Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Φίλεμαν εψαλάφεσα, εποίκε με ταζίρι Εκλώστα επαρακάλεσα, έλυσεν το νεζίρι Ατέ εκλώστεν (κι) είπε με, «Να ελιά σε ο Θεός -ι! Φίλεμαν πάντα ψαλαφάς αρ’ άμον γυρευός -ι!» Επαρακάλ’νεν κι έλεεν, «Ε! Γιάννε, μη φιλείς με! Μεθείς και τραγωδείς ατο, σον κύρη μ’ παραδί’ς με» Εκλώστα εγώ κι είπα ’τεν «Πώς εχάσες το νου σ’ -ι! Καμίαν παραδίω σε και χάνω το ναμούσι σ’;» Οτότε -ν- εγκαλιάστε με και ας σα μέσα κέσ’ -ι Είπε με, «Γιάννε πού θα πας; Ας είμες αδακέσ’ -ι» Εχπάστα να δι͜αβαίνω πλάν είπε με «Πού θα πας-ι; Θα ’φτάς με και θα βλαστημώ το σεβνταλούκ’ ντ’ ευτάς-ι»
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αδακέσ’ | εδώ γύρω, κάπου εδώ | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ας σα | απ’ τα | ασό σα (από τα) | |
| ατέ | αυτή | ||
| γυρευός | επαίτης, ζητιάνος | ||
| δι͜αβαίνω | (για τόπο) περνώ, διασχίζω, (για χρόνο) περνώ | διαβαίνω | |
| εγκαλιάστε | αγκάλιασε | ||
| είμες | είμαστε | ||
| εκλώστα | γύρισα, επέστρεψα | ||
| εκλώστεν | γύρισε, επέστρεψε | ||
| έλεεν | έλεγε | ||
| ελιά | λυπάται κπ/κτ, δείχνει ελεημοσύνη, μτφ. τσιγκουνεύεται | ἐλεέω-ἐλεῶ | |
| επαρακάλεσα | παρακάλεσα | ||
| επαρακάλ’νεν | παρακαλούσε | ||
| εποίκε | έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
| ευτάς | κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
| εχπάστα | αναχώρησα, κίνησα για | ||
| εψαλάφεσα | ζήτησα, αιτήθηκα | ||
| καμίαν | ποτέ | ||
| κέσ’ | προς τα εκεί, προς το μέρος εκείνο | κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε | |
| μεθείς | μεθάς | ||
| ναμούσι | τιμή, υπόληψη, εντιμότητα | namus/nāmūs<νόμος | |
| νεζίρι | όρκος, υπόσχεση, τάμα | nezir/neẕr | |
| οτότε | τότε | ||
| παραδίω | παραδίνω | ||
| πλάν | πλάι, πλαϊνό/ παρακείμενο μέρος, παραπέρα | ||
| σεβνταλούκ’ | έρωτας | sevdalık | |
| ταζίρι | επίπληξη | azar/āzār | |
| ’τεν | αυτήν | ||
| τραγωδείς | τραγουδάς | ||
| φιλείς | φιλάς | ||
| φίλεμαν | φιλί | ||
| ’φτάς | (ευτάς) κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
| ψαλαφάς | ζητάς, αιτείσαι |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αδακέσ’ | εδώ γύρω, κάπου εδώ | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ας σα | απ’ τα | ασό σα (από τα) | |
| ατέ | αυτή | ||
| γυρευός | επαίτης, ζητιάνος | ||
| δι͜αβαίνω | (για τόπο) περνώ, διασχίζω, (για χρόνο) περνώ | διαβαίνω | |
| εγκαλιάστε | αγκάλιασε | ||
| είμες | είμαστε | ||
| εκλώστα | γύρισα, επέστρεψα | ||
| εκλώστεν | γύρισε, επέστρεψε | ||
| έλεεν | έλεγε | ||
| ελιά | λυπάται κπ/κτ, δείχνει ελεημοσύνη, μτφ. τσιγκουνεύεται | ἐλεέω-ἐλεῶ | |
| επαρακάλεσα | παρακάλεσα | ||
| επαρακάλ’νεν | παρακαλούσε | ||
| εποίκε | έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
| ευτάς | κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
| εχπάστα | αναχώρησα, κίνησα για | ||
| εψαλάφεσα | ζήτησα, αιτήθηκα | ||
| καμίαν | ποτέ | ||
| κέσ’ | προς τα εκεί, προς το μέρος εκείνο | κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε | |
| μεθείς | μεθάς | ||
| ναμούσι | τιμή, υπόληψη, εντιμότητα | namus/nāmūs<νόμος | |
| νεζίρι | όρκος, υπόσχεση, τάμα | nezir/neẕr | |
| οτότε | τότε | ||
| παραδίω | παραδίνω | ||
| πλάν | πλάι, πλαϊνό/ παρακείμενο μέρος, παραπέρα | ||
| σεβνταλούκ’ | έρωτας | sevdalık | |
| ταζίρι | επίπληξη | azar/āzār | |
| ’τεν | αυτήν | ||
| τραγωδείς | τραγουδάς | ||
| φιλείς | φιλάς | ||
| φίλεμαν | φιλί | ||
| ’φτάς | (ευτάς) κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
| ψαλαφάς | ζητάς, αιτείσαι |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 