Στιχουργοί: Γιάννης Τσανάκαλης
Συνθέτες: Γιάννης Τσανάκαλης
Η μάνα όλον τσ̌αΐζ’ και την ψ̌ην ατ’ς τυρα̤ννίζ’ «Εσύ πότε θα παντρεύ’ς και καν’νάν ’κι θέλτς να παίρτς;» Με τον έναν μασχαρεύ’ς και τ’ αλλουνούς γαντουρεύ’ς Άμα δι͜αβαίν’νε τα χρόνι͜α σ’ ατότε θα πουσ̌μανεύ’ς Άμον τη σαλαχανού αδά κι εκεί λάσ̌κεσαι Τ’ οσπιτί’ σ’ τ’ απέσ’ σ̌κυλάζ’ κι εσύ λες με «’κι πειράζ’» Με τον έναν καλατσ̌εύ’ς και τ’ αλλουνούς γαντουρεύ’ς Άμα δι͜αβαίν’νε τα χρόνι͜α σ’ ατότε θα πουσ̌μανεύ’ς Οι γαμπροί όλ’ έρχουνταν και -ν- εσέναν ψαλαφούν Ατουνούς ξάι ’κι τερείς, την ψ̌ην ατουν τυρα̤ννί͜εις Με τον έναν καλατσ̌εύ’ς και τ’ αλλουνούς γαντουρεύ’ς Άμα δι͜αβαίν’νε τα χρόνι͜α σ’ ατότε θα πουσ̌μανεύ’ς Όλη μέρα λάσ̌κεσαι, εσύ ξάι ’κ’ εντρέπεσαι Και σ’ οσπιτόπο σ’ απέσ’ ξάι ’κι συμμαζεύκεσαι Με τον έναν καλατσ̌εύ’ς και τ’ αλλουνούς γαντουρεύ’ς Άμα δι͜αβαίν’νε τα χρόνι͜α σ’ ατότε θα πουσ̌μανεύ’ς
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| ατότε | τότε | ||
| ατουν | τους | ||
| ατουνούς | αυτούς | ||
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| γαντουρεύ’ς | ξεγελάς, εξαπατάς, κοροϊδεύεις | kandırmak | |
| δι͜αβαίν’νε | (για τόπο) περνούν, διασχίζουν, (για χρόνο) περνούν (γενικότερα) περνούν, παύουν, τελειώνουν | διαβαίνω | |
| εντρέπεσαι | ντρέπεσαι | ||
| έρχουνταν | έρχονται | ||
| θέλτς | θέλεις | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καλατσ̌εύ’ς | μιλάς, συνομιλείς, συζητάς | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| καν’νάν | κανέναν | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| λάσ̌κεσαι | περιφέρεσαι, τριγυρνάς, περιπλανιέσαι | ἀλάομαι/ηλάσκω | |
| μασχαρεύ’ς | αστειεύεσαι, διακωμωδείς | maskara/masḫara | |
| ξάι | καθόλου | ||
| όλ’ | όλοι/α | ||
| οσπιτί’ | σπιτιού | hospitium<hospes | |
| οσπιτόπο | σπιτάκι | hospitium<hospes + -όπον | |
| παίρτς | παίρνεις | ||
| πουσ̌μανεύ’ς | μετανιώνεις | pişman olmak<paşmān | |
| σαλαχανού | αργόσχολη, τεμπέλα, αλήτισσα | τουρκ. salahana<salhane/selhhâne < αραβ.-περσ. selh-hâne κυριολεκτ. «σφαγείο», μεταφ. για άτομο αργόσχολο, απ’ την έκφραση «salhane köpekleri: όπως τα σκυλιά των σφαγείων» | |
| σ̌κυλάζ’ | βρωμάει | ||
| συμμαζεύκεσαι | συμμαζεύεσαι | ||
| τερείς | κοιτάς | ||
| τσ̌αΐζ’ | φωνάζω/ει, επιπλήττω/ει | ||
| τυρα̤ννί͜εις | τυραννάς, ταλαιπωρείς | ||
| τυρα̤ννίζ’ | τυραννάω/ει, ταλαιπωρώ/εί | ||
| ψαλαφούν | ζητούν, αιτούνται | ||
| ψ̌ην | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| ατότε | τότε | ||
| ατουν | τους | ||
| ατουνούς | αυτούς | ||
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| γαντουρεύ’ς | ξεγελάς, εξαπατάς, κοροϊδεύεις | kandırmak | |
| δι͜αβαίν’νε | (για τόπο) περνούν, διασχίζουν, (για χρόνο) περνούν (γενικότερα) περνούν, παύουν, τελειώνουν | διαβαίνω | |
| εντρέπεσαι | ντρέπεσαι | ||
| έρχουνταν | έρχονται | ||
| θέλτς | θέλεις | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καλατσ̌εύ’ς | μιλάς, συνομιλείς, συζητάς | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| καν’νάν | κανέναν | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| λάσ̌κεσαι | περιφέρεσαι, τριγυρνάς, περιπλανιέσαι | ἀλάομαι/ηλάσκω | |
| μασχαρεύ’ς | αστειεύεσαι, διακωμωδείς | maskara/masḫara | |
| ξάι | καθόλου | ||
| όλ’ | όλοι/α | ||
| οσπιτί’ | σπιτιού | hospitium<hospes | |
| οσπιτόπο | σπιτάκι | hospitium<hospes + -όπον | |
| παίρτς | παίρνεις | ||
| πουσ̌μανεύ’ς | μετανιώνεις | pişman olmak<paşmān | |
| σαλαχανού | αργόσχολη, τεμπέλα, αλήτισσα | τουρκ. salahana<salhane/selhhâne < αραβ.-περσ. selh-hâne κυριολεκτ. «σφαγείο», μεταφ. για άτομο αργόσχολο, απ’ την έκφραση «salhane köpekleri: όπως τα σκυλιά των σφαγείων» | |
| σ̌κυλάζ’ | βρωμάει | ||
| συμμαζεύκεσαι | συμμαζεύεσαι | ||
| τερείς | κοιτάς | ||
| τσ̌αΐζ’ | φωνάζω/ει, επιπλήττω/ει | ||
| τυρα̤ννί͜εις | τυραννάς, ταλαιπωρείς | ||
| τυρα̤ννίζ’ | τυραννάω/ει, ταλαιπωρώ/εί | ||
| ψαλαφούν | ζητούν, αιτούνται | ||
| ψ̌ην | ψυχή |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 