Στιχουργοί: Μιχάλης Καλιοντζίδης
Συνθέτες: Μιχάλης Καλιοντζίδης
Χαμέλυνον, Καράκαπαν και Αε-Ζαχαρέα¹, να ελέπω τ’ αρνί μ’ πώς περ’μέν’ σ’ έρημον την φωλέα Ο ουρανόν η θάλασσα η γη κι όλι͜α τα πάντα Έλα, αρνόπο μ’, μετ’ εμέν, πασ̌κείμ’ θα ζούμε πάντα; Σον ουρανόν πετάει πουλίν, ση γην ευτάει εβόρα Εγώ κι εσύ ντο είπαμε μη λες ατο την χώρα Αρνί μ’, τ’ εσόν ο πρόσωπον αχ! και τ’ εσά τ’ ομμάτι͜α Μ’ εσέν, πουλί μ’, θα χ̌αίρουμαι και παίρω τα μουράτι͜α
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| εβόρα | σκιά, δροσερό μέρος | ||
| ελέπω | βλέπω | ||
| εσά | δικά σου/σας | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| ευτάει | κάνει, φτιάχνει | εὐθειάζω | |
| Καράκαπαν | ονομασία βουνού στην σημ. Τουρκία, στα ανατολικά όρια της Άνω Ματσούκας και με υψόμετρο 2,4 χλμ | Karakaban< kara (=μαύρο) + kaban (կաբան=κορυφή, απότομος λόφος) | |
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| μουράτι͜α | επιθυμίες, πόθοι | murat/murād | |
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| παίρω | παίρνω | ||
| πασ̌κείμ’ | μήπως, μήπως (και) | πᾶς καί ἔνι | |
| περ’μέν’ | περιμένει | ||
| φωλέα | φωλιά | ||
| χ̌αίρουμαι | χαίρομαι | ||
| χαμέλυνον | χαμήλωσε | ||
| χώρα | οι ξένοι γενικά, οι μη οικείοι, η ξενιτειά |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| εβόρα | σκιά, δροσερό μέρος | ||
| ελέπω | βλέπω | ||
| εσά | δικά σου/σας | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| ευτάει | κάνει, φτιάχνει | εὐθειάζω | |
| Καράκαπαν | ονομασία βουνού στην σημ. Τουρκία, στα ανατολικά όρια της Άνω Ματσούκας και με υψόμετρο 2,4 χλμ | Karakaban< kara (=μαύρο) + kaban (կաբան=κορυφή, απότομος λόφος) | |
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| μουράτι͜α | επιθυμίες, πόθοι | murat/murād | |
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| παίρω | παίρνω | ||
| πασ̌κείμ’ | μήπως, μήπως (και) | πᾶς καί ἔνι | |
| περ’μέν’ | περιμένει | ||
| φωλέα | φωλιά | ||
| χ̌αίρουμαι | χαίρομαι | ||
| χαμέλυνον | χαμήλωσε | ||
| χώρα | οι ξένοι γενικά, οι μη οικείοι, η ξενιτειά |
¹ Ο Αε-Ζαχαρέας (Άγιος Ζαχαρίας) δεν ήταν ενορία ή συνοικισμός της Κρώμνης, αλλά ένας σημαντικός κόμβος χανιών σε διάσελο του βουνού Κουλάτ, βορειοανατολικά της κοιλάδας όπου βρίσκονταν οι εννέα ενορίες. Αποτελούσε σταυροδρόμι για τα παρχάρια, το Αψίν το νερόν, την Παναγία Σουμελά, τη Σάντα, τη Ματσούκα και την Τραπεζούντα. Πέρα από τη στρατηγική του θέση, ήταν το κέντρο των εορταστικών εκδηλώσεων των Κρωμναίων, όπου συχνά στήνονταν μεγάλα γλέντια και χοροί, ακόμα και με τη συμμετοχή Τούρκων. Αν και η τοποθεσία δεν διέθετε φυσική πηγή νερού, ο Ελευθέριος Βαφειάδης (Χατζη-Μουράτ) με δικά του έξοδα έφερε άφθονο και παγωμένο νερό από τις ράχες του Γιαλονομύτ’ και τ’ Αε-Παυλί’, μετατρέποντας τον χώρο σε σημείο αναψυχής. Στον Αε-Ζαχαρέα υπήρχαν πολλά χάνια και μαγαζιά, καθώς και το εξωκλήσι του Αγίου Ζαχαρία, το οποίο κτίστηκε με δωρεά του Βαφειάδη.
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 