκίζω/ει | ||
| σουν | σας | ||
| τερτλίν | καημένο, βασανισμένο, στενοχωρημένο | dertli | |
| τίναν | ποιον/α | ||
| τοι | τους/τις | ||
| τσ̌οτίν | σκληρό, δύσκολο | çetin | |
| φωλέαν | φωλιά | ||
| χαροκαμέντσα | χαροκαμένη | ||
| ψ̌η | ψυχή | ||
| ψ̌όπα | ψυχούλες | ||
| ψ̌όπο | ψυχούλα |

¹ Αδόκιμος τύπος αντί του ορθού στην ποντιακή «κόπους»
