
Στιχουργοί: Αλέξανδρος Παρχαρίδης | Ανέστης Κατωτικίδης
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Τέρεν, μανίτσα μ’, πώς κλαίω κι ατέναν αραεύω Ατό τσ̌εχέλ’κον έτονε, εγώ ’κι γιαραεύω Αρ’ αΐκον τρανόν τέρτ’ σον κόσμον ’κ’ ευρίεται Τσ̌οτίν η μαναχ̌ία, πουλί μ’, ’κι αγαπίεται Άμον ήλες εφώταξες, φωταχτερόπον είσαι Να είχα σε σ’ εγκαλιόπο μ’ γλυκέα απέσ’ να κείσαι Αρ’ αΐκον τρανόν τέρτ’ σον κόσμον ’κ’ ευρίεται Τσ̌οτίν η μαναχ̌ία, πουλί μ’, ’κι αγαπίεται Χάραξεν η ανατολή, ο φέγγον επιδέβεν Απόψ’ ομμάτ’ ’κ’ επέρε με ατέ ας σο νου μ’ ’κ’ εξέβεν Αρ’ αΐκον τρανόν τέρτ’ σον κόσμον ’κ’ ευρίεται Τσ̌οτίν η μαναχ̌ία, πουλί μ’, ’κι αγαπίεται
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγαπίεται | αγαπιέται | ||
| αΐκον | τέτοιο/α | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αραεύω | ψάχνω, αναζητώ, γυρεύω | aramak | |
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατέ | αυτή | ||
| ατέναν | αυτήν | ||
| γιαραεύω | χρησιμεύω | yaramak | |
| γλυκέα | (επιρρ.) γλυκά | ||
| εγκαλιόπο | αγκαλίτσα | ||
| εξέβεν | βγήκε, ανέβηκε | ||
| επέρε | πήρε | ||
| επιδέβεν | έφυγε, άφησε πίσω, προσπέρασε, ξεπέρασε | ||
| έτονε | ήταν | ||
| ευρίεται | βρίσκεται | ||
| εφώταξες | φώτισες, έλαμψες | ||
| ήλες | ήλιος | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κείσαι | κείτεσαι, ξαπλώνεις | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| μαναχ̌ία | μοναξιά | ||
| ομμάτ’ | μάτι | ||
| τέρεν | (προστ.) κοίταξε | ||
| τέρτ’ | καημός, βάσανο, (ονομ.) στενοχώρια | dert | |
| τσ̌εχέλ’κον | άπειρο, ανώριμο, άβγαλτο | cehil/cehl | |
| τσ̌οτίν | σκληρό, δύσκολο | çetin | |
| φέγγον | φεγγάρι | ||
| φωταχτερόπον | (υποκορ. φωταχτέριν) απαστράπτον, λαμπερό, μτφ. όμορφο |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγαπίεται | αγαπιέται | ||
| αΐκον | τέτοιο/α | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αραεύω | ψάχνω, αναζητώ, γυρεύω | aramak | |
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατέ | αυτή | ||
| ατέναν | αυτήν | ||
| γιαραεύω | χρησιμεύω | yaramak | |
| γλυκέα | (επιρρ.) γλυκά | ||
| εγκαλιόπο | αγκαλίτσα | ||
| εξέβεν | βγήκε, ανέβηκε | ||
| επέρε | πήρε | ||
| επιδέβεν | έφυγε, άφησε πίσω, προσπέρασε, ξεπέρασε | ||
| έτονε | ήταν | ||
| ευρίεται | βρίσκεται | ||
| εφώταξες | φώτισες, έλαμψες | ||
| ήλες | ήλιος | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κείσαι | κείτεσαι, ξαπλώνεις | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| μαναχ̌ία | μοναξιά | ||
| ομμάτ’ | μάτι | ||
| τέρεν | (προστ.) κοίταξε | ||
| τέρτ’ | καημός, βάσανο, (ονομ.) στενοχώρια | dert | |
| τσ̌εχέλ’κον | άπειρο, ανώριμο, άβγαλτο | cehil/cehl | |
| τσ̌οτίν | σκληρό, δύσκολο | çetin | |
| φέγγον | φεγγάρι | ||
| φωταχτερόπον | (υποκορ. φωταχτέριν) απαστράπτον, λαμπερό, μτφ. όμορφο |

