Στιχουργοί: Παναγιώτης Χαλκίδης
Συνθέτες: Χρήστος Ιωαννίδης
Σην πατρίδα μουν τ’ οσπίτι μ’ έτονε απάν’ σ’ ορμάν’ Με γαρήν και με παιδίαν, με δουλείαν και χαράν Έρθεν έναν μαύρον μέραν ’χάτεψαν μας οι Τουρκάντ’ Έρθεν έναν μαύρον μέραν κι εχάσαμε την χαράν Ας σο νου μ’, ατά ’κ’ εβγάλλω και τ’ ομμάτι͜α μ’ λύουνταν Άμον εείνα τα μέρι͜α αδά ση γην ’κ’ ευρίουνταν Και την ψ̌η μ’ εκέσ’ εφέκα και σ’ ομμάτι͜α μ’ δακρόπα Με τ’ Ορτούς τα παλληκάρι͜α και τη Σάντας κορτσόπα Όλι͜α εχάθανε σ’ ορμάνι͜α κι απέσ’ σα τσ̌αϊρόπα Ούλ’ εχάσανε μανάδες κι οι μανάδες παιδόπα Ας σο νου μ’, ατά ’κ’ εβγάλλω και τ’ ομμάτι͜α μ’ λύουνταν Άμον εείνα τα μέρι͜α αδά ση γην ’κ’ ευρίουνταν ♫ Εσείς ούλ’ να ιστορείτε σα παιδία τα μικρά την πατρίδαν μ’ ανασπάλλ’νε όσον και να έν’ μακρά χορόντας και τραγούδι͜α¹ να μαθάν’νε από μικρά ♫ Ας σο νου μ’, ατά ’κ’ εβγάλλω και τ’ ομμάτι͜α μ’ λύουνταν Άμον εείνα τα μέρι͜α αδά ση γην ’κ’ ευρίουνταν
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| ανασπάλλ’νε | ξεχνούν | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατά | αυτά | ||
| γαρήν | (αιτ.) γυναίκα | karı | |
| δακρόπα | (υποκορ.) δάκρυα | ||
| δουλείαν | δουλειά | ||
| εβγάλλω | βγάζω | ||
| εείνα | εκείνα | ||
| εκέσ’ | εκεί | ||
| έν’ | είναι | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| έτονε | ήταν | ||
| ευρίουνταν | βρίσκονται | ||
| εφέκα | άφησα | ||
| εχάθανε | χάθηκαν | ||
| εχάσανε | έχασαν, έδιωξαν | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κορτσόπα | κοριτσάκια | ||
| λύουνταν | λιώνουν | ||
| μαθάν’νε | μαθαίνουν | ||
| μακρά | (επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα | ||
| μέρι͜α | μέρη | ||
| μουν | μας | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| ορμάν’ | δάσος | orman | |
| ορμάνι͜α | δάση | orman | |
| οσπίτι | σπίτι | hospitium<hospes | |
| ούλ’ | όλοι | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| παιδίαν | παιδιά | ||
| παιδόπα | παιδάκια | ||
| τουρκάντ’ | Τούρκοι | ||
| τσ̌αϊρόπα | (υποκορ.) λιβάδια | çayır | |
| ’χάτεψαν | έδιωξαν | atmak | |
| χορόντας | (ονομ. τα) χοροί, (αιτ.) χορούς | ||
| ψ̌η | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| ανασπάλλ’νε | ξεχνούν | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατά | αυτά | ||
| γαρήν | (αιτ.) γυναίκα | karı | |
| δακρόπα | (υποκορ.) δάκρυα | ||
| δουλείαν | δουλειά | ||
| εβγάλλω | βγάζω | ||
| εείνα | εκείνα | ||
| εκέσ’ | εκεί | ||
| έν’ | είναι | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| έτονε | ήταν | ||
| ευρίουνταν | βρίσκονται | ||
| εφέκα | άφησα | ||
| εχάθανε | χάθηκαν | ||
| εχάσανε | έχασαν, έδιωξαν | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κορτσόπα | κοριτσάκια | ||
| λύουνταν | λιώνουν | ||
| μαθάν’νε | μαθαίνουν | ||
| μακρά | (επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα | ||
| μέρι͜α | μέρη | ||
| μουν | μας | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| ορμάν’ | δάσος | orman | |
| ορμάνι͜α | δάση | orman | |
| οσπίτι | σπίτι | hospitium<hospes | |
| ούλ’ | όλοι | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| παιδίαν | παιδιά | ||
| παιδόπα | παιδάκια | ||
| τουρκάντ’ | Τούρκοι | ||
| τσ̌αϊρόπα | (υποκορ.) λιβάδια | çayır | |
| ’χάτεψαν | έδιωξαν | atmak | |
| χορόντας | (ονομ. τα) χοροί, (αιτ.) χορούς | ||
| ψ̌η | ψυχή |
¹ Ορθ. χρήση στην ποντιακή του «τραγωδίας»
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 