Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Βάλεν την τάπλαν ζαρωτά [γιαρ, γιαρ, γιαρ, γιαρ, γιαρ] έβγα -ν- απάν’ σο δώμαν [Μα την Παναΐαν, λέω!] και πέει με «καλώς όρισες!» [γιαρ, γιαρ, γιαρ, γιαρ, γιαρ] με το γλυκύν το στόμαν [Μα την Παναΐαν, λέω!] Εγώ είμαι ας σην Κιμισ̌χανάν [γιαρ, γιαρ, γιαρ, γιαρ, γιαρ] σα χαμελά ψυχούμαι [Μα την Παναΐαν, λέω!] Θέκον το χ̌έρι σ’ μαξιλάρ’ [γιαρ, γιαρ, γιαρ, γιαρ, γιαρ] ας κείμαι και κοιμούμαι [Μα την Παναΐαν, λέω!] Να έμ’νε έναν χασ̌όφυλλον, [γιαρ, γιαρ, γιαρ, γιαρ, γιαρ] εκείμ’νε σα ρακάνι͜α [Μα την Παναΐαν, λέω!] Εφύσανεν αγράνεμον, [γιαρ, γιαρ, γιαρ, γιαρ, γιαρ] ερρούζ’να σην εγκάλα̤ σ’ [Μα την Παναΐαν, λέω!/ Φώτ’σον με, ξαν, Παναΐα!] Η Παναΐα λειτουργά, [γιαρ, γιαρ, γιαρ, γιαρ, γιαρ] ο γούμενον κοιμάται [Μα την Παναΐαν, λέω!] Τερέστε, ομμάτι͜α μ’, τερέστεν, [γιαρ, γιαρ, γιαρ, γιαρ, γιαρ] πάω κι αροθυμάτε [Μα την Παναΐαν, λέω!]
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγράνεμον | άγριος άνεμος | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| αροθυμάτε | νοσταλγείτε | ||
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| βάλεν | (προστ.) βάλε | ||
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| γλυκύν | γλυκιά/ό | ||
| γούμενον | ηγούμενος | ||
| δώμαν | δωμάτιο, χωμάτινη επίπεδη στέγη των σπιτιών | ||
| έβγα | (προστ.) βγες | ||
| εγκάλα̤ | αγκαλιά | ||
| εκείμ’νε | κειτόμουν, ξάπλωνα | ||
| έμ’νε | ήμουν | ||
| ερρούζ’να | έπεφτα | ||
| εφύσανεν | φυσούσε | ||
| ζαρωτά | στραβά | ||
| θέκον | (προστ.) θέσε, τοποθέτησε, βάλε | ||
| κείμαι | κείτομαι, ξαπλώνω | ||
| Κιμισ̌χανάν | Αργυρούπολη του Πόντου | Gümüşhane | |
| κοιμούμαι | κοιμάμαι | ||
| ξαν | πάλι, ξανά | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| Παναΐα | Παναγιά | ||
| πέει | (προστ.) πες | ||
| ρακάνι͜α | γήλοφοι | ||
| τάπλαν | δισκοειδές κάλυμμα της κεφαλής της Πόντιας γυναίκας που στο επάνω μέρος του έφερε λεπτό στρογγυλό έλασμα ασημένιο ή επίχρυσο. Αυτό το έλασμα είχε επάνω του σχέδια διάφορα αλλά και τύπους νομισμάτων σε διάταξη με μέρος του ενός να καλύπτει μέρος του άλλου | tabla/ṭabla | |
| τερέστε | (προστ.) κοιτάξτε | ||
| τερέστεν | (προστ.) κοιτάξτε | ||
| φώτ’σον | (προστ.) φώτισε, βάπτισε | ||
| χαμελά | χαμηλά | ||
| χασ̌όφυλλον | φύλλο δέντρου ξερό (ζεματισμένο από τον ήλιο), πεσμένο φύλλο | խաշել (khashel) + φύλλο | |
| ψυχούμαι | αρρωσταίνω, με πιάνει ελονοσία (ψύχον) |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγράνεμον | άγριος άνεμος | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| αροθυμάτε | νοσταλγείτε | ||
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| βάλεν | (προστ.) βάλε | ||
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| γλυκύν | γλυκιά/ό | ||
| γούμενον | ηγούμενος | ||
| δώμαν | δωμάτιο, χωμάτινη επίπεδη στέγη των σπιτιών | ||
| έβγα | (προστ.) βγες | ||
| εγκάλα̤ | αγκαλιά | ||
| εκείμ’νε | κειτόμουν, ξάπλωνα | ||
| έμ’νε | ήμουν | ||
| ερρούζ’να | έπεφτα | ||
| εφύσανεν | φυσούσε | ||
| ζαρωτά | στραβά | ||
| θέκον | (προστ.) θέσε, τοποθέτησε, βάλε | ||
| κείμαι | κείτομαι, ξαπλώνω | ||
| Κιμισ̌χανάν | Αργυρούπολη του Πόντου | Gümüşhane | |
| κοιμούμαι | κοιμάμαι | ||
| ξαν | πάλι, ξανά | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| Παναΐα | Παναγιά | ||
| πέει | (προστ.) πες | ||
| ρακάνι͜α | γήλοφοι | ||
| τάπλαν | δισκοειδές κάλυμμα της κεφαλής της Πόντιας γυναίκας που στο επάνω μέρος του έφερε λεπτό στρογγυλό έλασμα ασημένιο ή επίχρυσο. Αυτό το έλασμα είχε επάνω του σχέδια διάφορα αλλά και τύπους νομισμάτων σε διάταξη με μέρος του ενός να καλύπτει μέρος του άλλου | tabla/ṭabla | |
| τερέστε | (προστ.) κοιτάξτε | ||
| τερέστεν | (προστ.) κοιτάξτε | ||
| φώτ’σον | (προστ.) φώτισε, βάπτισε | ||
| χαμελά | χαμηλά | ||
| χασ̌όφυλλον | φύλλο δέντρου ξερό (ζεματισμένο από τον ήλιο), πεσμένο φύλλο | խաշել (khashel) + φύλλο | |
| ψυχούμαι | αρρωσταίνω, με πιάνει ελονοσία (ψύχον) |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 