.
.
Ευξείνου Πόντου περίπλους μουσικός I

Έταιρον κι η λυγερή

Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
fullscreen
Έταιρον κι η λυγερή
πάν’ όλεν τον ποταμόν
Έταιρον επέρασεν,
και η κόρ’ ’κ’ επόρεσεν

-Πέρνιξον με, Έταιρε,
το τσ̌αρκούλι μ’ δίγω σε
-Νι͜ά περνήν περνίζω σε,
νι͜ά τσ̌αρκούλιν παίρω σε
Άλλο τάμαν τάξον με
κι εγώ εσέν περνίζω σε

-Πέρνιξον με, Έταιρε,
το τσ̌εμπέρι μ’ δίγω σε
Άλλο τάμαν τάξον με
κι εγώ εσέν περνίζω σε

-Πέρνιξον με, Έταιρε,
το βραχ̌ι͜άλι μ’ δίγω σε
-Ντό να ’φτάγ’ α’ τ’ άκλερον;
τ’ άψιμον να καίει ατο
Άλλο τάμαν τάξον με
κι εγώ εσέν περνίζω σε

-Πέρνιξον με -ν-, Έταιρε,
το ζωνάρι μ’ δίγω σε
-Το ζωνάρ’ τ’ εσόν ας έν’,
άλλον τάμαν τάξον με

-Ας σην ψ̌η μ’ κι ανώτερα
τ’ άλλα όλια δίγω σε
Ας σο χ̌έρ’ επέρπαξεν
κι ατέν πέραν έσυρεν
-Δος με, κόρη, ντ’ έταξες
την φιλήν ντ’ ετάγαμε

-Έμπρι͜α μουν λιβάδι͜α είν’,
πάω εκεί και δίγω σε
-Έρθαμε κι εξέρθαμε
κι εξεκαμπανίσταμε
Δος με, κόρη, ντ’ έταξες
κι αρ’ ντ’ εσυνετάγαμε

-Τ’ έμπρι͜α μουν κοιλάδι͜α είν’,
πάω εκεί και δίγω σε
-Έρθαμε κι εξέρθαμε
κι εξεκαμπανίσταμε
Δος με, κόρη, ντ’ έταξες
την φιλήν ντ’ ετάγαμε

-Τ’ έμπρι͜α μουνε κόμι͜α είν’,
πάω εκεί και δίγω σε
-Έρθαμε κι εξέρθαμε
κι εξεκαμπανίσταμε
Αρ’ δος, κόρη, ντ’ έταξες
και ντ’ εσυνετάγαμε
-Δέξτε͜ ατον τη σ̌κύλ’ τον γιον!
Εγώ ’δέν ’κι δίγ’ ατον!
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
α’(ατό) αυτό, το
άκλερονάκληρο, φτωχό, δύστυχο, ταλαίπωρο
αρ’εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha ἄρα
ας σηναπ’ την ασό σην (από την)
ας σοαπ’ το ασό σο (από το)
ατέναυτήν
άψιμονφωτιά
βραχ̌ι͜άλιβραχιόλι βραχιάλιον<bracchiale<βραχίων
’δέντίποτα
δέξτε(προστ.) διώξτε
δίγ’δίνω
δίγωδίνω
δοςδώσε
είν’(για πληθ.) είναι
έμπρι͜αμπροστά ἐμπρός
έν’είναι
εξεκαμπανίσταμεαπομακρυνθήκαμε πολύ, ξεμακραίναμε
εξέρθαμεφτάσαμε
επέρπαξενάρπαξε
επόρεσενμπόρεσε
έρθαμεήρθαμε
εσόνδικός/ή/ό σου
εσυνετάγαμεσυμφωνήσαμε, συνταχθήκαμε
έσυρενέσυρε, τράβηξε, έριξε
ετάγαμεσυμφωνήσαμε, ταχθήκαμε
έταιρεσύντροφε! συνοδοιπόρε!
έταιρονσύντροφος, συνοδοιπόρος
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κόμι͜αστάνες, αχυρώνες, αγροκτήματα kom<գոմ (ή/και) εκ των κώμη, kūmh (περσ.)=περίφραξη, κλουβί
μουνμας
μουνεμας
νι͜άούτε ne
όλενόλη/ο, ολόκληρη/ο
όλιαόλα
παίρωπαίρνω
περνήνδιάβαση, περασιά
περνίζωδιασχίζω, περνώ απέναντι
πέρνιξον(προστ.) διέσχισε, πέρασε απέναντι
σ̌κύλ’(γεν.) σκύλου
τάξον(προστ.) τάξε
τσ̌αρκούλιγυναικεία καλύπτρα, λειρί πτηνού
τσ̌αρκούλινλειρί πτηνού
τσ̌εμπέριμαντίλι κεφαλής çember/çenber
φιλήνφίλημα
’φτάγ’(ευτάγω) κάνω, φτιάχνω εὐθειάζω
χ̌έρ’χέρι
ψ̌ηψυχή
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλ.
α’(ατό) αυτό, το
άκλερονάκληρο, φτωχό, δύστυχο, ταλαίπωρο
αρ’εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha ἄρα
ας σηναπ’ την ασό σην (από την)
ας σοαπ’ το ασό σο (από το)
ατέναυτήν
άψιμονφωτιά
βραχ̌ι͜άλιβραχιόλι βραχιάλιον<bracchiale<βραχίων
’δέντίποτα
δέξτε(προστ.) διώξτε
δίγ’δίνω
δίγωδίνω
δοςδώσε
είν’(για πληθ.) είναι
έμπρι͜αμπροστά ἐμπρός
έν’είναι
εξεκαμπανίσταμεαπομακρυνθήκαμε πολύ, ξεμακραίναμε
εξέρθαμεφτάσαμε
επέρπαξενάρπαξε
επόρεσενμπόρεσε
έρθαμεήρθαμε
εσόνδικός/ή/ό σου
εσυνετάγαμεσυμφωνήσαμε, συνταχθήκαμε
έσυρενέσυρε, τράβηξε, έριξε
ετάγαμεσυμφωνήσαμε, ταχθήκαμε
έταιρεσύντροφε! συνοδοιπόρε!
έταιρονσύντροφος, συνοδοιπόρος
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κόμι͜αστάνες, αχυρώνες, αγροκτήματα kom<գոմ (ή/και) εκ των κώμη, kūmh (περσ.)=περίφραξη, κλουβί
μουνμας
μουνεμας
νι͜άούτε ne
όλενόλη/ο, ολόκληρη/ο
όλιαόλα
παίρωπαίρνω
περνήνδιάβαση, περασιά
περνίζωδιασχίζω, περνώ απέναντι
πέρνιξον(προστ.) διέσχισε, πέρασε απέναντι
σ̌κύλ’(γεν.) σκύλου
τάξον(προστ.) τάξε
τσ̌αρκούλιγυναικεία καλύπτρα, λειρί πτηνού
τσ̌αρκούλινλειρί πτηνού
τσ̌εμπέριμαντίλι κεφαλής çember/çenber
φιλήνφίλημα
’φτάγ’(ευτάγω) κάνω, φτιάχνω εὐθειάζω
χ̌έρ’χέρι
ψ̌ηψυχή

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr

Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της IpHost