
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
[Και -ν-] Ας σ’ έρθαμε σην Ελλάδαν ζεστά έσαν τα μήνας Ενέσπαλαμε το βούτερον και τη χτηνί’ το γάλα Τ’ έρημον το Γαραπουρούν, τριγύλ’-τριγύλ’ ταφία Ανοίξτεν και τερέστε͜ ατα όλα Καρσλί’ παιδία Έκλαιγαμε, αυτά τα τραγούδια μοιρολόγια τα είχαμε στα τραγούδια μας. Δεν ήσαν τραγούδια για κέφι να γλεντάς και να χορεύεις. Όλα για κλάματα έσανε. Και πως ήρθαν οι πρόσφυγες και ο Πυλορώφ’ς εκούιζεν γοσ̌έψτεν τ’ αραπάδες. Αυτό οι Καυκάσιοι...πώς έβαζαν τα κάρα και ερχόσανε κι εκείνοι. Εγώ δεν είμαι Καυκάσια αλλά εδώ πάνω συναντηθήκαμε και με Καυκασίους και Πόντιοι και Θρακιώτ’ και Κωνσταντινοπολίτ’ όλοι γινήκαμε ένα. ♫ Σην Ελλάδαν εχπάσταμε, η ώρα έτον δύο Σα μαντρία εφέκαμε και δεμένον το βίον Τ’ αραπάς ι-μ’ το τεκίρ’ δέκα νούμερον έτον Το κορτσόπον ντ’ αγαπώ δεκαοχτώ χρονών έτον Ο Πυλορώφ εκούιζεν γοσ̌έψτεν τ’ αραπάδας Έχ̌’ κι έρχουντανε οι Τουρκάντ’ να κλέφτ’νε τοι νυφάδας Τ’ αραπάς ι-μ’ τα ξύλα έτερα είν’ έτερα Άφ’ς τη μάνα σ’ και τον κύρη σ’, κόρ’, έλα σ’ εμέτερα Σην Ελλάδαν ας σ’ έρθαμε ζεστά έταν τα μήνας Ενέσπαλαμ’ το βούτορον κι έτρωγαμ’ τα κινίνας Ας σο Καρς κι αδά μερέαν εύρα τ’ εμόν τη στερέαν Σην Ελλάδαν εχπάσταμ’ εμείς τα δύο παρέαν Τσ̌όλ’ κι έρημον Καραπουρούν τριγύρ’-τριγύρ’ ταφία Ανοίξτεν και τερέστε͜ ατα όλια Γαρσλί’ παιδία Τα νεότητα τ’ εμά φαρμάκια ποτίζ’ ατα Και την ψ̌η μ’ αναθεμά τον Χάρον ’κι δίγ’ ατα Σεράντα μέρες πρόσφυγοι εκεί είχαμ’ καραντίναν Τα λείμψανα μας σο παπόρ’ σην θάλασσαν εσύρ’ναν
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| ανοίξτεν | (προστ.) ανοίξτε | ||
| αραπάδας | άμαξες | araba | |
| αραπάδες | άμαξες | araba | |
| αραπάς | άμαξας | araba | |
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατα | αυτά | ||
| άφ’ς | (προστ.) άφησε | ||
| βίον | το βιος, το σύνολο των ζωντανών που έχει στην ιδιοκτησία του κάποιος, η περιουσία κάποιου | ||
| βούτερον | βούτυρο | ||
| βούτορον | βούτυρο | ||
| γοσ̌έψτεν | (προστ.) ζέψτε | koşmak | |
| δίγ’ | δίνω | ||
| είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
| εκούιζεν | φώναζε, λαλούσε, καλούσε κπ ονομαστικά | ||
| εμά | δικά μου | ||
| εμέτερα | δικά μας | ἡμέτερος | |
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| ενέσπαλαμ’ | ξεχάσαμε | ||
| ενέσπαλαμε | ξεχάσαμε | ||
| έρθαμε | ήρθαμε | ||
| έρχουντανε | έρχονται | ||
| έσαν | ήταν | ||
| έσανε | ήταν | ||
| εσύρ’ναν | έσερναν, τραβούσαν, έριχναν | ||
| έταν | ήταν | ||
| έτερα | διαφορετικά, αλλιώς, άλλα | ||
| έτον | ήταν | ||
| έτρωγαμ’ | τρώγαμε | ||
| εύρα | βρήκα, (ιδιωμ. προστ.) βρες | ||
| εφέκαμε | αφήσαμε | ||
| έχ̌’ | έχει | ||
| έχ̌’ κι έρχουντανε | είναι στον ερχομό | ||
| εχπάσταμ’ | αναχωρήσαμε, κινήσαμε για | ||
| εχπάσταμε | αναχωρήσαμε, κινήσαμε για | ||
| Καραπουρούν | Καραμπουρνάκι Καλαμαριάς | ||
| Καρσλί’ | του Καρς | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κινίνας | χάπια κινίνης | chinina | |
| κλέφτ’νε | κλέβουν | ||
| κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
| μερέαν | μεριά | ||
| μήνας | (τα) μήνες | ||
| νεότητα | νιότη, νιάτα | ||
| νυφάδας | νύφες | ||
| όλια | όλα | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| παπόρ’ | βαπόρι, καράβι | vapore | |
| ποτίζ’ | ποτίζω/ει, δίνω/ει σε κπ να πιει | ||
| σεράντα | σαράντα | ||
| ταφία | τάφοι, το νεκροταφείο | ||
| τεκίρ’ | τροχός | teker | |
| τερέστε | (προστ.) κοιτάξτε | ||
| τοι | τους/τις | ||
| τουρκάντ’ | Τούρκοι | ||
| τριγύλ’ | τριγύρω | ||
| τσ̌όλ’ | έρημο, ερημικό | çöl | |
| χτηνί’ | αγελάδας | ||
| ψ̌η | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| ανοίξτεν | (προστ.) ανοίξτε | ||
| αραπάδας | άμαξες | araba | |
| αραπάδες | άμαξες | araba | |
| αραπάς | άμαξας | araba | |
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατα | αυτά | ||
| άφ’ς | (προστ.) άφησε | ||
| βίον | το βιος, το σύνολο των ζωντανών που έχει στην ιδιοκτησία του κάποιος, η περιουσία κάποιου | ||
| βούτερον | βούτυρο | ||
| βούτορον | βούτυρο | ||
| γοσ̌έψτεν | (προστ.) ζέψτε | koşmak | |
| δίγ’ | δίνω | ||
| είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
| εκούιζεν | φώναζε, λαλούσε, καλούσε κπ ονομαστικά | ||
| εμά | δικά μου | ||
| εμέτερα | δικά μας | ἡμέτερος | |
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| ενέσπαλαμ’ | ξεχάσαμε | ||
| ενέσπαλαμε | ξεχάσαμε | ||
| έρθαμε | ήρθαμε | ||
| έρχουντανε | έρχονται | ||
| έσαν | ήταν | ||
| έσανε | ήταν | ||
| εσύρ’ναν | έσερναν, τραβούσαν, έριχναν | ||
| έταν | ήταν | ||
| έτερα | διαφορετικά, αλλιώς, άλλα | ||
| έτον | ήταν | ||
| έτρωγαμ’ | τρώγαμε | ||
| εύρα | βρήκα, (ιδιωμ. προστ.) βρες | ||
| εφέκαμε | αφήσαμε | ||
| έχ̌’ | έχει | ||
| έχ̌’ κι έρχουντανε | είναι στον ερχομό | ||
| εχπάσταμ’ | αναχωρήσαμε, κινήσαμε για | ||
| εχπάσταμε | αναχωρήσαμε, κινήσαμε για | ||
| Καραπουρούν | Καραμπουρνάκι Καλαμαριάς | ||
| Καρσλί’ | του Καρς | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κινίνας | χάπια κινίνης | chinina | |
| κλέφτ’νε | κλέβουν | ||
| κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
| μερέαν | μεριά | ||
| μήνας | (τα) μήνες | ||
| νεότητα | νιότη, νιάτα | ||
| νυφάδας | νύφες | ||
| όλια | όλα | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| παπόρ’ | βαπόρι, καράβι | vapore | |
| ποτίζ’ | ποτίζω/ει, δίνω/ει σε κπ να πιει | ||
| σεράντα | σαράντα | ||
| ταφία | τάφοι, το νεκροταφείο | ||
| τεκίρ’ | τροχός | teker | |
| τερέστε | (προστ.) κοιτάξτε | ||
| τοι | τους/τις | ||
| τουρκάντ’ | Τούρκοι | ||
| τριγύλ’ | τριγύρω | ||
| τσ̌όλ’ | έρημο, ερημικό | çöl | |
| χτηνί’ | αγελάδας | ||
| ψ̌η | ψυχή |

Αφήγηση: Ρόζα Βιοπούλου
