
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Εξέβα απάν’ σο παπόρ’. Εφέκα τα πραμόπα μ’ έμπρα̤ μ’ καικά και εγρίβωσα σα κάγκελα τη παπορί’, για να μη ζαλίουμαι και ρούζω ση θάλασσαν. Πρώτη φοράν έλεπα θάλασσαν ση ζωή μ’. Τα μαντίλα̤ γομάτα δά̤κρα̤ επέγ’ναν κι έρχουσαν. Κανέναν ’κ’ είχα ν’ αποχαιρετώ και κανείς ’κ’ έτον ν’ αποχαιρετά με. Ετέρεσα το γιαλό, την πολιτείαν. Ο κόσμον επέγ’νεν άν’-κα’ σα δουλείας ατουν. Η γούλα μ’ εγομώθεν δά̤κρα̤ και τ’ ομμάτα̤ μ’ εδείσωσαν. «Έι, πατρίδα», είπα, «για τ’ όλτς έ͜εις τόπον και μαναχόν εγώ ’κ’ εχωρώ και διώ͜εις με;» ♫ Αρνί μ’, τ’ εσόν η χαμονή [λελεύω σε] και τ’ εσόν η φουρτούνα [έλα -ν- έλα] Να σύρ’ ατο ’κι σύρκεται, [λελεύω σε] να χάν’ ατο ’κι χάται [έλα -ν- έλα] Αν σύρ’ ατο μεσημερί’ [λελεύω σε] ο ήλιον βασιλεύει [έλα -ν- έλα] Αν σύρ’ ατο μεσανυχτί’ [λελεύω σε] ο φέγγον σ’κούται φεύει [έλα -ν- έλα]
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άν’ | άνω, πάνω, άνωθεν | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| ατουν | τους | ||
| γομάτα | γεμάτα | ||
| γούλα | λαιμός | gula | |
| δά̤κρα̤ | δάκρυα | ||
| διώ͜εις | διώχνεις | ||
| δουλείας | (ονομ. πληθ.) δουλειές, (γεν. ενικ.) δουλειάς | ||
| έ͜εις | έχεις | ||
| εγομώθεν | γέμισε | ||
| εγρίβωσα | προσκολλήθηκα, γαντζώθηκα | αγριφώνω<agrafer<grappa | |
| εδείσωσαν | σκεπάστηκαν από ομίχλη | ||
| έλεπα | έβλεπα | ||
| έμπρα̤ | μπροστά | ||
| εξέβα | βγήκα, ανέβηκα, μτφ. προέκυψα | ||
| επέγ’ναν | πήγαιναν | ||
| επέγ’νεν | πήγαινε, προχωρούσε, έφευγε | ||
| έρχουσαν | έρχονταν | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| ετέρεσα | κοίταξα | ||
| έτον | ήταν | ||
| εφέκα | άφησα | ||
| εχωρώ | χωράω | ||
| ζαλίουμαι | ζαλίζομαι | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κα’ | κάτω | ||
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| λελεύω | χαίρομαι | ||
| μαναχόν | (έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά | ||
| μεσανυχτί’ | την ώρα του μεσονυχτίου | ||
| μεσημερί’ | κατά τη διάρκεια του μεσημεριού | ||
| όλτς | όλους | ||
| ομμάτα̤ | μάτια | ||
| παπόρ’ | βαπόρι, καράβι | vapore | |
| παπορί’ | βαποριού, καραβιού | vapore | |
| ρούζω | πέφτω, ρίπτω | ||
| σ’κούται | σηκώνεται | ||
| σύρ’ | σύρω/ει, τραβάω/ει, ρίχνω/ει | ||
| σύρκεται | τραβιέται, αντέχεται | ||
| φέγγον | φεγγάρι | ||
| φεύει | φεύγει | ||
| χαμονή | χαμός, όλεθρος | ||
| χάν’ | χάνει, παύει να έχει, διώχνει | ||
| χάται | χάνεται |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| άν’ | άνω, πάνω, άνωθεν | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| ατουν | τους | ||
| γομάτα | γεμάτα | ||
| γούλα | λαιμός | gula | |
| δά̤κρα̤ | δάκρυα | ||
| διώ͜εις | διώχνεις | ||
| δουλείας | (ονομ. πληθ.) δουλειές, (γεν. ενικ.) δουλειάς | ||
| έ͜εις | έχεις | ||
| εγομώθεν | γέμισε | ||
| εγρίβωσα | προσκολλήθηκα, γαντζώθηκα | αγριφώνω<agrafer<grappa | |
| εδείσωσαν | σκεπάστηκαν από ομίχλη | ||
| έλεπα | έβλεπα | ||
| έμπρα̤ | μπροστά | ||
| εξέβα | βγήκα, ανέβηκα, μτφ. προέκυψα | ||
| επέγ’ναν | πήγαιναν | ||
| επέγ’νεν | πήγαινε, προχωρούσε, έφευγε | ||
| έρχουσαν | έρχονταν | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| ετέρεσα | κοίταξα | ||
| έτον | ήταν | ||
| εφέκα | άφησα | ||
| εχωρώ | χωράω | ||
| ζαλίουμαι | ζαλίζομαι | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κα’ | κάτω | ||
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| λελεύω | χαίρομαι | ||
| μαναχόν | (έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά | ||
| μεσανυχτί’ | την ώρα του μεσονυχτίου | ||
| μεσημερί’ | κατά τη διάρκεια του μεσημεριού | ||
| όλτς | όλους | ||
| ομμάτα̤ | μάτια | ||
| παπόρ’ | βαπόρι, καράβι | vapore | |
| παπορί’ | βαποριού, καραβιού | vapore | |
| ρούζω | πέφτω, ρίπτω | ||
| σ’κούται | σηκώνεται | ||
| σύρ’ | σύρω/ει, τραβάω/ει, ρίχνω/ει | ||
| σύρκεται | τραβιέται, αντέχεται | ||
| φέγγον | φεγγάρι | ||
| φεύει | φεύγει | ||
| χαμονή | χαμός, όλεθρος | ||
| χάν’ | χάνει, παύει να έχει, διώχνει | ||
| χάται | χάνεται |

