
Στιχουργοί: Παραδοσιακό | Χρήστος Παναγιωτίδης
Συνθέτες: Γιάννης Τσανάκαλης | Παραδοσιακό
Ματσούκα μ’, τα παρχάρι͜α σου, τα πράσινα τα φύλλα, το τσουπαδένεν το ψωμί σ’, το στύπον η μαντζίρα σ’ Ας έλεπα από μακρά την Τσ̌όφαν την καημέντσα μ’ Σο ανεφόρ’ απάν’ καικά το σ̌ελέκ’ φορτωμέντσα Έλα, πουλί μ’ και Τσ̌οφούλα μου, απέσ’ σα ορμανόπα, απέσ’ σα τσ̌ιτσ̌ακόπα Ν’ ακούω κελαηδήματα και μακρύν τραγωδίαν, τη γαβαλί’ το μοιρολόι και κωδωνί’ λαλίαν Κακά είναι τα ψέματα, αδά σον κόσμον ντ’ έρθεν, όπου κι αν πάει η ψ̌η -ν- ατ’ σύρ’ τον τόπον ντ’ εγεννέθεν Έλα, πουλί μ’ και Τσ̌οφούλα μου, απέσ’ σα ορμανόπα, απέσ’ σα τσ̌ιτσ̌ακόπα ♫ Τη θάλασσας το νερόν αλυκόν έν’, αλυκόν Τη κουτσ̌ής το φίλεμαν σον πεκιάρ’ έν’ γιατρικόν Μάνα, η νύφε τ’ εσόν ατέ θα φέρ’ -τ- σε νερόν Σα ξύλα -ν- ατέ θα πάει ήντι͜αν λες ατεν θ’ ευτάει Κορτσόπον, τίνος είσαι; μήλον κόκκινον είσαι Παχ̌υμένον κι έμορφον μαϊσσεματικόν είσαι ♫ Τ’ αρνόπο μ’ κείται -ν- άρρωστον και τα πουλόπα κλαίγ’νε [γιαρ] Σα δέντρα άλλο ’κι κάθουνταν τραγωδίας ’κι λένε [γιαρ] Τ’ αρνόπο μ’ κείται -ν- άρρωστον τα τσ̌ιτσ̌έκια ’κι ανθίζ’νε [γιαρ] Εχάθεν η ευωδία τουν κι άλλο ’κι σκουντουλίζ’νε [γιαρ] Τ’ αρνόπο μ’ κείται -ν- άρρωστον κι η ψ̌η μ’ εσυνταράεν [γιαρ] Τ’ ομμάτι͜α μ’ εγομώθανε κι η καρδία μ’ ερράεν [γιαρ]
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| αλυκόν | αλμυρό/ή | ||
| ανθίζ’νε | ανθίζουν | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ατέ | αυτή | ||
| ατεν | αυτήν | ||
| γαβαλί’ | φλογέρας | kaval/ḳawwāl | |
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| εγεννέθεν | γεννήθηκε | ||
| εγομώθανε | γεμίσανε, βούρκωσαν, κόμπιασαν | ||
| έλεπα | έβλεπα | ||
| έμορφον | όμορφο | ||
| έν’ | είναι | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| ερράεν | ράγισε | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| εσυνταράεν | συνταράχθηκε | ||
| ευτάει | κάνει, φτιάχνει | εὐθειάζω | |
| εχάθεν | χάθηκε | ||
| ήντι͜αν | οτιδήποτε, ό,τι | ||
| καημέντσα | καημένη | ||
| κάθουνταν | κάθονται | ||
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| κείται | κείτεται, ξαπλώνει | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κλαίγ’νε | κλαίνε | ||
| κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
| κουτσ̌ής | κόρης | ||
| κωδωνί’ | κουδουνιού | ||
| λαλίαν | λαλιά, φωνή | ||
| μακρά | (επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα | ||
| μαντζίρα | γιαούρτι | macun | |
| νύφε | νύφη | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| ορμανόπα | δάση | ||
| παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
| παχ̌υμένον | παχυμένο, καλοθρεμμένο, παχύ, τροφαντό | ||
| πεκιάρ’ | (γεν. αιτ. ενικ.) εργένη, (ονομ. πληθ.) εργένηδες | bekâr/bekār | |
| πουλόπα | πουλάκια | ||
| σ̌ελέκ’ | φορτίο ξύλων ή χόρτων που φέρεται στη ράχη ανθρώπου | şelek<շալակ (shalag)=πλάτη, ράχη, μτφ. φορτίο | |
| σκουντουλίζ’νε | ευωδιάζουν, μοσχοβολούν | ||
| στύπον | ξινό, στυφό | ||
| σύρ’ | σύρω/ει, τραβάω/ει, ρίχνω/ει | ||
| τίνος | ποιού; | ||
| τουν | τους | ||
| τραγωδίαν | τραγούδι | ||
| τραγωδίας | τραγούδια | ||
| τσ̌ιτσ̌ακόπα | λουλουδάκια | çiçek | |
| τσ̌ιτσ̌έκια | λουλούδια | çiçek | |
| φέρ’ | φέρνω/ει | ||
| φίλεμαν | φιλί | ||
| φορτωμέντσα | φορτωμένη | ||
| ψ̌η | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| αλυκόν | αλμυρό/ή | ||
| ανθίζ’νε | ανθίζουν | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ατέ | αυτή | ||
| ατεν | αυτήν | ||
| γαβαλί’ | φλογέρας | kaval/ḳawwāl | |
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| εγεννέθεν | γεννήθηκε | ||
| εγομώθανε | γεμίσανε, βούρκωσαν, κόμπιασαν | ||
| έλεπα | έβλεπα | ||
| έμορφον | όμορφο | ||
| έν’ | είναι | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| ερράεν | ράγισε | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| εσυνταράεν | συνταράχθηκε | ||
| ευτάει | κάνει, φτιάχνει | εὐθειάζω | |
| εχάθεν | χάθηκε | ||
| ήντι͜αν | οτιδήποτε, ό,τι | ||
| καημέντσα | καημένη | ||
| κάθουνταν | κάθονται | ||
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| κείται | κείτεται, ξαπλώνει | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κλαίγ’νε | κλαίνε | ||
| κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
| κουτσ̌ής | κόρης | ||
| κωδωνί’ | κουδουνιού | ||
| λαλίαν | λαλιά, φωνή | ||
| μακρά | (επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα | ||
| μαντζίρα | γιαούρτι | macun | |
| νύφε | νύφη | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| ορμανόπα | δάση | ||
| παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
| παχ̌υμένον | παχυμένο, καλοθρεμμένο, παχύ, τροφαντό | ||
| πεκιάρ’ | (γεν. αιτ. ενικ.) εργένη, (ονομ. πληθ.) εργένηδες | bekâr/bekār | |
| πουλόπα | πουλάκια | ||
| σ̌ελέκ’ | φορτίο ξύλων ή χόρτων που φέρεται στη ράχη ανθρώπου | şelek<շալակ (shalag)=πλάτη, ράχη, μτφ. φορτίο | |
| σκουντουλίζ’νε | ευωδιάζουν, μοσχοβολούν | ||
| στύπον | ξινό, στυφό | ||
| σύρ’ | σύρω/ει, τραβάω/ει, ρίχνω/ει | ||
| τίνος | ποιού; | ||
| τουν | τους | ||
| τραγωδίαν | τραγούδι | ||
| τραγωδίας | τραγούδια | ||
| τσ̌ιτσ̌ακόπα | λουλουδάκια | çiçek | |
| τσ̌ιτσ̌έκια | λουλούδια | çiçek | |
| φέρ’ | φέρνω/ει | ||
| φίλεμαν | φιλί | ||
| φορτωμέντσα | φορτωμένη | ||
| ψ̌η | ψυχή |

Ματσούκα μ’, τα παρχάρι͜α σου Τραγούδι: Γιώργος Εμμανουηλίδης Στιχουργοί: Χρήστος Παναγιωτίδης Συνθέτες: Γιάννης Τσανάκαλης Τη θάλασσας το νερόν Τραγούδι: Γαβρίλος Σιδιρόπουλος Στιχουργοί: Παραδοσιακό Συνθέτες: Παραδοσιακό Τ’ αρνόπο μ’ κείται άρρωστον Τραγούδι: Βασίλης Τοπαλίδης Στιχουργοί: Χρύσανθος Θεοδωρίδης Συνθέτες: Παραδοσιακό
