Στιχουργοί: Μάκης Πετρίδης
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Άμον φέγγος παρλαεύ’ς ας σ’ οσπίτ’ ι-σ’ όντας ’βγαίντς Για τ’ εσέν λύουνταν ψ̌ήα ας ση μαχαλά σ’ παιδία Φωταχτέρα μ’, φωταχτέρα μ’, ήλιος είσαι και ημέρα Για τ’ εσέν καρδοπονώ Έλα, άλλο ’κ’ επορώ Τα μαλλία σ’ τσ̌ιτσ̌εκλία κείντανε απάν’ σ’ ωμία σ’ Έλα, ευτάγ’ ατα πλεκάδι͜α απάν’ σα ψηλά παρχάρι͜α Φωταχτέρα μ’, φωταχτέρα μ’, ήλιος είσαι και ημέρα Για τ’ εσέν καρδοπονώ Έλα, άλλο ’κ’ επορώ Κορδυλι͜άεται το ψ̌όπο μ’, λύουμαι άμον κερόπον Για τ’ εσόν-α τη σεβτάν γίνουμαι γεσίρ’ ολάν Φωταχτέρα μ’, φωταχτέρα μ’, ήλιος είσαι και ημέρα Για τ’ εσέν καρδοπονώ Έλα, άλλο ’κ’ επορώ
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απάν’ | πάνω | ||
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| ατα | αυτά | ||
| ’βγαίντς | βγαίνεις | ||
| γεσίρ’ | κυριολ. αιχμάλωτος μτφ. ταλαίπωρος, αυτός που έχει υποστεί κακουχίες | esir | |
| γίνουμαι | γίνομαι | ||
| επορώ | μπορώ | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| ευτάγ’ | κάνω/ει, φτιάχνω/ει | εὐθειάζω | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κείντανε | κείτονται, ξαπλώνουν | ||
| κερόπον | κεράκι | ||
| κορδυλι͜άεται | γίνεται κόμπος, μπλέκεται, περιπλέκεται | κορδύλη (=ρόπαλο, εξόγκωμα) | |
| λύουμαι | λιώνω | ||
| λύουνταν | λιώνουν | ||
| μαχαλά | γειτονιά | mahalle/maḥalle | |
| ολάν | βρε, βρε συ | ||
| όντας | όταν | ||
| οσπίτ’ | σπίτι | hospitium<hospes | |
| παιδία | παιδιά | ||
| παρλαεύ’ς | λάμπεις, λαμποκοπάς | parlamak | |
| παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
| πλεκάδι͜α | (πληθ.) πλεκάδιν = στενή μακρά υφαντή ζώνη γυναικών | ||
| σεβτάν | αγάπη, έρωτα | sevda/sevdā | |
| τσ̌ιτσ̌εκλία | ανθισμένα, γεμάτα άνθη, ανθηρά | çiçekli | |
| φέγγος | φεγγάρι | ||
| φωταχτέρα | απαστράπτουσα, λαμπερή, μτφ. όμορφη | ||
| ψ̌ήα | ψυχές, η περιοχή του στέρνου, τα εσώψυχα | ||
| ψ̌όπο | ψυχούλα | ||
| ωμία | ώμοι |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απάν’ | πάνω | ||
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| ατα | αυτά | ||
| ’βγαίντς | βγαίνεις | ||
| γεσίρ’ | κυριολ. αιχμάλωτος μτφ. ταλαίπωρος, αυτός που έχει υποστεί κακουχίες | esir | |
| γίνουμαι | γίνομαι | ||
| επορώ | μπορώ | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| ευτάγ’ | κάνω/ει, φτιάχνω/ει | εὐθειάζω | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κείντανε | κείτονται, ξαπλώνουν | ||
| κερόπον | κεράκι | ||
| κορδυλι͜άεται | γίνεται κόμπος, μπλέκεται, περιπλέκεται | κορδύλη (=ρόπαλο, εξόγκωμα) | |
| λύουμαι | λιώνω | ||
| λύουνταν | λιώνουν | ||
| μαχαλά | γειτονιά | mahalle/maḥalle | |
| ολάν | βρε, βρε συ | ||
| όντας | όταν | ||
| οσπίτ’ | σπίτι | hospitium<hospes | |
| παιδία | παιδιά | ||
| παρλαεύ’ς | λάμπεις, λαμποκοπάς | parlamak | |
| παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
| πλεκάδι͜α | (πληθ.) πλεκάδιν = στενή μακρά υφαντή ζώνη γυναικών | ||
| σεβτάν | αγάπη, έρωτα | sevda/sevdā | |
| τσ̌ιτσ̌εκλία | ανθισμένα, γεμάτα άνθη, ανθηρά | çiçekli | |
| φέγγος | φεγγάρι | ||
| φωταχτέρα | απαστράπτουσα, λαμπερή, μτφ. όμορφη | ||
| ψ̌ήα | ψυχές, η περιοχή του στέρνου, τα εσώψυχα | ||
| ψ̌όπο | ψυχούλα | ||
| ωμία | ώμοι |
