Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Ας αρχινά και τραγωδεί ο καρίπ’ς ο τσ̌οπάνον Παιδίαν πουθέν ’κ’ είδετεν τον λυριτσ̌ήν τον Παύλον;¹ [βάι! ας σο Κιλκίς τον Παύλον;] Τ’ οσπιτόπο μ’ απέσ’ σ’ ορμάν’ φύλλα καπλαεμένον Άμον τ’ εμόν το καρδόπον τα τέρτι͜α μ’ φορτωμένον Τ’ οσπιτόπο μ’ απέσ’ σ’ ορμάν’ ολόερα κλεθρία Το αίμαν απέσ’ σην καρδι͜ά μ’, πουλόπο μ’, αγλαθία
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγλαθία | (προστ.) ξύσε, σκάψε, κάνε κτ κοίλο, συνεκδ. καθάρισε το αυλάκι (για την ομαλή ροή του ύδατος) | γλάφω | |
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| είδετεν | είδατε | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καπλαεμένον | καλυμμένο, επικαλυμμένο | kaplamak | |
| καρδόπον | καρδούλα | ||
| καρίπ’ς | ξένος, μοναχικός, φτωχός, ανήμπορος / (αιτ. πληθ.) ξένους, μοναχικούς, φτωχούς, ανήμπορους | garip/ġarīb | |
| κλεθρία | Άλνος ο κολλώδης, γνωστό με τις ονομασίες κλήθρα ή σκλήθρα | ||
| ολόερα | ολόγυρα | ||
| ορμάν’ | δάσος | orman | |
| οσπιτόπο | σπιτάκι | hospitium<hospes + -όπον | |
| παιδίαν | παιδιά | ||
| πουθέν | πουθενά | ||
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| τέρτι͜α | καημοί, βάσανα, στενοχώριες | dert | |
| τραγωδεί | τραγουδάει |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγλαθία | (προστ.) ξύσε, σκάψε, κάνε κτ κοίλο, συνεκδ. καθάρισε το αυλάκι (για την ομαλή ροή του ύδατος) | γλάφω | |
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| είδετεν | είδατε | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καπλαεμένον | καλυμμένο, επικαλυμμένο | kaplamak | |
| καρδόπον | καρδούλα | ||
| καρίπ’ς | ξένος, μοναχικός, φτωχός, ανήμπορος / (αιτ. πληθ.) ξένους, μοναχικούς, φτωχούς, ανήμπορους | garip/ġarīb | |
| κλεθρία | Άλνος ο κολλώδης, γνωστό με τις ονομασίες κλήθρα ή σκλήθρα | ||
| ολόερα | ολόγυρα | ||
| ορμάν’ | δάσος | orman | |
| οσπιτόπο | σπιτάκι | hospitium<hospes + -όπον | |
| παιδίαν | παιδιά | ||
| πουθέν | πουθενά | ||
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| τέρτι͜α | καημοί, βάσανα, στενοχώριες | dert | |
| τραγωδεί | τραγουδάει |
¹ Παύλος Στεφανίδης, εκ Μούζενας Πόντου, γνωστός λυράρης της εποχής που εγκαταστάθηκε στο Κιλκίς
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 