Στιχουργοί: Γιώργος Χαντζαρίδης
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Έρθα, πουλί μ’, ση μαχαλά σ’, έρθα ση γειτονία σ’ [γιαρ] Κανείς ’κι κουίζ’ τ’ όνεμα σ’ ν’ ακούω τη λαλία σ’ [γιαρ] Για παίξον, παίξον, λυριτζ̌ή νέος είσαι -ν- ακόμαν [γιαρ] Ατά τα πέντε δάχτυλα σ’ θα τρώει͜ ατα το χώμαν [γιαρ] Εμέν οι λύκ’ εσάρεψαν απάν’ και σα Καμένα¹ [γιαρ] Θα στείλω σε τα λώματα μ’ λερά και ματωμένα [γιαρ] Τ’ εμόν η καρδι͜ά γεραλίν αν κλαίω θα ματούται [γιαρ] Άμον τη λάμπας το γυαλίν απάν’ να κρού’ς, τσακούται [γιαρ]
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απάν’ | πάνω | ||
| ατά | αυτά | ||
| ατα | αυτά | ||
| γεραλίν | πληγωμένο, τραυματισμένο | yaralı | |
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έρθα | ήρθα | ||
| εσάρεψαν | τύλιξαν, περικύκλωσαν, άρεσαν | sarmak | |
| Καμένα | περιοχή κοντά στην Παναγία Σουμελά | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κουίζ’ | φωνάζω/ει, λαλώ/εί, καλώ/εί κπ ονομαστικά | ||
| κρού’ς | χτυπάς | κρούω | |
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| λερά | ακάθαρτα, βρώμικα | ὀλερός | |
| λύκ’ | λύκοι | ||
| λώματα | ρούχα | λῶμα/λωμάτιον | |
| ματούται | ματώνει | ||
| μαχαλά | γειτονιά | mahalle/maḥalle | |
| όνεμα | όνομα | ||
| παίξον | (προστ.) παίξε | ||
| τσακούται | σπάει |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απάν’ | πάνω | ||
| ατά | αυτά | ||
| ατα | αυτά | ||
| γεραλίν | πληγωμένο, τραυματισμένο | yaralı | |
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έρθα | ήρθα | ||
| εσάρεψαν | τύλιξαν, περικύκλωσαν, άρεσαν | sarmak | |
| Καμένα | περιοχή κοντά στην Παναγία Σουμελά | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κουίζ’ | φωνάζω/ει, λαλώ/εί, καλώ/εί κπ ονομαστικά | ||
| κρού’ς | χτυπάς | κρούω | |
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| λερά | ακάθαρτα, βρώμικα | ὀλερός | |
| λύκ’ | λύκοι | ||
| λώματα | ρούχα | λῶμα/λωμάτιον | |
| ματούται | ματώνει | ||
| μαχαλά | γειτονιά | mahalle/maḥalle | |
| όνεμα | όνομα | ||
| παίξον | (προστ.) παίξε | ||
| τσακούται | σπάει |
¹ Ορεινή περιοχή που βρίσκεται ανάμεσα στη Χαντζούκα (τοποθεσία Παναγίας Σουμελά) και το Μετζίτ’ (βοσκότοπος της Κρώμνης). Για την ονομασία «Καμένα» υπάρχουν μόνο στοιχεία από την παράδοση. Λέγεται πως, κάποτε, αλλόθρησκοι πήγαν να ληστέψουν το μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά. Οι ληστές, ανάμεσα στα άλλα, θέλησαν να πάρουν και το Εικόνισμα, να το κομματιάσουν, για να πάρει ο καθένας από ένα κομμάτι. Με το πρώτο όμως χτύπημά τους το Εικόνισμα έβαλε φωτιά, θανατώθηκαν οι ιερόσυλοι και κάηκε ο τόπος. Έτσι, ονομάστηκε από τότε Καμένα, και δε βλάστησε η περιοχή ποτέ ύστερα από το γεγονός αυτό. Η ερημιά του χώρου αυτού προκαλεί δέος. Κυκλοφορούν εκεί διάφορα αγρίμια και προπαντός λύκοι, γεγονός που έχει αποτυπωθεί από την ποντιακή μούσα στο παραπάνω δίστιχο.
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 