
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Άνω Ματσούκας Ομάλ’ καϊτέν τουλουμί’. Κουνάκαλ’. Στοφόρος! Αφήστε με ας τραωδώ αούτο το τσ̌ιμένι Τ’ εμόν τ’ αρνίν μικρίτικον, δίχως τ’ εμέν ’κι μένει Έναν πουλόπον έχ̌’ κι έρ’ται με τον κελαηδημόν -ι Τ’ ομμάτι͜α ’θε είν’ πλουμιστά, να έτονε τ’ εμόν -ι Ανάθεμα τη μαχαλά σ’, το χωρίον ντο είσαι Πασ̌κείμ’ ντο ’κ’ είν’ ’ς ση μαχαλά σ’ να παίρ’νε σε παιδία; Ε, μαύρε Πουλιάνε!¹ Ας σο ’ρδανί σ’ από ’πάν’ κέσ’ δι͜αβαίνω, αντιδι͜αβαίνω ’Κι λες ας σο χατίρ’ν εθε «οξ̌ωκά ας εβγαίνω»
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αντιδι͜αβαίνω | ξαναπερνώ, πηγαινοέρχομαι | ||
| αούτο | αυτό/ή | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| δι͜αβαίνω | (για τόπο) περνώ, διασχίζω, (για χρόνο) περνώ | διαβαίνω | |
| εθε | του/της | ||
| είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έρ’ται | έρχεται | ||
| έρ’ται με | μου έρχεται, μου φαίνεται | ||
| έτονε | ήταν | ||
| έχ̌’ | έχει | ||
| έχ̌’ κι έρ’ται | είναι στον ερχομό, έρχεται | ||
| ’θε | του/της | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καϊτέν | μελωδία, μουσική σύνθεση, μουσικός σκοπός | kayde | |
| κελαηδημόν | κελάηδημα | ||
| κέσ’ | προς τα εκεί, προς το μέρος εκείνο | κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| μαχαλά | γειτονιά | mahalle/maḥalle | |
| μικρίτικον | μικρούλικο/α | ||
| ομάλ’ | ομαλό, ευθεία, πεδιάδα, ονομασία ποντιακού χορού | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| οξ̌ωκά | έξω | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| παίρ’νε | παίρνουν | ||
| ’πάν’ | (απάν’) πάνω | ||
| πασ̌κείμ’ | μήπως, μήπως (και) | πᾶς καί ἔνι | |
| πλουμιστά | στολισμένα, διακοσμημένα με ζωγραφιές ή κεντήματα, πολύχρωμα | pluma | |
| πουλόπον | πουλάκι | ||
| ’ρδανί | (ορδανίν ή δρανίν) φεγγίτη, άνω μέρος στέγης, οριζόντια στέγη σπιτιού | ||
| ’ς | (ας) από | ||
| τουλουμί’ | (γεν.) τουλουμιού | tulum | |
| τραωδώ | τραγουδάω | ||
| τσ̌ιμένι | γρασίδι, λιβάδι | çimen | |
| χατίρ’ν | χάρη, σεβασμός, υπόληψη | hatır/ḫāṭir |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αντιδι͜αβαίνω | ξαναπερνώ, πηγαινοέρχομαι | ||
| αούτο | αυτό/ή | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| δι͜αβαίνω | (για τόπο) περνώ, διασχίζω, (για χρόνο) περνώ | διαβαίνω | |
| εθε | του/της | ||
| είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έρ’ται | έρχεται | ||
| έρ’ται με | μου έρχεται, μου φαίνεται | ||
| έτονε | ήταν | ||
| έχ̌’ | έχει | ||
| έχ̌’ κι έρ’ται | είναι στον ερχομό, έρχεται | ||
| ’θε | του/της | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καϊτέν | μελωδία, μουσική σύνθεση, μουσικός σκοπός | kayde | |
| κελαηδημόν | κελάηδημα | ||
| κέσ’ | προς τα εκεί, προς το μέρος εκείνο | κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| μαχαλά | γειτονιά | mahalle/maḥalle | |
| μικρίτικον | μικρούλικο/α | ||
| ομάλ’ | ομαλό, ευθεία, πεδιάδα, ονομασία ποντιακού χορού | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| οξ̌ωκά | έξω | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| παίρ’νε | παίρνουν | ||
| ’πάν’ | (απάν’) πάνω | ||
| πασ̌κείμ’ | μήπως, μήπως (και) | πᾶς καί ἔνι | |
| πλουμιστά | στολισμένα, διακοσμημένα με ζωγραφιές ή κεντήματα, πολύχρωμα | pluma | |
| πουλόπον | πουλάκι | ||
| ’ρδανί | (ορδανίν ή δρανίν) φεγγίτη, άνω μέρος στέγης, οριζόντια στέγη σπιτιού | ||
| ’ς | (ας) από | ||
| τουλουμί’ | (γεν.) τουλουμιού | tulum | |
| τραωδώ | τραγουδάω | ||
| τσ̌ιμένι | γρασίδι, λιβάδι | çimen | |
| χατίρ’ν | χάρη, σεβασμός, υπόληψη | hatır/ḫāṭir |

¹ Πουλιάνον (ο): όνομα τραγουδιστή από το χωριό Θέρσα της Ματσούκας του Πόντου
