Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Έταιρον κι η λυγερή πάν’ όλεν τον ποταμόν Έταιρον επέρνιξεν και η κόρ’ ’κ’ επόρεσεν -Πέρνιξον με -ν-, Έταιρε! Το βραχ̌ιόλι μ’ δίγω σε! -Ντό να ’φτάγω τ’ άκλερον; Τ’ άψιμον να καί͜ει ατο Άλλο τάγμαν τάξον με κι εγώ εσέν περνίζω σε -Πέρνιξον με έταιρε Το τσ̌αρκούλι μ’ δίγω σε -Άλλο τάγμαν τάξον με κι εγώ εσέν περνίζω σε -Ας σην ψ̌η μ’ κι ανέτερον τ’ άλλα -ν- όλια δίγω σε Ας σο χ̌έρ’ επέρπαξεν κι ατέν πέραν έσυρεν -Αρ’ δος, κόρη, ντ’ έταξες και ντ’ εσυνετάγαμε -Τ’ έμπρι͜α μουν λιβάδι͜α είν’ πάγω εκεί και δίγω σε -Έρθαμε κι εξέρθαμε κι εξεκαμπανίσταμε Αρ’ δος, κόρη, ντ’ έταξες και ντ’ εσυνετάγαμε -Δέξτε ατον τη σ̌κύλ’ τον γιον Εγώ ’δέν ’κι δίγ’ ατον
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άκλερον | άκληρο, φτωχό, δύστυχο, ταλαίπωρο | ||
| ανέτερον | ανώτερο, πλην/εκτός | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατέν | αυτήν | ||
| άψιμον | φωτιά | ||
| ’δέν | τίποτα | ||
| δέξτε | (προστ.) διώξτε | ||
| δίγ’ | δίνω | ||
| δίγω | δίνω | ||
| δος | δώσε | ||
| είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
| έμπρι͜α | μπροστά | ἐμπρός | |
| εξεκαμπανίσταμε | απομακρυνθήκαμε πολύ, ξεμακραίναμε | ||
| εξέρθαμε | φτάσαμε | ||
| επέρνιξεν | διέσχισε, πέρασε απέναντι | ||
| επέρπαξεν | άρπαξε | ||
| επόρεσεν | μπόρεσε | ||
| έρθαμε | ήρθαμε | ||
| εσυνετάγαμε | συμφωνήσαμε, συνταχθήκαμε | ||
| έσυρεν | έσυρε, τράβηξε, έριξε | ||
| έταιρε | σύντροφε! συνοδοιπόρε! | ||
| έταιρον | σύντροφος, συνοδοιπόρος | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| μουν | μας | ||
| όλεν | όλη/ο, ολόκληρη/ο | ||
| όλια | όλα | ||
| περνίζω | διασχίζω, περνώ απέναντι | ||
| πέρνιξον | (προστ.) διέσχισε, πέρασε απέναντι | ||
| σ̌κύλ’ | (γεν.) σκύλου | ||
| τάγμαν | τάμα | ||
| τάξον | (προστ.) τάξε | ||
| τσ̌αρκούλι | γυναικεία καλύπτρα, λειρί πτηνού | ||
| ’φτάγω | (ευτάγω) κάνω, φτιάχνω | εὐθειάζω | |
| χ̌έρ’ | χέρι | ||
| ψ̌η | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| άκλερον | άκληρο, φτωχό, δύστυχο, ταλαίπωρο | ||
| ανέτερον | ανώτερο, πλην/εκτός | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατέν | αυτήν | ||
| άψιμον | φωτιά | ||
| ’δέν | τίποτα | ||
| δέξτε | (προστ.) διώξτε | ||
| δίγ’ | δίνω | ||
| δίγω | δίνω | ||
| δος | δώσε | ||
| είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
| έμπρι͜α | μπροστά | ἐμπρός | |
| εξεκαμπανίσταμε | απομακρυνθήκαμε πολύ, ξεμακραίναμε | ||
| εξέρθαμε | φτάσαμε | ||
| επέρνιξεν | διέσχισε, πέρασε απέναντι | ||
| επέρπαξεν | άρπαξε | ||
| επόρεσεν | μπόρεσε | ||
| έρθαμε | ήρθαμε | ||
| εσυνετάγαμε | συμφωνήσαμε, συνταχθήκαμε | ||
| έσυρεν | έσυρε, τράβηξε, έριξε | ||
| έταιρε | σύντροφε! συνοδοιπόρε! | ||
| έταιρον | σύντροφος, συνοδοιπόρος | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| μουν | μας | ||
| όλεν | όλη/ο, ολόκληρη/ο | ||
| όλια | όλα | ||
| περνίζω | διασχίζω, περνώ απέναντι | ||
| πέρνιξον | (προστ.) διέσχισε, πέρασε απέναντι | ||
| σ̌κύλ’ | (γεν.) σκύλου | ||
| τάγμαν | τάμα | ||
| τάξον | (προστ.) τάξε | ||
| τσ̌αρκούλι | γυναικεία καλύπτρα, λειρί πτηνού | ||
| ’φτάγω | (ευτάγω) κάνω, φτιάχνω | εὐθειάζω | |
| χ̌έρ’ | χέρι | ||
| ψ̌η | ψυχή |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 