Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Έναν άστρεν εξέβεν σην ανατολήν αρ’ έναν κι άλλο εξήβεν ση Τουρνάκελην αρ’ έναν κι άλλο εξήβεν σο Τεβέποϊν Αρ’ έναν κι άλλο εξέβεν σο βαθύν τ’ ορμίν αρ’ έναν κι άλλο εξέβεν σ’ Αρμαλού το Xὰν’ [γιαρ] Σοφίτσα μ’, έξ’ μ’ εβγαίνεις και μη φαίνεσαι Ελέπ’νε σε και τ’ άστρα και μαραίνεσαι Ελέπ’ σε και ο φέγγον και δειλαίνεσαι Ελέπ’ σε και ο ήλι͜ον και ηλαίνεσαι [γιαρ] Τα παλληκάρι͜α κλαίγ’νε κι αραεύ’νε σε [νέι] Θειίτσα μ’, το κορτσόπο σου [ωχ! ν’ αηλί εμέν] ατέ την Μυροφόρα [ποδεδίζ’ ατεν/να λελεύ’ ατεν] σο πανηγ̆ύρ’ μη στείλτς ατεν [ωχ! ν’ αηλί εμέν] ζελεύ’ν ατεν η χώρα [ποδεδίζ’ ατεν/να λελεύ’ ατεν]
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αραεύ’νε | ψάχνουν, αναζητούν, γυρεύουν | aramak | |
| άστρεν | άστρο | ||
| ατέ | αυτή | ||
| ατεν | αυτήν | ||
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| δειλαίνεσαι | δειλιάζεις | ||
| ελέπ’ | βλέπει/βλέπω | ||
| ελέπ’νε | βλέπουνε | ||
| έναν κι άλλο | άλλο ένα, ένα ακόμη | ||
| έξ’ | έξω ή ο αριθμός έξι | ||
| εξέβεν | βγήκε, ανέβηκε | ||
| εξήβεν | βγήκε | ||
| ηλαίνεσαι | παθαίνεις ηλίαση | ||
| κλαίγ’νε | κλαίνε | ||
| κορτσόπο | κοριτσάκι | ||
| λελεύ’ | χαίρομαι/εται | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| ορμίν | ρυάκι, ρεματιά | ||
| ποδεδίζ’ | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι/εσαι, απολαμβάνω/ει, προσκυνώ/άει | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| στείλτς | στέλνεις | ||
| Τεβέποϊν | (ή Τεβέ-Μποΐ) ύψωμα στην περιοχή της Κρώμνης | deve boyun (κυριολ. λαιμός της καμήλας, μτφ. κάτι που έχει καμπυλωτό σχήμα)) | |
| Τουρνάκελην | Τουρνάκελη, μεγάλο παρχάρι στις πλαγιές του όρους Καράκαπαν | ||
| φέγγον | φεγγάρι | ||
| χώρα | οι ξένοι γενικά, οι μη οικείοι, η ξενιτειά |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αραεύ’νε | ψάχνουν, αναζητούν, γυρεύουν | aramak | |
| άστρεν | άστρο | ||
| ατέ | αυτή | ||
| ατεν | αυτήν | ||
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| δειλαίνεσαι | δειλιάζεις | ||
| ελέπ’ | βλέπει/βλέπω | ||
| ελέπ’νε | βλέπουνε | ||
| έναν κι άλλο | άλλο ένα, ένα ακόμη | ||
| έξ’ | έξω ή ο αριθμός έξι | ||
| εξέβεν | βγήκε, ανέβηκε | ||
| εξήβεν | βγήκε | ||
| ηλαίνεσαι | παθαίνεις ηλίαση | ||
| κλαίγ’νε | κλαίνε | ||
| κορτσόπο | κοριτσάκι | ||
| λελεύ’ | χαίρομαι/εται | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| ορμίν | ρυάκι, ρεματιά | ||
| ποδεδίζ’ | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι/εσαι, απολαμβάνω/ει, προσκυνώ/άει | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| στείλτς | στέλνεις | ||
| Τεβέποϊν | (ή Τεβέ-Μποΐ) ύψωμα στην περιοχή της Κρώμνης | deve boyun (κυριολ. λαιμός της καμήλας, μτφ. κάτι που έχει καμπυλωτό σχήμα)) | |
| Τουρνάκελην | Τουρνάκελη, μεγάλο παρχάρι στις πλαγιές του όρους Καράκαπαν | ||
| φέγγον | φεγγάρι | ||
| χώρα | οι ξένοι γενικά, οι μη οικείοι, η ξενιτειά |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 