
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Ατό κοιμάται αψηλά και σ’ άσπρα τα κρεβάτι͜α Την καρδι͜ά μ’ ετσ̌ουρούεψα σ’ ατεινές τα σοκάκια Είπα, μα την Παναΐαν! Θα ερωτώ και θα ’ρημώ και πού καικά -ν- εβλάβες Τραυάγγελον θα ’φτάγω σε με δώδεκα ποπάδες Έφαες με, θ’ αποθάνω! Πουλί μ’, τη χωριστέρα σου ντό βάλτς απάν’ σο γιάνι; Εμορφάδα σ’ κανείται σε μ’ αλείφκεσαι πογιάν-ι Είπα, μα την Παναΐαν! Τ’ εμόν η ψ̌η κι ο θάνατον, πουλί μ’, σ’ εσά τα χ̌έρι͜α Αν θέλτς με τσ’ αγγέλτς έπαρ’ το αν θέλτς με τα μαχ̌αίρι͜α Έφαες με, θ’ αποθάνω! ♫ Σα χ̌είλι͜α σ’ έ͜εις το γιατρικόν, πουλί μ’, θα φαρμακούμαι Για δὼμα έναν φίλεμαν να λαρούμαι και σ’κούμαι Ο πρόσωπος ι-σ’ θάνατος τ’ ομμάτι͜α σ’ τογραεύ’νε Το στέσιμο σ’ κι η καλατσ̌ή σ’ τον άνθρωπον μαεύ’νε Άνθρωπον ’κ’ εχολίασαν, πουλί μ’, τ’ εσά τα χ̌είλι͜α Τον τσ̌εχέλ’ και τον ατζ̌αμήν εμάθιζαν/εμάτσανε ακίλια Κορτσόπον εγροικώ ατο ντο πολλά -ν- αγαπάς με Αποφκακέσ’ κι από μακρά τερείς και ’κι χορτά͜εις με ♫ Στεφανωμένον είδα σε ας σην αύλι͜α σ’ εξέβες Την ψ̌η μ’ σα δύο έσ̌κισες πέραν-περού εδέβες ’Κι ξέρω ντ’ έρθεν εύρε με αούτο τον καιρόν-ι Η σεβντι͜ά εμέν φαρμακών’ γιόξαμ’ ’μεν παλαλώνει; Τ’ εσόν εγάπ’ τρανόν έτον κι ατώρα ’κι κανείται Άμον του Θεού το νερόν ντ’ εχτέθεν και τελείται Η αμαρτία ’κ’ έν’ τ’ εμόν το κρίμαν ’κ’ έν’ τ’ εσόν-ι Η ψ̌η μ’ πολλά θέλ’ την εγάπ’, το χώμαν το νερόν-ι
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγγέλτς | αγγέλους | ||
| ακίλια | μυαλά, λογική | akıl/ʿaḳl | |
| αλείφκεσαι | αλείβεσαι | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αούτο | αυτό/ή | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| αποθάνω | πεθαίνω | ||
| αποφκακέσ’ | από κάτω πέρα | ||
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| ατεινές | αυτηνής | ||
| ατζ̌αμήν | άπειρος, αδαής, αμάθητος | acemi/ʿacemī | |
| ατώρα | τώρα | ||
| αύλι͜α | αυλή | ||
| βάλτς | βάζεις, τοποθετείς | ||
| γιάνι | πλάι, πλευρό | yan | |
| γιόξαμ’ | ή μήπως | yoksa+μη | |
| δὼμα | δώσε μου | ||
| έ͜εις | έχεις | ||
| εβλάβες | βλάφθηκες | ||
| εγάπ’ | αγάπη | ||
| εγροικώ | καταλαβαίνω | ||
| εδέβες | πέρασες, έφυγες, διάβηκες | διαβαίνω | |
| εμάθιζαν | μάθαιναν σε, δίδασκαν | ||
| εμάτσανε | έμαθαν κτ σε κπ, δίδαξαν | μαθίζω | |
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| εμορφάδα | ομορφιά | ||
| έν’ | είναι | ||
| εξέβες | βγήκες | ||
| έπαρ’ | (προστ.) πάρε | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| ερωτώ | ρωτάω | ||
| εσά | δικά σου/σας | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| έτον | ήταν | ||
| ετσ̌ουρούεψα | έφθειρα, σάπισα | çürümek | |
| εύρε | βρήκε | ||
| έφαες | έφαγες | ||
| εχολίασαν | έκαναν κπ να θυμώσει/αγανακτήσει | ||
| εχτέθεν | απέκτησε | ||
| θάνατον | θάνατος | ||
| θέλτς | θέλεις | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| καλατσ̌ή | ομιλία, συνομιλία, συζήτηση | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| κανείται | είναι αρκετό, επαρκεί για κτ | ἱκανόω | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
| λαρούμαι | γιατρεύομαι, θεραπεύομαι | ||
| μαεύ’νε | μαγεύουν | ||
| μακρά | (επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| παλαλώνει | τρελαίνει κπ | ||
| πέραν-περού | πέρα ως πέρα | ||
| πογιάν | μπογιά, βαφή, χρώμα | boya | |
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| ποπάδες | παπάδες | ||
| πρόσωπος | πρόσωπο | ||
| ’ρημώ | (ερημώ ή ορημώ) ερευνώ, ρωτάω σχετικά με κτ | ἐρέω, ἔρομαι | |
| σεβντι͜ά | έρωτα, αγάπη | sevda/sevdā | |
| σ’κούμαι | σηκώνομαι | ||
| τελείται | (αμτβ.) τελειώνει, εξαντλείται, μτφ. πεθαίνει | ||
| τερείς | κοιτάς | ||
| τογραεύ’νε | κομματιάζουν | doğramak | |
| τραυάγγελον | (τετραυάγγελον), προσευχή που περιέχει εδάφια από τα ευαγγέλια των 4 ευαγγελιστών η οποία διαβαζόταν για τον σκοπό ίασης ασθενειών | ||
| τσ’ | (ως τση, άρθρο γεν. ενικού) του/της, (ως τσοι, άρθρο αιτ. πληθ.) τις, (ως ερωτημ. τσί;) ποιός; | ||
| τσ̌εχέλ’ | άπειρο, ανώριμο, άβγαλτο | cehil/cehl | |
| φαρμακούμαι | φαρμακώνομαι | ||
| φίλεμαν | φιλί | ||
| ’φτάγω | (ευτάγω) κάνω, φτιάχνω | εὐθειάζω | |
| χορτά͜εις | χορταίνεις | ||
| χωριστέρα | χωρίστρα | ||
| ψ̌η | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγγέλτς | αγγέλους | ||
| ακίλια | μυαλά, λογική | akıl/ʿaḳl | |
| αλείφκεσαι | αλείβεσαι | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αούτο | αυτό/ή | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| αποθάνω | πεθαίνω | ||
| αποφκακέσ’ | από κάτω πέρα | ||
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| ατεινές | αυτηνής | ||
| ατζ̌αμήν | άπειρος, αδαής, αμάθητος | acemi/ʿacemī | |
| ατώρα | τώρα | ||
| αύλι͜α | αυλή | ||
| βάλτς | βάζεις, τοποθετείς | ||
| γιάνι | πλάι, πλευρό | yan | |
| γιόξαμ’ | ή μήπως | yoksa+μη | |
| δὼμα | δώσε μου | ||
| έ͜εις | έχεις | ||
| εβλάβες | βλάφθηκες | ||
| εγάπ’ | αγάπη | ||
| εγροικώ | καταλαβαίνω | ||
| εδέβες | πέρασες, έφυγες, διάβηκες | διαβαίνω | |
| εμάθιζαν | μάθαιναν σε, δίδασκαν | ||
| εμάτσανε | έμαθαν κτ σε κπ, δίδαξαν | μαθίζω | |
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| εμορφάδα | ομορφιά | ||
| έν’ | είναι | ||
| εξέβες | βγήκες | ||
| έπαρ’ | (προστ.) πάρε | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| ερωτώ | ρωτάω | ||
| εσά | δικά σου/σας | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| έτον | ήταν | ||
| ετσ̌ουρούεψα | έφθειρα, σάπισα | çürümek | |
| εύρε | βρήκε | ||
| έφαες | έφαγες | ||
| εχολίασαν | έκαναν κπ να θυμώσει/αγανακτήσει | ||
| εχτέθεν | απέκτησε | ||
| θάνατον | θάνατος | ||
| θέλτς | θέλεις | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| καλατσ̌ή | ομιλία, συνομιλία, συζήτηση | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| κανείται | είναι αρκετό, επαρκεί για κτ | ἱκανόω | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
| λαρούμαι | γιατρεύομαι, θεραπεύομαι | ||
| μαεύ’νε | μαγεύουν | ||
| μακρά | (επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| παλαλώνει | τρελαίνει κπ | ||
| πέραν-περού | πέρα ως πέρα | ||
| πογιάν | μπογιά, βαφή, χρώμα | boya | |
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| ποπάδες | παπάδες | ||
| πρόσωπος | πρόσωπο | ||
| ’ρημώ | (ερημώ ή ορημώ) ερευνώ, ρωτάω σχετικά με κτ | ἐρέω, ἔρομαι | |
| σεβντι͜ά | έρωτα, αγάπη | sevda/sevdā | |
| σ’κούμαι | σηκώνομαι | ||
| τελείται | (αμτβ.) τελειώνει, εξαντλείται, μτφ. πεθαίνει | ||
| τερείς | κοιτάς | ||
| τογραεύ’νε | κομματιάζουν | doğramak | |
| τραυάγγελον | (τετραυάγγελον), προσευχή που περιέχει εδάφια από τα ευαγγέλια των 4 ευαγγελιστών η οποία διαβαζόταν για τον σκοπό ίασης ασθενειών | ||
| τσ’ | (ως τση, άρθρο γεν. ενικού) του/της, (ως τσοι, άρθρο αιτ. πληθ.) τις, (ως ερωτημ. τσί;) ποιός; | ||
| τσ̌εχέλ’ | άπειρο, ανώριμο, άβγαλτο | cehil/cehl | |
| φαρμακούμαι | φαρμακώνομαι | ||
| φίλεμαν | φιλί | ||
| ’φτάγω | (ευτάγω) κάνω, φτιάχνω | εὐθειάζω | |
| χορτά͜εις | χορταίνεις | ||
| χωριστέρα | χωρίστρα | ||
| ψ̌η | ψυχή |

