Στιχουργοί: Βασίλειος Ντιμερτζίδης
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Ν’ αηλί εμάς και βάι εμάς [Ν’ αηλί εμέν και βάι εμέν!] αρ’ το κακόν ντο εύραμ’ [Άτσ̌απα και γιατί; ν’ αηλί εμάς!] Κι ας ση μεταπολίτευση [Ν’ αηλί εμέν και βάι εμέν!] σον πάτον ξαν ευρέθαμ’ [Άτσ̌απα και γιατί; ν’ αηλί εμάς!] Ένα ζωήν ’πολέμαναμ’ [Ν’ αηλί εμέν και βάι εμάς!] τ’ οσπίτι͜α να γουρεύομ’ [Άτσ̌απα και γιατί; ν’ αηλί εμάς!] Κι ατώρα ξαν νουνίζομε [Ν’ αηλί εμάς και βάι εμάς!] να μένομ’ ή να φεύομ’ [Άτσ̌απα και γιατί; ν’ αηλί εμέν/εμάς!] Ο κόσμον ξαν εσκάλωσεν [Ν’ αηλί εμέν και βάι εμέν!] σα ξένα για να πάγ’νε [Άτσ̌απα και γιατί; ν’ αηλί εμέν!] Οι γέρ’ επέμ’ναν οξωπίσ’ [Ν’ αηλί εμέν και βάι εμέν!] ’κ’ εξέρ’νε ντό να ’φτάγ’νε [Άτσ̌απα και γιατί; ν’ αηλί εμέν!] Έφαγαν όσον έφαγαν [Ν’ αηλί εμάς και βάι εμάς!] εμείς λέει να πλερώνομ’ [Άτσ̌απα και γιατί; ν’ αηλί εμάς!] Κι εμείς άμον πουγαλεμέν’ [Ν’ αηλί εμέν! Πουγαλεμέν’!] κοιλίαν ’κι γομώνομ’ [Άτσ̌απα και γιατί; ν’ αηλί εμάς!/ Άτσ̌απα ν’ αηλί, ν’ αηλί ξαν εμάς!]
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| άτσ̌απα | άραγε, αναρωτιέμαι | acaba/ʿacebā | |
| ατώρα | τώρα | ||
| γέρ’ | γέροι | ||
| γομώνομ’ | γεμίζουμε | ||
| γουρεύομ’ | στήνουμε, τακτοποιούμε, οργανώνουμε | kurmak | |
| εξέρ’νε | ξέρουν, γνωρίζουν ή ήξερε, γνώριζε | ||
| επέμ’ναν | απόμειναν | ||
| εσκάλωσεν | ξεκίνησε, άρχισε, εκκίνησε ένα έργο/δουλειά | ||
| εύραμ’ | βρήκαμε | ||
| ευρέθαμ’ | βρεθήκαμε | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| μένομ’ | μένουμε, απομένουμε | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| νουνίζομε | σκεφτόμαστε | ||
| ξαν | πάλι, ξανά | ||
| οξωπίσ’ | πίσω, αντίστροφα | ||
| οσπίτι͜α | σπίτια | hospitium<hospes | |
| πάγ’νε | πηγαίνουν, έφυγαν, πάνε | ||
| πλερώνομ’ | πληρώνουμε, εκπληρώνουμε | ||
| ’πολέμαναμ’ | (επολέμαναμε) πολεμούσαμε, παλεύαμε να καταφέρουμε | ||
| πουγαλεμέν’ | σκασμένοι, βαριεστημένοι, στενοχωρημένοι | bunalma | |
| φεύομ’ | φεύγουμε | ||
| ’φτάγ’νε | (ευτάγ'νε) κάνουνε, φτιάχνουνε | εὐθειάζω |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| άτσ̌απα | άραγε, αναρωτιέμαι | acaba/ʿacebā | |
| ατώρα | τώρα | ||
| γέρ’ | γέροι | ||
| γομώνομ’ | γεμίζουμε | ||
| γουρεύομ’ | στήνουμε, τακτοποιούμε, οργανώνουμε | kurmak | |
| εξέρ’νε | ξέρουν, γνωρίζουν ή ήξερε, γνώριζε | ||
| επέμ’ναν | απόμειναν | ||
| εσκάλωσεν | ξεκίνησε, άρχισε, εκκίνησε ένα έργο/δουλειά | ||
| εύραμ’ | βρήκαμε | ||
| ευρέθαμ’ | βρεθήκαμε | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| μένομ’ | μένουμε, απομένουμε | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| νουνίζομε | σκεφτόμαστε | ||
| ξαν | πάλι, ξανά | ||
| οξωπίσ’ | πίσω, αντίστροφα | ||
| οσπίτι͜α | σπίτια | hospitium<hospes | |
| πάγ’νε | πηγαίνουν, έφυγαν, πάνε | ||
| πλερώνομ’ | πληρώνουμε, εκπληρώνουμε | ||
| ’πολέμαναμ’ | (επολέμαναμε) πολεμούσαμε, παλεύαμε να καταφέρουμε | ||
| πουγαλεμέν’ | σκασμένοι, βαριεστημένοι, στενοχωρημένοι | bunalma | |
| φεύομ’ | φεύγουμε | ||
| ’φτάγ’νε | (ευτάγ'νε) κάνουνε, φτιάχνουνε | εὐθειάζω |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 