Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Έρθαν οι εμπόρ’ να παίρ’νε τζ̌άπα τον καπνόν Τον χωρέτε ’κ’ ερωτούνε σο λογαριασμόν Ρίζα μ’, σο Καϊλάρ’¹ εχ̌ι͜όντσεν κι εσύ ερρίγασες Τη δουλείας ι-σ’ τ’ υστερνά ’κ’ ελογαρίασες Ο καημένον ο χωρέτες πανταλόν’ πα ’κ’ έχ̌’ Κι ας σην εντροπήν ατ’ κείται σο κρεβάτ’ απέσ’ Ο καημένον ο χωρέτες ντό θα ’φτάει, ’κ’ εξέρ’ Και τη χαμονής τη στράταν ’ίνεται να παίρ’ Ρίζα μ’, σο Καϊλάρ’¹ εχ̌ι͜όντσεν κι εσύ ερρίγασες Τη δουλείας ι-σ’ τ’ υστερνά ’κ’ ελογαρίασες ♫ Τα δά̤κρα̤ μ’ ’κχ̌ύγουν σο ποτήρ’ ντο πίνω για τ’ αρνόπο μ’ [Ντό να ’ίνουμαι; / Θα σκοτώνω σε!] Φαρμάκ’ ’ίνεται το ρακίν και φαρμακών’ το ψ̌όπο μ’ [Ντό να ’ίνουμαι; / Θα σκοτώνω σε!] Ρακίν εμέν μη δί’τε με, εγώ όντες πίνω, κλαίγω [Ντό να ’ίνουμαι; / Θα σκοτώνω σε!] Εγώ όντες τραγωδώ πονώ και μοιρολόγια λέγω [Ντό να ’ίνουμαι; / Θα σκοτώνω σε!]
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| απέσ’ | μέσα | ||
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| δά̤κρα̤ | δάκρυα | ||
| δί’τε | δίνετε | ||
| δουλείας | (ονομ. πληθ.) δουλειές, (γεν. ενικ.) δουλειάς | ||
| ελογαρίασες | λογάριασες | ||
| εμπόρ’ | έμποροι | ||
| εντροπήν | ντροπή | ||
| εξέρ’ | ξέρω/ει, γνωρίζω/ει | ||
| έρθαν | ήρθαν | ||
| ερρίγασες | κρύωσες | ῥιγέω-ῶ | |
| ερωτούνε | ρωτάνε | ||
| έχ̌’ | έχει | ||
| εχ̌ι͜όντσεν | χιόνισε | ||
| ’ίνεται | γίνεται | ||
| ’ίνουμαι | γίνομαι | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κείται | κείτεται, ξαπλώνει | ||
| ’κχ̌ύγουν | εκχύνοτναι, χύνονται, εκρέουν | εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω | |
| όντες | όταν | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παίρ’ | παίρνω/ει | ||
| παίρ’νε | παίρνουν | ||
| ρακίν | αλκοολούχο ποτό που παράγεται από τη ζύμωση φρούτων ή στεμφύλων φρούτων | rakı/ˁaraḳī | |
| τζ̌άπα | τζάμπα, δωρεάν, έναντι ευτελούς αντιτίμου, άδικα, μάταια | çaba | |
| τραγωδώ | τραγουδάω | ||
| υστερνά | κατοπινά, τελευταία | ||
| ’φτάει | (ευτάει) κάνει, φτιάχνει | εὐθειάζω | |
| χαμονής | χαμού | ||
| χωρέτε | χωριάτη | ||
| χωρέτες | χωριάτης | ||
| ψ̌όπο | ψυχούλα |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| απέσ’ | μέσα | ||
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| δά̤κρα̤ | δάκρυα | ||
| δί’τε | δίνετε | ||
| δουλείας | (ονομ. πληθ.) δουλειές, (γεν. ενικ.) δουλειάς | ||
| ελογαρίασες | λογάριασες | ||
| εμπόρ’ | έμποροι | ||
| εντροπήν | ντροπή | ||
| εξέρ’ | ξέρω/ει, γνωρίζω/ει | ||
| έρθαν | ήρθαν | ||
| ερρίγασες | κρύωσες | ῥιγέω-ῶ | |
| ερωτούνε | ρωτάνε | ||
| έχ̌’ | έχει | ||
| εχ̌ι͜όντσεν | χιόνισε | ||
| ’ίνεται | γίνεται | ||
| ’ίνουμαι | γίνομαι | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κείται | κείτεται, ξαπλώνει | ||
| ’κχ̌ύγουν | εκχύνοτναι, χύνονται, εκρέουν | εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω | |
| όντες | όταν | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παίρ’ | παίρνω/ει | ||
| παίρ’νε | παίρνουν | ||
| ρακίν | αλκοολούχο ποτό που παράγεται από τη ζύμωση φρούτων ή στεμφύλων φρούτων | rakı/ˁaraḳī | |
| τζ̌άπα | τζάμπα, δωρεάν, έναντι ευτελούς αντιτίμου, άδικα, μάταια | çaba | |
| τραγωδώ | τραγουδάω | ||
| υστερνά | κατοπινά, τελευταία | ||
| ’φτάει | (ευτάει) κάνει, φτιάχνει | εὐθειάζω | |
| χαμονής | χαμού | ||
| χωρέτε | χωριάτη | ||
| χωρέτες | χωριάτης | ||
| ψ̌όπο | ψυχούλα |
¹ (ή Καϊλάρια) Παλιά ονομασία της Πτολεμαΐδας Κοζάνης
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 