
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Η καλατσ̌ή ατ’ς νόστιμον, το γέλος ατ’ς αγνόν έν’ Αδά σον κόσμον έμορφον αρ’ ατό μαναχόν έν’ Τ’ ομάλια ετσ̌αΐρωσαν, τα πρόβατα μ’ θα βόσκουν Και -ν- ατά τα στομόχ̌ειλα σ’ μίαν να ’γυροκλώσκουμ’ Η καρδία σ’ άμον παχτσ̌έ, σ’ άκρας απ’ έναν πρόβαν Όλιον τη μέραν βόσκουνταν πλάν καικά ’κ’ ευτάν’ πόδαν Έναν και μαναχόν είσαι, τση μάνας ι-σ’ το τέκ’ -ι Να έσ’νε του μαχ̌αιρί μ’ το λάβ’, τσ’ ὼρας ι-μ’ το κεστέκ’ -ι
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγνόν | αλλόκοτο/η, περίεργο/η, σπουδαίο/α, αξιοθαύμαστο/η | ἀγνώς (άγνωστος)<ἀ- + γιγνώσκω | |
| αδά | εδώ | ||
| άκρας | άκρης, άκρες (πληθ. τα) | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατά | αυτά | ||
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| βόσκουν | βοσκάνε | ||
| βόσκουνταν | βοσκούν | ||
| γέλος | γέλιο, περίγελος | ||
| ’γυροκλώσκουμ’ | κλωθογύριζα | ||
| έμορφον | όμορφο | ||
| έν’ | είναι | ||
| έσ’νε | ήσουν | ||
| ετσ̌αΐρωσαν | χορτάριασαν | çayır=λιβάδι | |
| ευτάν’ | κάνουν, φτιάχνουν | εὐθειάζω | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| καλατσ̌ή | ομιλία, συνομιλία, συζήτηση | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| κεστέκ’ | αλυσίδα που είναι προσαρτημένη στο τέλος ενός ρολογιού | köstek/kūstak (Nişanyan) | |
| λάβ’ | λαβή, χειρολαβή | ||
| μαναχόν | (έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά | ||
| μίαν | μια φορά | ||
| όλιον | όλο, ολόκληρο | ||
| ομάλια | ομαλοί δρόμοι, ευθείες, πεδιάδες, ομαλά (επίρρ) | ||
| παχτσ̌έ | κήπος, περιβόλι | bahçe/bāġçe | |
| πλάν | πλάι, πλαϊνό/ παρακείμενο μέρος, παραπέρα | ||
| πόδαν | ίχνος, πατημασιά, βήμα | ||
| πρόβαν | πρόβατο | ||
| στομόχ̌ειλα | τα χείλια του στόματος | ||
| τέκ’ | μόνο, ένα, μοναδικό | tek | |
| τσ’ | (ως τση, άρθρο γεν. ενικού) του/της, (ως τσοι, άρθρο αιτ. πληθ.) τις, (ως ερωτημ. τσί;) ποιός; | ||
| τση | της | ||
| ὼρας | ρολογιού |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγνόν | αλλόκοτο/η, περίεργο/η, σπουδαίο/α, αξιοθαύμαστο/η | ἀγνώς (άγνωστος)<ἀ- + γιγνώσκω | |
| αδά | εδώ | ||
| άκρας | άκρης, άκρες (πληθ. τα) | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατά | αυτά | ||
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| βόσκουν | βοσκάνε | ||
| βόσκουνταν | βοσκούν | ||
| γέλος | γέλιο, περίγελος | ||
| ’γυροκλώσκουμ’ | κλωθογύριζα | ||
| έμορφον | όμορφο | ||
| έν’ | είναι | ||
| έσ’νε | ήσουν | ||
| ετσ̌αΐρωσαν | χορτάριασαν | çayır=λιβάδι | |
| ευτάν’ | κάνουν, φτιάχνουν | εὐθειάζω | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| καλατσ̌ή | ομιλία, συνομιλία, συζήτηση | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| κεστέκ’ | αλυσίδα που είναι προσαρτημένη στο τέλος ενός ρολογιού | köstek/kūstak (Nişanyan) | |
| λάβ’ | λαβή, χειρολαβή | ||
| μαναχόν | (έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά | ||
| μίαν | μια φορά | ||
| όλιον | όλο, ολόκληρο | ||
| ομάλια | ομαλοί δρόμοι, ευθείες, πεδιάδες, ομαλά (επίρρ) | ||
| παχτσ̌έ | κήπος, περιβόλι | bahçe/bāġçe | |
| πλάν | πλάι, πλαϊνό/ παρακείμενο μέρος, παραπέρα | ||
| πόδαν | ίχνος, πατημασιά, βήμα | ||
| πρόβαν | πρόβατο | ||
| στομόχ̌ειλα | τα χείλια του στόματος | ||
| τέκ’ | μόνο, ένα, μοναδικό | tek | |
| τσ’ | (ως τση, άρθρο γεν. ενικού) του/της, (ως τσοι, άρθρο αιτ. πληθ.) τις, (ως ερωτημ. τσί;) ποιός; | ||
| τση | της | ||
| ὼρας | ρολογιού |

