Στιχουργοί: Κωνσταντίνα Αβραμίδου
Συνθέτες: Γιάννης Μιχαηλίδης
Τα χ̌ι͜ονόπα θα λύουν, κρέν νερόν θα ποτίουν τα παρχάρι͜α μουν Κι όθεν ρίζας εσέγκαμ’, σην πατρίδαν ντ’ εφέκαμ’, πίν’ν’ κι αποδιψούν Σου Πόντου τα ραχ̌ία παλληκαρίων ψ̌ήα κουμουλι͜άουνταν Κι αδελφός ι-μ’ ρουγμένος, σπαθοκονταρισμένος, αχ! σ’ εμόν το γιάν’ Τα χ̌ι͜ονόπα θα λύουν, κρέν νερόν θα ποτίουν τα παρχάρι͜α μουν Κι όθεν ρίζας εσέγκαμ’, σην πατρίδαν ντ’ εφέκαμ’, πίν’ν’ κι αποδιψούν Σα καφούλι͜α ντ’ ενέμ’να εγράστα και -ν- επέμ’να στούδι͜α και πετσίν Τριγυλίσκουν πουλία κι ας σ’ άγρι͜α τα θερία ψαλαφώ γιαρτίμ Τα χ̌ι͜ονόπα θα λύουν, κρέν νερόν θα ποτίουν τα παρχάρι͜α μουν Κι όθεν ρίζας εσέγκαμ’, σην πατρίδαν ντ’ εφέκαμ’, πίν’ν’ κι αποδιψούν Όντες κρούγω σ’ ακίλι σ’, μάνα, έπαρ’ το μαντίλι σ’ άι! το σουρμελίν Αέτσ’ ο Θόν εθέλ’νεν να κλαις εγώ ντ’ εγέμ’νε του θανάτ’ παιδίν Τα χ̌ι͜ονόπα θα λύουν, κρέν νερόν θα ποτίουν τα παρχάρι͜α μουν Κι όθεν ρίζας εσέγκαμ’, σην πατρίδαν ντ’ εφέκαμ’, πίν’ν’ κι αποδιψούν
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αέτσ’ | έτσι | ||
| ακίλι | μυαλό | akıl/ʿaḳl | |
| αποδιψούν | ξεδιψούν | ||
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| γιάν’ | πλάι, πλευρά | yan | |
| γιαρτίμ | βοήθεια, υποστήριξη, συμπαράσταση | yardım | |
| εγέμ’νε | έγινα | ||
| εγράστα | φθάρηκα, έλιωσα | γράνω/γραίνω (=ροκανίζω, κατατρώγω) | |
| εθέλ’νεν | ήθελε | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| ενέμ’να | ανέμενα, περίμενα | ||
| έπαρ’ | (προστ.) πάρε | ||
| επέμ’να | απόμεινα | ||
| εσέγκαμ’ | βάλαμε | ||
| εφέκαμ’ | αφήσαμε | ||
| θανάτ’ | θανάτου | ||
| θερία | θεριά, θηρία | ||
| Θόν | θεό | ||
| καφούλι͜α | θάμνοι | κατάφυλλον<καταφύλλιον<κατ’φούλλιν | |
| κουμουλι͜άουνταν | μαζεύονται, στοιβάζονται | culumare | |
| κρέν | κρύο/α, δροσερό/ά | ||
| κρούγω | χτυπώ | κρούω | |
| λύουν | λιώνουν | ||
| μουν | μας | ||
| όθεν | όπου, οπουδήποτε, σε όποιον | ||
| όντες | όταν | ||
| παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
| πίν’ν’ | πίνουν | ||
| ποτίουν | ποτίζονται | ||
| ραχ̌ία | ράχες, βουνά | ||
| ρίζας | (γεν. ενικού) ρίζας, (ον./αιτ. πληθ.) ρίζες | ||
| ρουγμένος | πεσμένος | ||
| σουρμελίν | το συνυφασμένο με χρυσόνημα, για ρούχο που είναι διακοσμημένο με χρυσά και αργυρά νήματα | ||
| σπαθοκονταρισμένος | τρυπημένος με ξιφολόγχη | ||
| στούδι͜α | οστά, κόκκαλα | ὀστοῦν~οστούδιον | |
| τριγυλίσκουν | τριγυρίζουν, περιτριγυρίζουν | ||
| χ̌ι͜ονόπα | χιονάκια | ||
| ψαλαφώ | ζητώ, αιτούμαι | ||
| ψ̌ήα | ψυχές, η περιοχή του στέρνου, τα εσώψυχα |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αέτσ’ | έτσι | ||
| ακίλι | μυαλό | akıl/ʿaḳl | |
| αποδιψούν | ξεδιψούν | ||
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| γιάν’ | πλάι, πλευρά | yan | |
| γιαρτίμ | βοήθεια, υποστήριξη, συμπαράσταση | yardım | |
| εγέμ’νε | έγινα | ||
| εγράστα | φθάρηκα, έλιωσα | γράνω/γραίνω (=ροκανίζω, κατατρώγω) | |
| εθέλ’νεν | ήθελε | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| ενέμ’να | ανέμενα, περίμενα | ||
| έπαρ’ | (προστ.) πάρε | ||
| επέμ’να | απόμεινα | ||
| εσέγκαμ’ | βάλαμε | ||
| εφέκαμ’ | αφήσαμε | ||
| θανάτ’ | θανάτου | ||
| θερία | θεριά, θηρία | ||
| Θόν | θεό | ||
| καφούλι͜α | θάμνοι | κατάφυλλον<καταφύλλιον<κατ’φούλλιν | |
| κουμουλι͜άουνταν | μαζεύονται, στοιβάζονται | culumare | |
| κρέν | κρύο/α, δροσερό/ά | ||
| κρούγω | χτυπώ | κρούω | |
| λύουν | λιώνουν | ||
| μουν | μας | ||
| όθεν | όπου, οπουδήποτε, σε όποιον | ||
| όντες | όταν | ||
| παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
| πίν’ν’ | πίνουν | ||
| ποτίουν | ποτίζονται | ||
| ραχ̌ία | ράχες, βουνά | ||
| ρίζας | (γεν. ενικού) ρίζας, (ον./αιτ. πληθ.) ρίζες | ||
| ρουγμένος | πεσμένος | ||
| σουρμελίν | το συνυφασμένο με χρυσόνημα, για ρούχο που είναι διακοσμημένο με χρυσά και αργυρά νήματα | ||
| σπαθοκονταρισμένος | τρυπημένος με ξιφολόγχη | ||
| στούδι͜α | οστά, κόκκαλα | ὀστοῦν~οστούδιον | |
| τριγυλίσκουν | τριγυρίζουν, περιτριγυρίζουν | ||
| χ̌ι͜ονόπα | χιονάκια | ||
| ψαλαφώ | ζητώ, αιτούμαι | ||
| ψ̌ήα | ψυχές, η περιοχή του στέρνου, τα εσώψυχα |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 