Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Εγώ είμαι ραχ̌όπουλον ση δείσαν μαθεμένον Σ’ έναν κορτσόπον έμορφον είμαι σουμαδεμένον Αφορισμένον κι έμορφον ίσον άμον λαμπάδαν Να ’κείσ’νε εγκαλιόπο μου αρ’ έναν εβδομάδαν Νε ρίζα μ’, νε στερέα μ’, για κλώστ’ σ’ εμέν μερέαν Γιά δὼμα έναν φίλεμαν γιά έναν μαχ̌αιρέαν Αγάπα τηνάν αγαπάς κι εμέναν ολιγόπον Πασ̌κείμ’ ντο ’κι κανείται μας ατό τ’ εσόν το ψ̌όπον; Αγάπα τηνάν αγαπάς κι εμέναν απιδέβα Αρ’ άφ’ς εμέν ας καίουμαι και σ’ άψιμον ντ’ εσέβα Αρμέντσα Παναΐα, είπα την αληθείαν Ελέπ’νε σε τ’ ομματόπα μ’ και καίετ’ η καρδία μ’ Ένοιξαν τα τραντάφυλλα και ρούζ’νε απ’ έναν-έναν Άμον τ’ εγκαλιόπο σ’, αρνί μ’, ’κι σκουτουλίζ’ κανέναν Αρνί μ’, σ’ εγκαλιόπο σ’ απέσ’ τα τσ̌ιτσ̌άκια ντο κείνταν Ατά που θα μυρίσ̌κεται τα χρόνι͜α τ’ ’κι τελείνταν Αέτσ’ πως έν’, νε γιαβρί μ’, τσ̌εχέλ’κον, παλαλόν -ι Έλα, έμπα σ’ εγκαλιόπο μου, πλατύν άμον αλώνιν
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αέτσ’ | έτσι | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| απιδέβα | (προστ.) φύγε, άφησε πίσω, ξεπέρασε, προσπέρασε | από + διαβαίνω | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| Αρμέντσα | Αρμένισσα | ||
| ατά | αυτά | ||
| αφορισμένον | αφορισμένο, αναθεματισμένο | ||
| άφ’ς | (προστ.) άφησε | ||
| άψιμον | φωτιά | ||
| γιά | είτε, ή | ya/yā | |
| γιαβρί | μωρό, μικρό, παιδί | yavru | |
| δείσαν | ομίχλη | δεῖσα=υγρασία, λάσπη, βρωμιά | |
| δὼμα | δώσε μου | ||
| εγκαλιόπο | αγκαλίτσα | ||
| ελέπ’νε | βλέπουνε | ||
| έμορφον | όμορφο | ||
| έμπα | (προστ.) μπες | ||
| έν’ | είναι | ||
| ένοιξαν | άνοιξαν | ||
| εσέβα | μπήκα | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| καίουμαι | καίγομαι | ||
| κανείται | είναι αρκετό, επαρκεί για κτ | ἱκανόω | |
| κείνταν | κείτονται, ξαπλώνουν | ||
| ’κείσ’νε | (εκείσ’νε) κειτόσουν, ξάπλωνες | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κλώστ’ | (προστ.) γύρνα/γύρισε, επέστρεψε | ||
| κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
| μαθεμένον | μαθημένη/ο | ||
| μαχ̌αιρέαν | μαχαιριά | ||
| μερέαν | μεριά | ||
| μυρίσ̌κεται | μυρίζει κτ, , οσφραίνεται | ||
| ολιγόπον | λιγουλάκι | ||
| ομματόπα | ματάκια | ||
| παλαλόν | τρελό | ||
| Παναΐα | Παναγιά | ||
| πασ̌κείμ’ | μήπως, μήπως (και) | πᾶς καί ἔνι | |
| ραχ̌όπουλον | πουλί του βουνού/ράχης | ραχ̌ίν + πουλίν | |
| ρούζ’νε | πέφτουν | ||
| σκουτουλίζ’ | ευωδιάζει, μοσχοβολάει | ||
| σουμαδεμένον | αρραβωνιασμένο/η | ||
| στερέα | στήριγμα | ||
| τελείνταν | (αμτβ.) τελειώνουν, εξαντλούνται, μτφ. πεθαίνουν | ||
| τηνάν | αυτόν/ην που | ||
| τραντάφυλλα | τριαντάφυλλα | ||
| τσ̌εχέλ’κον | άπειρο, ανώριμο, άβγαλτο | cehil/cehl | |
| τσ̌ιτσ̌άκια | λουλούδια | çiçek | |
| φίλεμαν | φιλί | ||
| ψ̌όπον | ψυχούλα |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αέτσ’ | έτσι | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| απιδέβα | (προστ.) φύγε, άφησε πίσω, ξεπέρασε, προσπέρασε | από + διαβαίνω | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| Αρμέντσα | Αρμένισσα | ||
| ατά | αυτά | ||
| αφορισμένον | αφορισμένο, αναθεματισμένο | ||
| άφ’ς | (προστ.) άφησε | ||
| άψιμον | φωτιά | ||
| γιά | είτε, ή | ya/yā | |
| γιαβρί | μωρό, μικρό, παιδί | yavru | |
| δείσαν | ομίχλη | δεῖσα=υγρασία, λάσπη, βρωμιά | |
| δὼμα | δώσε μου | ||
| εγκαλιόπο | αγκαλίτσα | ||
| ελέπ’νε | βλέπουνε | ||
| έμορφον | όμορφο | ||
| έμπα | (προστ.) μπες | ||
| έν’ | είναι | ||
| ένοιξαν | άνοιξαν | ||
| εσέβα | μπήκα | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| καίουμαι | καίγομαι | ||
| κανείται | είναι αρκετό, επαρκεί για κτ | ἱκανόω | |
| κείνταν | κείτονται, ξαπλώνουν | ||
| ’κείσ’νε | (εκείσ’νε) κειτόσουν, ξάπλωνες | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κλώστ’ | (προστ.) γύρνα/γύρισε, επέστρεψε | ||
| κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
| μαθεμένον | μαθημένη/ο | ||
| μαχ̌αιρέαν | μαχαιριά | ||
| μερέαν | μεριά | ||
| μυρίσ̌κεται | μυρίζει κτ, , οσφραίνεται | ||
| ολιγόπον | λιγουλάκι | ||
| ομματόπα | ματάκια | ||
| παλαλόν | τρελό | ||
| Παναΐα | Παναγιά | ||
| πασ̌κείμ’ | μήπως, μήπως (και) | πᾶς καί ἔνι | |
| ραχ̌όπουλον | πουλί του βουνού/ράχης | ραχ̌ίν + πουλίν | |
| ρούζ’νε | πέφτουν | ||
| σκουτουλίζ’ | ευωδιάζει, μοσχοβολάει | ||
| σουμαδεμένον | αρραβωνιασμένο/η | ||
| στερέα | στήριγμα | ||
| τελείνταν | (αμτβ.) τελειώνουν, εξαντλούνται, μτφ. πεθαίνουν | ||
| τηνάν | αυτόν/ην που | ||
| τραντάφυλλα | τριαντάφυλλα | ||
| τσ̌εχέλ’κον | άπειρο, ανώριμο, άβγαλτο | cehil/cehl | |
| τσ̌ιτσ̌άκια | λουλούδια | çiçek | |
| φίλεμαν | φιλί | ||
| ψ̌όπον | ψυχούλα |
Μονωδίες: Δημήτρης Μαντζούρης, Ζαφειρώ Χατζηφωτίου, Άλκης Κώτσικος, Γιώργος Κρέπης, Ειρήνη Νικολαλαίου, Ελένη Χατζηγεωργίου
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 