Στιχουργοί: Adem Ekiz | Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Εσύ το κομμενόχρονον [Κορτσόπον, λάλ’ με!] και το χαϊρασίζ’κον [Λάλ’ με κι ας λαλώ σε] Ας είχα και εφίλ’να σε [Κορτσόπον, λάλ’ με!] σ’ έναν ορμάν’ ισίζ’κον [Λάλ’ με κι ας λαλώ σε] ’Μώ σε, θεία, ’μώ σε! ’Μώ σε παλαλός έν’ Μ’ έναν βούραν λεφτοκάρυ͜α λέει με «έλα, ας φιλώ σε» Χάιτε, ας πάμ’ θερίζουμε [Κορτσόπον, λάλ’ με!] σα ψηλά τα ραχ̌ία [Λάλ’ με κι ας λαλώ σε] Μακρά - μακρά μη στέκουμε, [Κορτσόπον, λάλ’ με!] σύρουμ’ τη μαναχ̌ίαν [Λάλ’ με κι ας λαλώ σε] ’Μώ σε, θεία, ’μώ σε! ’Μώ σε παλαλός έν’ Μ’ έναν βούραν λεφτοκάρυ͜α λέει με «έλα, ας φιλώ σε» Αφκά σο παραθυρόπο σ’ [Κορτσόπον, λάλ’ με!] αρ’ άμον χτήνον κράζω¹ [Λάλ’ με κι ας λαλώ σε/Φίλ’ με κι ας φιλώ σε] Σον τόπον ντ’ εσυντζ̌αίναμε [Κορτσόπον, λάλ’ με!] τερώ κι αναστενάζω [Λάλ’ με κι ας λαλώ σε] ’Μώ σε, θεία, ’μώ σε! ’Μώ σε παλαλός έν’ Μ’ έναν βούραν λεφτοκάρυ͜α λέει με «έλα, ας φιλώ σε» Το πόι σ’ λεγνόν κι έμορφον, [Κορτσόπον, λάλ’ με!] τ’ ομμάτι͜α σ’ άμον μόρι͜α [Λάλ’ με κι ας λαλώ σε] Εσύ καρδόπα έκαψες, [Κορτσόπον, λάλ’ με!] ιφέτος πόλια-πόλια [Λάλ’ με κι ας λαλώ σε] ’Μώ σε, θεία, ’μώ σε! ’Μώ σε παλαλός έν’ Μ’ έναν βούραν λεφτοκάρυ͜α λέει με «έλα, ας φιλώ σε»
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αφκά | κάτω | ||
| βούραν | χούφτα | vola=η παλάμη του χεριού ή το πέλμα του ποδιού | |
| έμορφον | όμορφο | ||
| έν’ | είναι | ||
| εσυντζ̌αίναμε | συνομιλούσαμε | συντυχ̌αίνω<συν + τυγχάνω | |
| εφίλ’να | φιλούσα | ||
| ισίζ’κον | ερημικό, απομονωμένο | ıssız | |
| καρδόπα | καρδούλες | ||
| κομμενόχρονον | αυτό που είθε να του κοπούν τα χρόνια | ||
| κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
| λάλ’ | (προστ.) βγάλε λαλιά, κάλεσε, αποκάλεσε, προσκάλεσε, οδήγησε | ||
| λαλώ | βγάζω λαλιά, καλώ, αποκαλώ, προσκαλώ, οδηγώ | ||
| λεγνόν | λιγνό, λεπτό | ||
| λεφτοκάρυ͜α | λεπτοκάρυα, φουντουκιές, φουντούκια | λεπτο- + κάρυον | |
| μακρά | (επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα | ||
| μαναχ̌ίαν | μοναξιά | ||
| μόρι͜α | βατόμουρα | μόρον | |
| ’μώ | (επιφ.) εκδήλωση έκπληξης, θαυμασμού ή δυσφορίας, βρε! σε καλό σου! | γαμώ | |
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| ορμάν’ | δάσος | orman | |
| παλαλός | τρελός, ανόητος | ||
| παραθυρόπο | παραθυράκι | ||
| πόι | ύψος, μπόι (ανάστημα) | boy | |
| πόλια | μπόλικα, σε αφθονία, πολύ | bol | |
| ραχ̌ία | ράχες, βουνά | ||
| σύρουμ’ | σέρνουμε, τραβούμε, ρίχνουμε | ||
| τερώ | κοιτώ | ||
| φίλ’ | (προστ. φιλώ) φίλα, (πληθ. φίλον) φίλοι | ||
| χαϊρασίζ’κον | που δεν έχει χαΐρι, ανεπρόκοπο | hayırsız | |
| χάιτε | άντε | haydi<hay de (οθωμ.) | |
| χτήνον | αγελάδα |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αφκά | κάτω | ||
| βούραν | χούφτα | vola=η παλάμη του χεριού ή το πέλμα του ποδιού | |
| έμορφον | όμορφο | ||
| έν’ | είναι | ||
| εσυντζ̌αίναμε | συνομιλούσαμε | συντυχ̌αίνω<συν + τυγχάνω | |
| εφίλ’να | φιλούσα | ||
| ισίζ’κον | ερημικό, απομονωμένο | ıssız | |
| καρδόπα | καρδούλες | ||
| κομμενόχρονον | αυτό που είθε να του κοπούν τα χρόνια | ||
| κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
| λάλ’ | (προστ.) βγάλε λαλιά, κάλεσε, αποκάλεσε, προσκάλεσε, οδήγησε | ||
| λαλώ | βγάζω λαλιά, καλώ, αποκαλώ, προσκαλώ, οδηγώ | ||
| λεγνόν | λιγνό, λεπτό | ||
| λεφτοκάρυ͜α | λεπτοκάρυα, φουντουκιές, φουντούκια | λεπτο- + κάρυον | |
| μακρά | (επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα | ||
| μαναχ̌ίαν | μοναξιά | ||
| μόρι͜α | βατόμουρα | μόρον | |
| ’μώ | (επιφ.) εκδήλωση έκπληξης, θαυμασμού ή δυσφορίας, βρε! σε καλό σου! | γαμώ | |
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| ορμάν’ | δάσος | orman | |
| παλαλός | τρελός, ανόητος | ||
| παραθυρόπο | παραθυράκι | ||
| πόι | ύψος, μπόι (ανάστημα) | boy | |
| πόλια | μπόλικα, σε αφθονία, πολύ | bol | |
| ραχ̌ία | ράχες, βουνά | ||
| σύρουμ’ | σέρνουμε, τραβούμε, ρίχνουμε | ||
| τερώ | κοιτώ | ||
| φίλ’ | (προστ. φιλώ) φίλα, (πληθ. φίλον) φίλοι | ||
| χαϊρασίζ’κον | που δεν έχει χαΐρι, ανεπρόκοπο | hayırsız | |
| χάιτε | άντε | haydi<hay de (οθωμ.) | |
| χτήνον | αγελάδα |
¹ Ακούγεται να τραγουδάει εκ παραδρομής «βράζω»
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 