
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Είδα σε οψέ κι οσήμερον [ν’ αηλί εμέν] καλόν να έν’ ιδέα σ’ [γιαρ, γιαρ, γιαρ/ωφ, ,ωφ, ωφ] Τσ̌ιτσ̌έκια και τραντάφυλλα [ν’ αηλί εμέν/μικρόν αρνί μ’] απέσ’ σην εμποδέα σ’ [γιαρ, γιαρ, γιαρ/ωφ, ,ωφ, ωφ] Ανάθεμα το Βολοβότ¹ [το Βολοβότ] τ’ απάν’, τη Νέα Σάντα [γιαρ, γιαρ, γιαρ] Έχασα το μικρόν τ’ αρνί μ’ [ν’ αηλί εμέν] κι αραεύ’ ατο πάντα [γιαρ, γιαρ/τσ̌άνουμ γιαρ, γιαρ] ♫ Ας είχα [πουλί μ’] τα νεότητα μ’ ας έμ’ [πουλί μ’] είκοσ’ χρονών -ι Το χατιρόπον [γιαβρί μ’] ντο είχα εκείνον [ψ̌ήκα μ’] τον καιρόν -ι Αούτα [και/ψ̌ήκα μ’] τα νεότητα [ψ̌ήκα μ’] ντ’ αλήγορα διαβαίν’νε! Άμον χ̌ι͜ονόπον [γιαβρί μ’] λύουνταν, [ψ̌ήκα μ’] άμον αέρας φεύ’νε ♫ Θεία μ’, η κουτσ̌ή σ’ [πουλίκα μ’] κι εγώ χουζμετσ̌ής Δος μ’ ατέναν έναν βράδον, ας έν’ για την ψ̌η σ’ Μάνα, λέγω σε πέ’ α’ τον κύρη μ’ Έναν έμορφον κορτσόπον έφαεν την ψ̌η μ’ Η Ελένε ας ση Σάντα έφαεν την ψ̌η μ’ Κάτ’ θα λέω σε, γιαβρίκα μ’/πουλόπο μ’, [γιαρ, γιαρ, γιαρ, γιαρ, γιαρ] και σ’ ωτί σ’ καικά Τη μάνα σ’ τιδέν μη λες α’, είναι μυστικά Αμάν, αμάν, κόρ’, απάν’ ι-σ’ εχώρ’ Σ’ οσπιτόπο σ’ δέβα κι έλα, τα ναλία σ’ φόρ’
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| α’ | (ατό) αυτό, το | ||
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| αλήγορα | γρήγορα | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αούτα | αυτά | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| αραεύ’ | ψάχνω/ει, αναζητώ/άει, γυρεύω/ει | aramak | |
| ατέναν | αυτήν | ||
| βράδον | βράδυ | ||
| γιαβρί | μωρό, μικρό, παιδί | yavru | |
| γιαβρίκα | (υποκορ.) μωρό, μικρό, παιδί | yavru | |
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| δέβα | (προστ.) πήγαινε | ||
| διαβαίν’νε | (για τόπο) περνούν, διασχίζουν, (για χρόνο) περνούν (γενικότερα) περνούν, παύουν, τελειώνουν | διαβαίνω | |
| δος | δώσε | ||
| έμ’ | ήμουν | ||
| έμορφον | όμορφο | ||
| εμποδέα | ποδιά | ||
| έν’ | είναι | ||
| έφαεν | έφαγε | ||
| εχώρ’ | (προστ.) χώρεσε | ||
| ιδέα | μορφή, όψη, θωριά | ||
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
| κουτσ̌ή | κόρη | ||
| λύουνταν | λιώνουν | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| ναλία | ξύλινα πέδιλα γυναικεία, τσόκαρα | nalın/naʿleyn | |
| νεότητα | νιότη, νιάτα | ||
| οσήμερον | σήμερα | ||
| οσπιτόπο | σπιτάκι | hospitium<hospes + -όπον | |
| οψέ | χθες | ||
| πέ’ | (προστ.) πες | ||
| πουλίκα | πουλάκι | ||
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| τιδέν | τίποτα | ||
| τραντάφυλλα | τριαντάφυλλα | ||
| τσ̌άνουμ | ψυχή μου, αγαπημένε/η μου | canım<can/cān | |
| τσ̌ιτσ̌έκια | λουλούδια | çiçek | |
| φεύ’νε | φεύγουν | ||
| φόρ’ | (προστ.) φόρεσε | ||
| χ̌ι͜ονόπον | χιονάκι | ||
| χατιρόπον | (υποκορ.) χάρη, σεβασμός, υπόληψη | hatır/ḫāṭir | |
| χουζμετσ̌ής | υπηρέτης | hizmetçi | |
| ψ̌η | ψυχή | ||
| ψ̌ήκα | ψυχούλα | ||
| ωτί | αυτί |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| α’ | (ατό) αυτό, το | ||
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| αλήγορα | γρήγορα | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αούτα | αυτά | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| αραεύ’ | ψάχνω/ει, αναζητώ/άει, γυρεύω/ει | aramak | |
| ατέναν | αυτήν | ||
| βράδον | βράδυ | ||
| γιαβρί | μωρό, μικρό, παιδί | yavru | |
| γιαβρίκα | (υποκορ.) μωρό, μικρό, παιδί | yavru | |
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| δέβα | (προστ.) πήγαινε | ||
| διαβαίν’νε | (για τόπο) περνούν, διασχίζουν, (για χρόνο) περνούν (γενικότερα) περνούν, παύουν, τελειώνουν | διαβαίνω | |
| δος | δώσε | ||
| έμ’ | ήμουν | ||
| έμορφον | όμορφο | ||
| εμποδέα | ποδιά | ||
| έν’ | είναι | ||
| έφαεν | έφαγε | ||
| εχώρ’ | (προστ.) χώρεσε | ||
| ιδέα | μορφή, όψη, θωριά | ||
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
| κουτσ̌ή | κόρη | ||
| λύουνταν | λιώνουν | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| ναλία | ξύλινα πέδιλα γυναικεία, τσόκαρα | nalın/naʿleyn | |
| νεότητα | νιότη, νιάτα | ||
| οσήμερον | σήμερα | ||
| οσπιτόπο | σπιτάκι | hospitium<hospes + -όπον | |
| οψέ | χθες | ||
| πέ’ | (προστ.) πες | ||
| πουλίκα | πουλάκι | ||
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| τιδέν | τίποτα | ||
| τραντάφυλλα | τριαντάφυλλα | ||
| τσ̌άνουμ | ψυχή μου, αγαπημένε/η μου | canım<can/cān | |
| τσ̌ιτσ̌έκια | λουλούδια | çiçek | |
| φεύ’νε | φεύγουν | ||
| φόρ’ | (προστ.) φόρεσε | ||
| χ̌ι͜ονόπον | χιονάκι | ||
| χατιρόπον | (υποκορ.) χάρη, σεβασμός, υπόληψη | hatır/ḫāṭir | |
| χουζμετσ̌ής | υπηρέτης | hizmetçi | |
| ψ̌η | ψυχή | ||
| ψ̌ήκα | ψυχούλα | ||
| ωτί | αυτί |

¹ (ή Άνω Βολοβότ) Παλιά ονομασία του χωριού Νέα Σάντα Κιλκίς
