Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Τα κοκκία, τα τσ̌αβδάρι͜α, αρ’ αγού εταράγαν Ασ’ τ’ επήγα ’τα εκεί μέρ’, τα μὲσα μ’ εγουράγαν Κούμπαρε μ’, τη λάμπα άψον α’, ήντι͜αν λέγω σε άκ’σον α’ Ασ’ το ’φκάλι μ’ κι έξ’ ντ’ εδήβαν σον δεσπότ’ αγνάεψον α’ Σο σπαλέρι σ’ αφκακέσ’ πέρδικας κακανίζ’νε Απλώνω το χ̌ερόπο μ’, φοούμαι λαταρίζ’νε Έλα να ποδεδίζω, κόκκινον πιπερόπον Για έμπα σο χ̌ερόπο μ’, να λελεύω σε, αρνόπο μ’
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| α’ | (ατό) αυτό, το | ||
| αγνάεψον | (προστ.) γνωστοποίησε, εξιστόρησε | anlatmak | |
| αγού | (ιδιωμ. Όφεως) αυτόν/ή/ό, έτσι | ||
| άκ’σον | (προστ.) άκουσε | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ασ’ | από | ||
| αφκακέσ’ | κάτω πέρα | ||
| άψον | (προστ.) άναψε | ||
| Δεσπότ’ | δεσπότη, επίσκοπο | ||
| εγουράγαν | έσπασαν, διπλώθηκαν, τσακίστηκαν | kırmak | |
| εδήβαν | (για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν (για χρόνο) πέρασαν | ||
| έμπα | (προστ.) μπες | ||
| έξ’ | έξω ή ο αριθμός έξι | ||
| εταράγαν | ταράχθηκαν, ανακατεύτηκαν, αναμίχθηκαν | ταράσσω | |
| ήντι͜αν | οτιδήποτε, ό,τι | ||
| κακανίζ’νε | κακαρίζουν | ||
| κοκκία | σιτάρια, κόκκοι σιταριού | ||
| λαταρίζ’νε | σαλεύουν, κινούνται ελαφρώς | ||
| λελεύω | χαίρομαι | ||
| μέρ’ | (μέρου, επιρρ.) πού, προς ορισμένο μέρος, όποιος | ||
| μὲσα | (τα) η μέση | ||
| να ποδεδίζω | να χαρώ κπ | ||
| πέρδικας | (ον. πληθ.,τα) πέρδικες | ||
| πιπερόπον | πιπεράκι | ||
| ποδεδίζω | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι, απολαμβάνω, προσκυνώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| σπαλέρι | μέρος γυναικείας ενδυμασίας αυτοτελές που χρησιμεύει ως κάλυμμα του στήθους | spalliera | |
| τσ̌αβδάρι͜α | σίκαλη | çavdar | |
| ’φκάλι | (εφκάλι) (ιδιωμ. αναγραμμ.) κεφάλι | ||
| φοούμαι | φοβάμαι | ||
| χ̌ερόπο | χεράκι |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| α’ | (ατό) αυτό, το | ||
| αγνάεψον | (προστ.) γνωστοποίησε, εξιστόρησε | anlatmak | |
| αγού | (ιδιωμ. Όφεως) αυτόν/ή/ό, έτσι | ||
| άκ’σον | (προστ.) άκουσε | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ασ’ | από | ||
| αφκακέσ’ | κάτω πέρα | ||
| άψον | (προστ.) άναψε | ||
| Δεσπότ’ | δεσπότη, επίσκοπο | ||
| εγουράγαν | έσπασαν, διπλώθηκαν, τσακίστηκαν | kırmak | |
| εδήβαν | (για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν (για χρόνο) πέρασαν | ||
| έμπα | (προστ.) μπες | ||
| έξ’ | έξω ή ο αριθμός έξι | ||
| εταράγαν | ταράχθηκαν, ανακατεύτηκαν, αναμίχθηκαν | ταράσσω | |
| ήντι͜αν | οτιδήποτε, ό,τι | ||
| κακανίζ’νε | κακαρίζουν | ||
| κοκκία | σιτάρια, κόκκοι σιταριού | ||
| λαταρίζ’νε | σαλεύουν, κινούνται ελαφρώς | ||
| λελεύω | χαίρομαι | ||
| μέρ’ | (μέρου, επιρρ.) πού, προς ορισμένο μέρος, όποιος | ||
| μὲσα | (τα) η μέση | ||
| να ποδεδίζω | να χαρώ κπ | ||
| πέρδικας | (ον. πληθ.,τα) πέρδικες | ||
| πιπερόπον | πιπεράκι | ||
| ποδεδίζω | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι, απολαμβάνω, προσκυνώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| σπαλέρι | μέρος γυναικείας ενδυμασίας αυτοτελές που χρησιμεύει ως κάλυμμα του στήθους | spalliera | |
| τσ̌αβδάρι͜α | σίκαλη | çavdar | |
| ’φκάλι | (εφκάλι) (ιδιωμ. αναγραμμ.) κεφάλι | ||
| φοούμαι | φοβάμαι | ||
| χ̌ερόπο | χεράκι |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 