Ο Δήμον ο κεμεντζ̌ετζ̌ής/Όλον τον κόσμον θα κουρτώ

Ποίος εμαυρολόεσεν;
Ποίος εμαυροείπεν;
«Κρωμέτες κατηβαίν’ σον Άδ’,
τη Κωσταντά ο Δήμον!»
Κι εβόεσαν τα σύμπαντα
κι η γη συνεταράεν
κι ας σα συνεταράγματα
ενοίεν τ’ Άδ’ η πόρτα
Κι έρθεν το μαύρον το χαπάρ’
σο σκοτεινόν τον Άδην

Σον Άδ’ έσαν ταένυφοι
και νέικα παλληκάρι͜α
Σον Άδ’ έσαν σουμαδεμέν’
κι έμορφα νυφαδόπα
Σον Άδ’, καρδόπα θλιβερά
και παραπονεμένα
Έκ’σαν ατο κι ελάγγεψαν
κι εσ’κώθαν σο ποδάριν
Και -ν- έρθανε και -ν- έκοψαν
τη Δήμονος τη στράταν

-Έπαρ’, Δήμον, τη κεμεντζ̌έν
και σύρον το τοξάριν!
Πέει μας π’ έκατσες κι έφαες;
Πού έπες κρέν νερόπον;
Σινός χαράν ’τραγώδεσες;
Τίναν επαρεξέγκες;
Κι αν έν’, Δήμο μ’, Καλομηνάς,
κι αν είν’ καλά ημέρας
κι αν είναι τα παρχάρι͜α μουν
’μάραντα φορτωμένα
κι αν είναι τα ψηλά ραχ̌ι͜ά
καταπρασινισμένα!

-Αν έρ’τ’ ο Μάρτ’ς ο μάραντον
κι Απρίλτς μανουσ̌ακέας,
αν έρ’ται κι ο Καλομηνάς
και τα καλά ημέρας,
εμείς ’κι παρχαρεύουμε
και σο παρχάρ’ ’κι πάμε!
Κι αν έν’ Δεκαπενταύγουστον
κι αν έν’ τη Παναΐας,
σον Αε-Σέρ’ ’κι αχπάσκουμες,
ση Σουμελάν ’κι πάμε!
’Κ’ έχουμε τα παρχάρι͜α μουν
και τ’ άγια μοναστήρι͜α,
’κ’ έχουμε τα ψηλά ραχ̌ι͜ά
και τα νερά τα κρύα!
Εφέκαμε τα μέρι͜α μουν
κι επήγαμε σ’ άλλα κόσμι͜α,
μακρά και πέραν θάλασσας,
σο πλάν τη Ρωμανίαν!
Επέμ’ναμε αλόξενοι
σ’ αλόξενα τα τόπι͜α
Επέμ’ναμ’ αστερέωτοι
ση χώρας τα στερέας!

-Ντό λες; ντό λες, νε Δήμο μου;
ντό λες κι απολογάσαι;
Είδες τον Άδην σκοτεινόν,
είδες τον Άδην μαύρον
Είδες τον τόπον ντο πατείς
χωρίς άθι͜α και φύλλα
Είδες τον τόπον ντο δι͜αβαίντς
χωρίς κρύα νερόπα
κι εσ̌άσ̌εψες την απαντή σ’
και την απολοΐα σ’!

-Παρακαλώ, παρακαλώ,
Θεού παρακαλίαν!
Μ’ απλώνετεν την κεμεντζ̌έν,
τρομάζ’νε τα χ̌ερόπα μ’
Μ’ απλώνετεν και το τοξάρ’,
καίεται το καρδόπο μ’
Μη λέτε με να τραγωδώ,
γομούντανε τ’ ομμάτι͜α μ’
Εγώ λόγον ’κ’ εσ̌άσ̌εψα,
μη λέτεν εκομπώθα
Ντο είδαν τ’ ομματόπα μου
’μολόεσα και είπα

Τον λόγον ’κ’ ετελείωσεν
και την απολοΐαν
και -ν- έρθαν κι εγομώθανε
ση Δήμο μ’ το κιφάλιν
και -ν- έρθαν κι εμυρίστανε
τη Δήμονος τα χ̌έρι͜α
Και ντό τερούν; 
’Κ’ εμύριζαν ατά μανουσ̌ακέαν!
Σον Άδ’ να βάι, σον Άδ’ ν’ αηλί,
σον Άδ’ μαύρα λαλίας
Κι ο Δήμον στέκ’ ασάλευτος
κι ο Δήμον μαραιμένος!
’Κι σ’κών’ απάν’ τ’ ομμάτι͜α του
τα καταδακρωμένα,
’κι αποδιπλών’ τα γόνατα τ’
τα καταδιπλωμένα,
’κι αποσταυρών’ τα χ̌έρι͜α του
τα κατασταυρωμένα!

♫

Αγγέλ’ εξέβανε σην απαντή σ’,
θα παίρ’νε σε τη λύρα σ’
Εσύ θα παί͜εις και τραγωδείς,
ατείν’ θα κλαίν’ τη μοίρα σ’

Όλιον τον κόσμον [γιάβρι μ’] θα κουρτώ,
τη θάλασσαν θα πίνω
Με τ’ έναν [γιαβρί μ’] αναστέναγμα μ’
του ήλ’ το φως θα βζήνω