Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Έλα ’μπα σ’ εγκαλιόπο μο(υ) και σα χ̌έρι͜α μ’ τα δύο [γιαρ] Η ψ̌η μ’ αν πάει σην κόλασην, εσέν ’κι παραδίω [γιαρ] Στάμαν Σταυρίτα είδα σε, καλόν να έν’ ιδέα σ’¹ [γιαρ] Τα δάκρυ͜α μ’ εκυλίουσαν απέσ’ σην εμποδέα σ’ [γιαρ] Ας σα χ̌ίλια δι͜ατάγματα το έναν να εκράτ’νες [γιαρ] Αέτσ’ ’κι θα ογράευες, αέτσ’ ’κι θ’ επαθάν’νες [γιαρ] Εγώ εθάρρ’να ’γέρασα, όσον ντο πάω νείμαι [γιαρ] Άμον τ’ αε-Παυλί’² το χ̌ι͜όν’ καμίαν ’κι τελείμαι [γιαρ]
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αε-Παυλί’ | αγίου Παύλου | ||
| αέτσ’ | έτσι | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| ας σα | απ’ τα | ασό σα (από τα) | |
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| εγκαλιόπο | αγκαλίτσα | ||
| εθάρρ’να | θαρρούσα, πίστευα, νόμιζα | ||
| εκράτ’νες | κρατούσες | ||
| εκυλίουσαν | κυλούσαν | ||
| εμποδέα | ποδιά | ||
| έν’ | είναι | ||
| επαθάν’νες | πάθαινες (ζημιά) | ||
| ιδέα | μορφή, όψη, θωριά | ||
| καμίαν | ποτέ | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| ’μπα | (έμπα) μπες | ||
| νείμαι | ξανανιώνω | ||
| ογράευες | περνούσες, υπέφερες | uğramak | |
| παραδίω | παραδίνω | ||
| Παυλί’ | Παύλου | ||
| στάμαν | αρχές (μήνα/έτους) | ||
| Σταυρίτα | Σεπτέμβρη | ||
| τελείμαι | (αμτβ.) τελειώνω, εξαντλούμαι, μτφ. πεθαίνω | ||
| χ̌ι͜όν’ | χιόνι | ||
| ψ̌η | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αε-Παυλί’ | αγίου Παύλου | ||
| αέτσ’ | έτσι | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| ας σα | απ’ τα | ασό σα (από τα) | |
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| εγκαλιόπο | αγκαλίτσα | ||
| εθάρρ’να | θαρρούσα, πίστευα, νόμιζα | ||
| εκράτ’νες | κρατούσες | ||
| εκυλίουσαν | κυλούσαν | ||
| εμποδέα | ποδιά | ||
| έν’ | είναι | ||
| επαθάν’νες | πάθαινες (ζημιά) | ||
| ιδέα | μορφή, όψη, θωριά | ||
| καμίαν | ποτέ | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| ’μπα | (έμπα) μπες | ||
| νείμαι | ξανανιώνω | ||
| ογράευες | περνούσες, υπέφερες | uğramak | |
| παραδίω | παραδίνω | ||
| Παυλί’ | Παύλου | ||
| στάμαν | αρχές (μήνα/έτους) | ||
| Σταυρίτα | Σεπτέμβρη | ||
| τελείμαι | (αμτβ.) τελειώνω, εξαντλούμαι, μτφ. πεθαίνω | ||
| χ̌ι͜όν’ | χιόνι | ||
| ψ̌η | ψυχή |
¹ καλόν να έν’ η ιδέα σ’ (εκφ): καλή/καλότυχη να είναι η θωριά σου (σύμφωνα με λαϊκή δοξασία της εποχής αναλόγως τον πρώτο άνθρωπο που θα συναντούσε κάποιος μετά την εορτή του Σταυρού (14/9) θα του πήγαινε και η υπόλοιπη χρονιά) ² Ονομασία κορυφής της οροσειράς του Παρυάδρη στον Πόντο, γνωστή και ως Τεβέποϊν
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 