Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Κακά είναι τα ψέματα! Αδά σον κόσμον ντ’ έρθεν όπου κι αν πάει η ψ̌η ατ’ σύρ’ τον τόπον ντ’ εγεννέθεν Ας έτον και να ’λάσκουμ’νε απέσ’ σα ορμανόπα Εκεί το ψ̌όπο μ’ θα ’πέγ’νεν σα κρύα τα νερόπα ♫ Έμαθα τη μαχαλά σ’, κόρη, πέει με τ’ όνεμα σ’ [Κόρη, πέει μ’ ατο] Κόρη, πέει με τ’ όνεμα σ’ με το γλυκοφίλεμα σ’ [Με το γλυκοφί-/Έλα, λέω σε, γιάβρουμ!] Τ’ εμόν το μικρόν τ’ αρνίν θα φιλώ απέσ’ σην ψ̌ην [Έλα, λέω σε -ν!/Ποδεδίζ’ ατο!] Και το φίλεμαν τ’ εμόν τα τερτόπα τ’ς θα λαρών’ [Έλα, λέω σε -ν!/Ποδεδίζ’ ατο! Γιάβρουμ!] Σο παλκόν ελέπω σε -ν- και κρεμάντς τα λώματα σ’ [Έλα, λέω σε -ν!] Κρούει ο ήλεν, φωτάζ’νε τ’ έμορφα τ’ ομματόπα σ’ [Ποδεδίζω σε -ν!/Ποδεδίζω σε, γιάβρουμ!]
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| γιάβρουμ | αγαπημένη μου, γιαβρί μου | yavrum | |
| εγεννέθεν | γεννήθηκε | ||
| ελέπω | βλέπω | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έμορφα | όμορφα | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| έτον | ήταν | ||
| ήλεν | ήλιος/ήλιο | ||
| κρεμάντς | κρεμάς | ||
| κρούει | χτυπάει | κρούω | |
| λαρών’ | γιατρεύει, θεραπεύει | ||
| ’λάσκουμ’νε | (ελάσκουμ’νε) περιφερόμουν, τριγυρνούσα, περιπλανιόμουν | ἀλάομαι/ηλάσκω | |
| λώματα | ρούχα | λῶμα/λωμάτιον | |
| μαχαλά | γειτονιά | mahalle/maḥalle | |
| νερόπα | νεράκια | ||
| ομματόπα | ματάκια | ||
| όνεμα | όνομα | ||
| ορμανόπα | δάση | ||
| πέει | (προστ.) πες | ||
| ποδεδίζ’ | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι/εσαι, απολαμβάνω/ει, προσκυνώ/άει | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| ποδεδίζω | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι, απολαμβάνω, προσκυνώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| ποδεδίζω σε | να σε χαρώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| σύρ’ | σύρω/ει, τραβάω/ει, ρίχνω/ει | ||
| τερτόπα | (υποκορ.) καημοί, βάσανα, στενοχώριες | dert | |
| φίλεμαν | φιλί | ||
| φωτάζ’νε | φωτίζουν, λάμπουν | ||
| ψ̌η | ψυχή | ||
| ψ̌ην | ψυχή | ||
| ψ̌όπο | ψυχούλα |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| γιάβρουμ | αγαπημένη μου, γιαβρί μου | yavrum | |
| εγεννέθεν | γεννήθηκε | ||
| ελέπω | βλέπω | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έμορφα | όμορφα | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| έτον | ήταν | ||
| ήλεν | ήλιος/ήλιο | ||
| κρεμάντς | κρεμάς | ||
| κρούει | χτυπάει | κρούω | |
| λαρών’ | γιατρεύει, θεραπεύει | ||
| ’λάσκουμ’νε | (ελάσκουμ’νε) περιφερόμουν, τριγυρνούσα, περιπλανιόμουν | ἀλάομαι/ηλάσκω | |
| λώματα | ρούχα | λῶμα/λωμάτιον | |
| μαχαλά | γειτονιά | mahalle/maḥalle | |
| νερόπα | νεράκια | ||
| ομματόπα | ματάκια | ||
| όνεμα | όνομα | ||
| ορμανόπα | δάση | ||
| πέει | (προστ.) πες | ||
| ποδεδίζ’ | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι/εσαι, απολαμβάνω/ει, προσκυνώ/άει | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| ποδεδίζω | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι, απολαμβάνω, προσκυνώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| ποδεδίζω σε | να σε χαρώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| σύρ’ | σύρω/ει, τραβάω/ει, ρίχνω/ει | ||
| τερτόπα | (υποκορ.) καημοί, βάσανα, στενοχώριες | dert | |
| φίλεμαν | φιλί | ||
| φωτάζ’νε | φωτίζουν, λάμπουν | ||
| ψ̌η | ψυχή | ||
| ψ̌ην | ψυχή | ||
| ψ̌όπο | ψυχούλα |
