
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Θεία μ’, η περιστέρα σου [Ν’ αηλί εμέν!] ατέ η μυροφόρα [Ποδεδίζ’ ατεν!] Σο πανοΰρ’ μη στείλτς ατεν, [Ν’ αηλί εμέν!] ζελεύ’ ατεν η χώρα [Ντό να ’ίνουμαι;] Αμάν, αμάν, κόρ’, [ψ̌ήκα μ’] απάν’ ι-σ’ εχώρ’ Κόρ’, θα παίρω σε -ν- οφέτος και το μοθοπώρ’ Τ’ οσπίτι σ’ ετριύλιζα [Ν’ αηλί εμέν!] και σην αύλι͜α σ’ εκάτσα [Ντό να ’ίνουμαι;] Εσύ την πόρτα σ’ ’κ’ ένοιξες [Λελεύω σε!] και με τα δάκρυ͜α εχπάστα [Ντό να ’ίνουμαι;] Αμάν, αμάν, κόρ’, [ψ̌ήκα μ’] απάν’ ι-σ’ εχώρ’ Άμε κι έλα σ’ οσπιτόπο σ’, τα τσ̌αρούχ̌ι͜α σ’/τη ρουμπάσ̌κα σ’ φόρ’ Τ’ οσπίτι σ’ ετριύλιζα [Ν’ αηλί εμέν!] κι εκράτ’να ας σα κεράνια [Ντό να ’ίνουμαι;] Εσύ την πόρταν ’κ’ ένοιγες [Ν’ αηλί εμέν!] κι έτρωγα τα ποράνια [Ντό να ’ίνουμαι;] Αμάν, αμάν, κόρ’, [ψ̌ήκα μ’] απάν’ ι-σ’ κάτ’ φόρ’ Σ’ οσπιτόπο σ’ άμε κι έλα τα ναλία σ’/τη ρουμπάσ̌κα σ’ φόρ’
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| άμε | (προστ.) σύρε, πήγαινε | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| ας σα | απ’ τα | ασό σα (από τα) | |
| ατέ | αυτή | ||
| ατεν | αυτήν | ||
| αύλι͜α | αυλή | ||
| εκάτσα | κάθισα | ||
| εκράτ’να | κρατούσα | ||
| ένοιξες | άνοιξες | ||
| ετριύλιζα | τριγύριζα, περιτριγύριζα | ||
| εχπάστα | αναχώρησα, κίνησα για | ||
| εχώρ’ | (προστ.) χώρεσε | ||
| ζελεύ’ | ζηλεύω/ει | ||
| ’ίνουμαι | γίνομαι | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κεράνια | πάσσαλοι περίφραξης κήπου | գերան (geran)=κορμός δέντρου/δοκάρι | |
| λελεύω | χαίρομαι | ||
| μοθοπώρ’ | φθινόπωρο | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| ναλία | ξύλινα πέδιλα γυναικεία, τσόκαρα | nalın/naʿleyn | |
| οσπίτι | σπίτι | hospitium<hospes | |
| οσπιτόπο | σπιτάκι | hospitium<hospes + -όπον | |
| οφέτος | φέτος | ||
| παίρω | παίρνω | ||
| πανοΰρ’ | πανηγύρι | ||
| ποδεδίζ’ | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι/εσαι, απολαμβάνω/ει, προσκυνώ/άει | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| ποράνια | μπόρες, καταιγίδες | boran<βενετ. bora<λατ. Boreas <Βορέας (αντιδάνειο) | |
| ρουμπάσ̌κα | πουκάμισο με κουμπιά | руба́шка | |
| στείλτς | στέλνεις | ||
| φόρ’ | (προστ.) φόρεσε | ||
| χώρα | οι ξένοι γενικά, οι μη οικείοι, η ξενιτειά | ||
| ψ̌ήκα | ψυχούλα |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| άμε | (προστ.) σύρε, πήγαινε | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| ας σα | απ’ τα | ασό σα (από τα) | |
| ατέ | αυτή | ||
| ατεν | αυτήν | ||
| αύλι͜α | αυλή | ||
| εκάτσα | κάθισα | ||
| εκράτ’να | κρατούσα | ||
| ένοιξες | άνοιξες | ||
| ετριύλιζα | τριγύριζα, περιτριγύριζα | ||
| εχπάστα | αναχώρησα, κίνησα για | ||
| εχώρ’ | (προστ.) χώρεσε | ||
| ζελεύ’ | ζηλεύω/ει | ||
| ’ίνουμαι | γίνομαι | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κεράνια | πάσσαλοι περίφραξης κήπου | գերան (geran)=κορμός δέντρου/δοκάρι | |
| λελεύω | χαίρομαι | ||
| μοθοπώρ’ | φθινόπωρο | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| ναλία | ξύλινα πέδιλα γυναικεία, τσόκαρα | nalın/naʿleyn | |
| οσπίτι | σπίτι | hospitium<hospes | |
| οσπιτόπο | σπιτάκι | hospitium<hospes + -όπον | |
| οφέτος | φέτος | ||
| παίρω | παίρνω | ||
| πανοΰρ’ | πανηγύρι | ||
| ποδεδίζ’ | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι/εσαι, απολαμβάνω/ει, προσκυνώ/άει | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| ποράνια | μπόρες, καταιγίδες | boran<βενετ. bora<λατ. Boreas <Βορέας (αντιδάνειο) | |
| ρουμπάσ̌κα | πουκάμισο με κουμπιά | руба́шка | |
| στείλτς | στέλνεις | ||
| φόρ’ | (προστ.) φόρεσε | ||
| χώρα | οι ξένοι γενικά, οι μη οικείοι, η ξενιτειά | ||
| ψ̌ήκα | ψυχούλα |

