Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Εσ̌κέμυναν τ’ ολόερα σ’, αρ’ έγρυναν τ’ αυλία σ’ Άλλο ’κ’ έκ’σα την καλατσ̌ή σ’, πουλόπο μ’, τη λαλία σ’ Τ’ ομμάτι͜α τ’ς άμον θάλασσα, νασάν που κολυμπάει ατού στ’ άσπρα τα κύματα και στην εγάπην πάει Τ’ ομμάτι͜α τ’ς άμον θάλασσα, τ’ οφρύδ’ καγκέλ’-καγκέλι Εσύ θα παίρτς τ’ εμόν την ψ̌ην, ’κι θα προφτάν’νε αγγέλοι Ατό κοιμάται αψηλά και σ’ άσπρα τα κρεβάτι͜α Την καρδι͜ά μ’ ετσ̌ουρούεψα σ’ ατεινές τα σοκάκια Πας̌ κι είσαι πολλά έμορφον, γιά πολλά τσ̌αλιμλίσσα; Το στούδι σ’ αγαπίεται, μικρέσσα τρυγονίτσα μ’
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγαπίεται | αγαπιέται | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατεινές | αυτηνής | ||
| ατού | εκεί (σε τόπο ή σημείο που βρίσκεται σε κάποιο απόσταση) | ||
| αυλία | αυλές | ||
| γιά | είτε, ή | ya/yā | |
| εγάπην | αγάπη | ||
| έγρυναν | αγρίεψαν, πήραν άγρια όψη | ||
| έκ’σα | άκουσα | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έμορφον | όμορφο | ||
| εσ̌κέμυναν | ασχήμαιναν | ||
| ετσ̌ουρούεψα | έφθειρα, σάπισα | çürümek | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καγκέλ’-καγκέλι | ελικοειδές/ή | cancellus | |
| καλατσ̌ή | ομιλία, συνομιλία, συζήτηση | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| μικρέσσα | μικρή, νεαρή | ||
| νασάν | χαρά σε | ||
| ολόερα | ολόγυρα | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| οφρύδ’ | φρύδι | ||
| παίρτς | παίρνεις | ||
| πας̌ | μήπως, μπας και, είναι δυνατόν, μην τύχει (και) | μήν πᾶς | |
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| προφτάν’νε | προφταίνουν | ||
| στούδι | οστό, κόκκαλο | ὀστοῦν~οστούδιον | |
| το στούδι σ’ αγαπίεται | (εκφ.) αγαπιέται ο χαρακτήρας, το μέσα σου | ||
| τρυγονίτσα | (υποκορ.) το πουλί τρυγόνι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| τσ̌αλιμλίσσα | επιδέξια (σε χορό κ.ά.), σκερτσόζα | çalımlı | |
| ψ̌ην | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγαπίεται | αγαπιέται | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατεινές | αυτηνής | ||
| ατού | εκεί (σε τόπο ή σημείο που βρίσκεται σε κάποιο απόσταση) | ||
| αυλία | αυλές | ||
| γιά | είτε, ή | ya/yā | |
| εγάπην | αγάπη | ||
| έγρυναν | αγρίεψαν, πήραν άγρια όψη | ||
| έκ’σα | άκουσα | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έμορφον | όμορφο | ||
| εσ̌κέμυναν | ασχήμαιναν | ||
| ετσ̌ουρούεψα | έφθειρα, σάπισα | çürümek | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καγκέλ’-καγκέλι | ελικοειδές/ή | cancellus | |
| καλατσ̌ή | ομιλία, συνομιλία, συζήτηση | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| μικρέσσα | μικρή, νεαρή | ||
| νασάν | χαρά σε | ||
| ολόερα | ολόγυρα | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| οφρύδ’ | φρύδι | ||
| παίρτς | παίρνεις | ||
| πας̌ | μήπως, μπας και, είναι δυνατόν, μην τύχει (και) | μήν πᾶς | |
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| προφτάν’νε | προφταίνουν | ||
| στούδι | οστό, κόκκαλο | ὀστοῦν~οστούδιον | |
| το στούδι σ’ αγαπίεται | (εκφ.) αγαπιέται ο χαρακτήρας, το μέσα σου | ||
| τρυγονίτσα | (υποκορ.) το πουλί τρυγόνι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| τσ̌αλιμλίσσα | επιδέξια (σε χορό κ.ά.), σκερτσόζα | çalımlı | |
| ψ̌ην | ψυχή |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 