
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Το πόι σ’ έν’ λεγνίτσ̌ικον [Λεγνή, πολλά λεγνέσσα] ίσον άμον ιτέαν [Πώς κοιμάσαι μαναχέσσα;] Τ’ ομμάτα̤ σ’ καίνε τον Πασ̌ά, [Λεγνή, πολλά λεγνέσσα] τ’ οφρύδι͜α σ’ βασιλέαν [Πώς κοιμάσαι μαναχέσσα;] Λεγνή, λεγνή, λεγνέσσα, πώς είσαι ορφανέσσα; Τερώ σε -ν- και πονώ σε -ν- [ψ̌η μ’] πως είσαι μαναχέσσα Ψιλίτσ̌ικον, λεγνίτσ̌ικον, ση βούρα μ’ απέσ’ χάσαι Φιλώ, φιλώ ως το πρωί, ’κι αφήνω να κοιμάσαι Το πόι σ’ έν’ λεγνόμακρον άμον ιτέα ίσον Τα κέφι͜α σ’ όλα έχτ’σα τα έναν τ’ εμόν πα ποίσον Λεγνή, λεγνή, λεγνέσσα, πώς είσαι ορφανέσσα; Τερώ σε -ν- και πονώ σε -ν- [ψ̌η μ’] πως είσαι μαναχέσσα/ ντο κείσαι μαναχέσσα Μικρίτσ̌ικον, λεγνίτσ̌ικον, λαφρέσσα πέντε δράμα̤ Βουτούρτα ξάι ’κι φάζ’νε σε ποτίζ’νε σε -ν- τα τάνα̤ Και τ’ ομματί’ σ’ το τέρεμαν [Λεγνή, πολλά λεγνέσσα] θα σύρ’ και παίρ’ τ’ αχούλι μ’ [Πώς κοιμάσαι μαναχέσσα;] Λεγνή, λεγνή, λεγνή, λεγνή κι άμον τσατσίν Ο χρόνος δώκεκα μήνας, συ στούδι͜α και πετσίν
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| αχούλι | μυαλό | akıl/ʿaḳl | |
| βούρα | χούφτα | vola=η παλάμη του χεριού ή το πέλμα του ποδιού | |
| βουτούρτα | βούτυρα | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έν’ | είναι | ||
| έχτ’σα | έχτισα | ||
| κείσαι | κείτεσαι, ξαπλώνεις | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| λαφρέσσα | ελαφριά, μτφ. χαζούλα | ||
| λεγνέσσα | λιγνή, λιπόσαρκη | ||
| λεγνή | λιγνή, λιπόσαρκη | ||
| λεγνίτσ̌ικον | λιγνούτσικο | ||
| λεγνόμακρον | μακρόλιγνο | ||
| μαναχέσσα | μονάχη | ||
| μήνας | (τα) μήνες | ||
| μικρίτσ̌ικον | μικρούλικο | ||
| ξάι | καθόλου | ||
| ομμάτα̤ | μάτια | ||
| ομματί’ | ματιού | ||
| ορφανέσσα | ορφανή | ||
| οφρύδι͜α | φρύδια | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παίρ’ | παίρνω/ει | ||
| πασ̌ά | πασά (βαθμός ή τίτλος τιμητικός ανώτατου πολιτικού ή στρατιωτικού επί Οθωμ. Αυτοκρατορίας), (καθομ.) άρχοντα, τιμητική προσφώνηση μεγαλύτερου αδελφού | paşa | |
| πόι | ύψος, μπόι (ανάστημα) | boy | |
| ποίσον | (προστ.) κάνε, φτιάξε | ποιέω, ποιῶ | |
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| ποτίζ’νε | ποτίζουν, δίνουν σε κπ να πιει | ||
| στούδι͜α | οστά, κόκκαλα | ὀστοῦν~οστούδιον | |
| σύρ’ | σύρω/ει, τραβάω/ει, ρίχνω/ει | ||
| τάνα̤ | (πληθ. του τάν’) το υγρό υπόλειμμα ορού γάλακτος ή κρέμας μετά το ανακάτεμα του βουτύρου | Թան (tan)=λιώνω, ρέω | |
| τέρεμαν | βλέμμα, κοίταγμα, μτφ. φροντίδα | ||
| τερώ | κοιτώ | ||
| τσατσίν | ξερόκλαδο θάμνου, φρύγανο | ||
| φάζ’νε | ταΐζουν | ||
| χάσαι | χάνεσαι | ||
| ψ̌η | ψυχή | ||
| ψιλίτσ̌ικον | πολύ ψιλό, μικρούλικο |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| αχούλι | μυαλό | akıl/ʿaḳl | |
| βούρα | χούφτα | vola=η παλάμη του χεριού ή το πέλμα του ποδιού | |
| βουτούρτα | βούτυρα | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έν’ | είναι | ||
| έχτ’σα | έχτισα | ||
| κείσαι | κείτεσαι, ξαπλώνεις | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| λαφρέσσα | ελαφριά, μτφ. χαζούλα | ||
| λεγνέσσα | λιγνή, λιπόσαρκη | ||
| λεγνή | λιγνή, λιπόσαρκη | ||
| λεγνίτσ̌ικον | λιγνούτσικο | ||
| λεγνόμακρον | μακρόλιγνο | ||
| μαναχέσσα | μονάχη | ||
| μήνας | (τα) μήνες | ||
| μικρίτσ̌ικον | μικρούλικο | ||
| ξάι | καθόλου | ||
| ομμάτα̤ | μάτια | ||
| ομματί’ | ματιού | ||
| ορφανέσσα | ορφανή | ||
| οφρύδι͜α | φρύδια | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παίρ’ | παίρνω/ει | ||
| πασ̌ά | πασά (βαθμός ή τίτλος τιμητικός ανώτατου πολιτικού ή στρατιωτικού επί Οθωμ. Αυτοκρατορίας), (καθομ.) άρχοντα, τιμητική προσφώνηση μεγαλύτερου αδελφού | paşa | |
| πόι | ύψος, μπόι (ανάστημα) | boy | |
| ποίσον | (προστ.) κάνε, φτιάξε | ποιέω, ποιῶ | |
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| ποτίζ’νε | ποτίζουν, δίνουν σε κπ να πιει | ||
| στούδι͜α | οστά, κόκκαλα | ὀστοῦν~οστούδιον | |
| σύρ’ | σύρω/ει, τραβάω/ει, ρίχνω/ει | ||
| τάνα̤ | (πληθ. του τάν’) το υγρό υπόλειμμα ορού γάλακτος ή κρέμας μετά το ανακάτεμα του βουτύρου | Թան (tan)=λιώνω, ρέω | |
| τέρεμαν | βλέμμα, κοίταγμα, μτφ. φροντίδα | ||
| τερώ | κοιτώ | ||
| τσατσίν | ξερόκλαδο θάμνου, φρύγανο | ||
| φάζ’νε | ταΐζουν | ||
| χάσαι | χάνεσαι | ||
| ψ̌η | ψυχή | ||
| ψιλίτσ̌ικον | πολύ ψιλό, μικρούλικο |

