Στιχουργοί: Λάμπης Παυλίδης | Σάββας Λαζαρίδης
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Του Πόντου ο σταυραετόν και τη χαράς ο δρόμον Ορφάντσες όλεν τον λαόν κι εφέκες μας τον πόνον Θόδωρε μ’, ας σο θάνατο σ’, τ’ ημ’σόν η γη εσ̌κίεν Ο ήλιον πα όσον έκλαψεν το φως -ν- ατ’ πα εβζήεν ♫ Θόδωρε μ’, ας σο θάνατο σ’, τ’ ημ’σόν η γη εσ̌κίεν Ο ήλιον πα όσον έκλαψεν το φως -ν- ατ’ πα εβζήεν Ν’ αηλί εσέν, πουλίκα μου, κοτσ̌ά αΐκον παλληκάρι! Ολίγα τα χρονόπα σου, νε ψ̌ήκα μ’, νε στουλάρι μ’ Αρ’ έφυες πασ̌άκα μου, ’φέκες με μαναχόν -ι Ατό τ’ εσόν η καμονή εμέν θα θανατώνει Τη Λαχανά τα ραχ̌ία κλαίνε, μοιρολογούνε Πάντα θα αναμέν’νε σε, εσέν θ’ αναστορούνε Θόδωρε μ’, και -ν- η λαλία σ’ γλυκύν άμον το μέλι Και τη Σαββέλη η κεμεντζ̌έ σ’ εσέν πουλί μ’, κερέ -νι
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| αΐκον | τέτοιο/α | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αναμέν’νε | περιμένουν, αναμένουν | ||
| αναστορούνε | θυμούνται, αναπολούν | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| γλυκύν | γλυκιά/ό | ||
| εβζήεν | έσβησε | ||
| εσ̌κίεν | σκίστηκε | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| εφέκες | άφησες | ||
| έφυες | έφυγες | ||
| ημ’σόν | μισό/η | ||
| καμονή | καημός | ||
| κεμεντζ̌έ | λύρα | kemençe/kemānçe | |
| κερέ | ταιριαστός/ή/ό | göre | |
| κοτσ̌ά | πολύ μεγάλο, τεράστιο | koca | |
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| μαναχόν | (έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| όλεν | όλη/ο, ολόκληρη/ο | ||
| ορφάντσες | άφησες ορφανό | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| πουλίκα | πουλάκι | ||
| ραχ̌ία | ράχες, βουνά | ||
| στουλάρι | στύλος που βαστάζει την στέγη οικίας, μτφ. στήριγμα | ||
| ’φέκες | (εφέκες) άφησες | ||
| χρονόπα | χρονάκια | ||
| ψ̌ήκα | ψυχούλα |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| αΐκον | τέτοιο/α | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αναμέν’νε | περιμένουν, αναμένουν | ||
| αναστορούνε | θυμούνται, αναπολούν | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| γλυκύν | γλυκιά/ό | ||
| εβζήεν | έσβησε | ||
| εσ̌κίεν | σκίστηκε | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| εφέκες | άφησες | ||
| έφυες | έφυγες | ||
| ημ’σόν | μισό/η | ||
| καμονή | καημός | ||
| κεμεντζ̌έ | λύρα | kemençe/kemānçe | |
| κερέ | ταιριαστός/ή/ό | göre | |
| κοτσ̌ά | πολύ μεγάλο, τεράστιο | koca | |
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| μαναχόν | (έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| όλεν | όλη/ο, ολόκληρη/ο | ||
| ορφάντσες | άφησες ορφανό | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| πουλίκα | πουλάκι | ||
| ραχ̌ία | ράχες, βουνά | ||
| στουλάρι | στύλος που βαστάζει την στέγη οικίας, μτφ. στήριγμα | ||
| ’φέκες | (εφέκες) άφησες | ||
| χρονόπα | χρονάκια | ||
| ψ̌ήκα | ψυχούλα |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 