Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
’Χ̌ι͜ονίγαν τα ψηλά ραχ̌ι͜ά, κατήβα σο χωρίον Μη θέλτς τ’ εγάπ’ς την καμονήν για τη παρχάρ’ τον βίον Απάν’ σην Καστανέαν, ση Σουμελάν μερέαν Τ’ αρνόπο μ’ ας σο Πρόχωμαν¹ μυρίζ’ μανουσ̌ακέαν Πουλί μ’, απόψ’ θα έρχουμαι ας είσαι ανοιχτέσσα Τρυγόνα μ’, αν ’κι θέλτς μη λες μη λες «είμαι μικρέσσα» Απάν’ σην Καστανέαν, ση Σουμελάν μερέαν Τ’ αρνόπο μ’ ας σο Πρόχωμαν¹ μυρίζ’ μανουσ̌ακέαν Τ’ αρνόπο μ’ ας σο Πρόχωμαν¹ μυρίζ’ τρανταφυλλέαν Λελεύω τ’ ομματόπα σου, άμον φώσ̌ι͜α πιάν’νε Τα μαγ’λόπα σ’ που θα φιλεί τα χ̌ειλόπα σ’ πιάν’νε Απάν’ σην Καστανέαν, ση Σουμελάν μερέαν Τ’ αρνόπο μ’ ας σο Πρόχωμαν¹ μυρίζ’ τρανταφυλλέαν Τ’ αρνόπο μ’ ας σο Πρόχωμαν¹ μυρίζ’ μανουσ̌ακέαν Τι παλαιά, πουλί μ’, καιρούς² ζαμάνι͜α και βακίτι͜α! Το σεβνταλούκ’ εποίν’νανε απέσ’ σα ξένα σπίτι͜α Απάν’ σην Καστανέαν, ση Σουμελάν μερέαν Τ’ αρνόπο μ’ ας σο Πρόχωμαν¹ μυρίζ’ μανουσ̌ακέαν Τ’ αρνόπο μ’ ας σο Πρόχωμαν¹ μυρίζ’ τρανταφυλλέαν
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| βακίτι͜α | χρόνια, εποχές, καιροί | vakit/vaḳt | |
| βίον | το βιος, το σύνολο των ζωντανών που έχει στην ιδιοκτησία του κάποιος, η περιουσία κάποιου | ||
| εγάπ’ς | αγάπης | ||
| εποίν’νανε | έκαναν, έφτιαχναν | ποιέω-ῶ | |
| έρχουμαι | έρχομαι | ||
| ζαμάνι͜α | χρόνια | zaman/zamān | |
| θέλτς | θέλεις | ||
| καμονήν | καημός, (αιτ.) καημό | ||
| κατήβα | (προστ.) κατέβα | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| λελεύω | χαίρομαι | ||
| μαγ’λόπα | μαγουλάκια | magulum | |
| μανουσ̌ακέαν | μυρωδιά μενεξέ/βιολέτας | մանուշակ (manušak)<manafšak | |
| μερέαν | μεριά | ||
| μικρέσσα | μικρή, νεαρή | ||
| ομματόπα | ματάκια | ||
| παρχάρ’ | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
| πιάν’νε | πιάνουν | ||
| ραχ̌ι͜ά | ράχες, βουνά | ||
| σεβνταλούκ’ | έρωτας | sevdalık | |
| τρανταφυλλέαν | μυρωδιά ρόδου | ||
| τρυγόνα | το πουλί τρυγόνι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| φώσ̌ι͜α | φώτα | ||
| χ̌ειλόπα | χειλάκια | ||
| ’χ̌ι͜ονίγαν | (εχ̌ι͜ονίγαν) χιονίστηκαν |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| βακίτι͜α | χρόνια, εποχές, καιροί | vakit/vaḳt | |
| βίον | το βιος, το σύνολο των ζωντανών που έχει στην ιδιοκτησία του κάποιος, η περιουσία κάποιου | ||
| εγάπ’ς | αγάπης | ||
| εποίν’νανε | έκαναν, έφτιαχναν | ποιέω-ῶ | |
| έρχουμαι | έρχομαι | ||
| ζαμάνι͜α | χρόνια | zaman/zamān | |
| θέλτς | θέλεις | ||
| καμονήν | καημός, (αιτ.) καημό | ||
| κατήβα | (προστ.) κατέβα | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| λελεύω | χαίρομαι | ||
| μαγ’λόπα | μαγουλάκια | magulum | |
| μανουσ̌ακέαν | μυρωδιά μενεξέ/βιολέτας | մանուշակ (manušak)<manafšak | |
| μερέαν | μεριά | ||
| μικρέσσα | μικρή, νεαρή | ||
| ομματόπα | ματάκια | ||
| παρχάρ’ | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
| πιάν’νε | πιάνουν | ||
| ραχ̌ι͜ά | ράχες, βουνά | ||
| σεβνταλούκ’ | έρωτας | sevdalık | |
| τρανταφυλλέαν | μυρωδιά ρόδου | ||
| τρυγόνα | το πουλί τρυγόνι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| φώσ̌ι͜α | φώτα | ||
| χ̌ειλόπα | χειλάκια | ||
| ’χ̌ι͜ονίγαν | (εχ̌ι͜ονίγαν) χιονίστηκαν |
¹ Πρόχωμα Θεσσαλονίκης, χωριό 35 χλμ βορειοδυτικά της Θεσσαλονίκης (παλαιά ονομασία Δογατζή) ² Πιθ. εκ παραδρομής αντί του «Έκιτι, παλαιά καιρούς»
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 