Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Ας λέγω σας ντ’ επέντεσα κι απάν’ σο σταυροδρόμι [νε] Την Χάραιναν επέντεσα, την Χάραιναν ξαν είδα [νε] Σον κόλφον ατ’ς εχάλασα [Αχ!] και τ’ ανοιγάρι͜α επέρα [νε] Και την πομπήν ατ’ς ένοιξα τα θάματα ατ’ς ξαν είδα [νε] Εκεί που πας, ήλιε μ’, τουσ̌έκ’ ’κι ανοίεται, γεργάν’ ’κι αποδιπλούται κι ηυτάν’ την πέτραν μαξιλάρ’ και το χώμαν τουσ̌έκιν [νε] και τα γιοργάνι͜α τ’ έρημα τσ̌αΐρι͜α και τσ̌ουμένια Uyan kardaş uyan! Sabah oldu. Yandı dilim kebap oldu. Uyan! ¹ Ήλε μ’, ντ’ εφέκες τα ορφανά σ’ ’κ’ εδι͜ατάχτες τη χ̌έρα σ’ [νε] Τα ορφανά χουλιάρ’ νερό ση μαστραπάς την άκραν [νε] Τα ορφανά φελίν ψωμίν ση μαχ̌αιρί’ το στόμαν [νε] Τα ορφανά ’κι θέλ’ν’ ατα Αχ! κι ατά κατακρούγ’νε [νε] Σ̌ασ̌ούρεψον, νε ήλιε μου, κι εσύ οπίσ’ για γύρτσον [νε] Έλα δι͜ατάχτ’ τη χ̌έρα σου κι έλα σα μικρά τ’ αρνόπα σ’ [νε] Uyan, uyan kardaş! Uyan sabah oldu. Yandı dilim kebap oldu. Uyan! ¹ Ήλε μ’, ήλε μ’, άρρωστε μ’ και κρεβατορουγμένε μ’
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άκραν | άκρη, αρχή | ||
| ανοιγάρι͜α | κλειδιά | ||
| ανοίεται | ανοίγεται | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| αποδιπλούται | ξεδιπλώνεται | ||
| αρνόπα | αρνάκια | ||
| ατά | αυτά | ||
| ατα | αυτά | ||
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| γεργάν’ | πάπλωμα | yorgan | |
| γιοργάνι͜α | παπλώματα | yorgan | |
| γύρτσον | (προστ.) γύρισε | ||
| δι͜ατάχτ’ | πάρε διαταγή | ||
| εδι͜ατάχτες | έδωσες οδηγίες, έκανες διαθήκη | ||
| ένοιξα | άνοιξα | ||
| επέντεσα | απάντησα, συνάντησα τυχαία | ||
| επέρα | πήρα | ||
| εφέκες | άφησες | ||
| εχάλασα | χάλασα, έχωσα το χέρι | ||
| ηυτάν’ | κάνουν | ||
| θάματα | θαύματα | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κατακρούγ’νε | καταχτυπούν | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κόλφον | αγκαλιά, κόλπο, το μέρος του σώματος ανάμεσα στους βραχίονες και το στήθος, στήθος της γυναίκας | ||
| κρεβατορουγμένε | που είσαι πεσμένος στα κρεβάτια | ||
| μαστραπάς | μικρή μεταλλική, πήλινη ή και γυάλινη κανάτα | maşrapa/maşraba | |
| μαχ̌αιρί’ | μαχαιριού | ||
| ξαν | πάλι, ξανά | ||
| οπίσ’ | πίσω | ||
| πομπήν | αθλιότητα | ||
| σ̌ασ̌ούρεψον | σάστισε, μπερδέψου | şaşırmak | |
| τουσ̌έκ’ | στρώμα, κρεβάτι | döşek | |
| τουσ̌έκιν | στρώμα, κρεβάτι | döşek | |
| τσ̌αΐρι͜α | λιβάδια | çayır | |
| τσ̌ουμένια | γρασίδια, πεδιάδες | çimen | |
| φελίν | φέτα | ||
| χ̌έρα | χήρα | ||
| χουλιάρ’ | κουτάλι | κοχλιάριον |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| άκραν | άκρη, αρχή | ||
| ανοιγάρι͜α | κλειδιά | ||
| ανοίεται | ανοίγεται | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| αποδιπλούται | ξεδιπλώνεται | ||
| αρνόπα | αρνάκια | ||
| ατά | αυτά | ||
| ατα | αυτά | ||
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| γεργάν’ | πάπλωμα | yorgan | |
| γιοργάνι͜α | παπλώματα | yorgan | |
| γύρτσον | (προστ.) γύρισε | ||
| δι͜ατάχτ’ | πάρε διαταγή | ||
| εδι͜ατάχτες | έδωσες οδηγίες, έκανες διαθήκη | ||
| ένοιξα | άνοιξα | ||
| επέντεσα | απάντησα, συνάντησα τυχαία | ||
| επέρα | πήρα | ||
| εφέκες | άφησες | ||
| εχάλασα | χάλασα, έχωσα το χέρι | ||
| ηυτάν’ | κάνουν | ||
| θάματα | θαύματα | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κατακρούγ’νε | καταχτυπούν | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κόλφον | αγκαλιά, κόλπο, το μέρος του σώματος ανάμεσα στους βραχίονες και το στήθος, στήθος της γυναίκας | ||
| κρεβατορουγμένε | που είσαι πεσμένος στα κρεβάτια | ||
| μαστραπάς | μικρή μεταλλική, πήλινη ή και γυάλινη κανάτα | maşrapa/maşraba | |
| μαχ̌αιρί’ | μαχαιριού | ||
| ξαν | πάλι, ξανά | ||
| οπίσ’ | πίσω | ||
| πομπήν | αθλιότητα | ||
| σ̌ασ̌ούρεψον | σάστισε, μπερδέψου | şaşırmak | |
| τουσ̌έκ’ | στρώμα, κρεβάτι | döşek | |
| τουσ̌έκιν | στρώμα, κρεβάτι | döşek | |
| τσ̌αΐρι͜α | λιβάδια | çayır | |
| τσ̌ουμένια | γρασίδια, πεδιάδες | çimen | |
| φελίν | φέτα | ||
| χ̌έρα | χήρα | ||
| χουλιάρ’ | κουτάλι | κοχλιάριον |
¹ Ξύπνα, ξύπνα αδερφέ! Ξημέρωσε! Η γλώσσα μου κάηκε, έγινε σαν το κεμπάπ! Ξύπνα! (Το «η γλώσσα μου κάηκε σαν το κεμπάπ», αποτελεί τουρκική έκφραση υποδηλώνοντας κάτι που παρακάηκε)
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 