Στιχουργοί: Μιχάλης Νικολαΐδης
Συνθέτες: Χρήστος Π. Παπαδόπουλος
Το αίμα μ’ κόκκινον ποτάμ’, λιμόν, τυρα̤ννισίαν Η μάνα εφούρκιζεν μωρόν ας σην απελπισίαν Αγούρ’ εθανατώθανε σα τάγματα εργασίας Ν’ αηλί τον Πόντον π’ έζησεν πόνον γενοκτονίας Σα στράτας σ’ αποθαματί’, οι Τούρκ’ αγριεμένοι Τη μάνα μ’ είδα με την ψ̌ην να θάφ’νε την καημένη Ο πάππον άρπαξεν¹ εμέν κι έτρεξεν δακρυσμένος Μολύβ’ ο Τούρκον έσυρεν, ερρούξεν ματωμένος «Πάππο μ’,» είπα ’τον, «αγληγόρ’!» μικρόν έμ’νε παιδόπον «Παρακαλώ σε, σ’κού ας πάμ’! Θα φεύ’ το παπορόπον!» Είπε με «Τρέξον να προφτάντς! Αδακέσ’ έν’ ο τόπο μ’ Και σην Ελλάδαν ας σο εφτάντς, μη λησμονείς, πουλόπο μ’!»
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγούρ’ | νέοι άνδρες | ||
| αδακέσ’ | εδώ γύρω, κάπου εδώ | ||
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| αποθαματί’ | θανάτου, πεθαμού | ||
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| εθανατώθανε | θανατώθηκαν | ||
| έμ’νε | ήμουν | ||
| έν’ | είναι | ||
| ερρούξεν | έπεσε | ||
| έσυρεν | έσυρε, τράβηξε, έριξε | ||
| εφούρκιζεν | έπνιγε | ||
| εφτάντς | φτάνεις | ||
| θάφ’νε | θάβουν | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| παιδόπον | παιδάκι | ||
| παπορόπον | καραβάκι | vapore + -όπον (υποκορ.) | |
| πάππο | παππούς | ||
| πάππον | παππούς | ||
| ποτάμ’ | ποτάμι | ||
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| προφτάντς | προφταίνεις | ||
| σ’κού | (προστ.) σήκω | ||
| στράτας | (ονομ.) δρόμοι, (αιτ.) δρόμους | ||
| ’τον | αυτόν | ||
| Τούρκ’ | Τούρκοι | ||
| τρέξον | (προστ.) τρέξε | ||
| τυρα̤ννισίαν | τυράννια, ταλαιπωρία | ||
| φεύ’ | φεύγει | ||
| ψ̌ην | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγούρ’ | νέοι άνδρες | ||
| αδακέσ’ | εδώ γύρω, κάπου εδώ | ||
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| αποθαματί’ | θανάτου, πεθαμού | ||
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| εθανατώθανε | θανατώθηκαν | ||
| έμ’νε | ήμουν | ||
| έν’ | είναι | ||
| ερρούξεν | έπεσε | ||
| έσυρεν | έσυρε, τράβηξε, έριξε | ||
| εφούρκιζεν | έπνιγε | ||
| εφτάντς | φτάνεις | ||
| θάφ’νε | θάβουν | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| παιδόπον | παιδάκι | ||
| παπορόπον | καραβάκι | vapore + -όπον (υποκορ.) | |
| πάππο | παππούς | ||
| πάππον | παππούς | ||
| ποτάμ’ | ποτάμι | ||
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| προφτάντς | προφταίνεις | ||
| σ’κού | (προστ.) σήκω | ||
| στράτας | (ονομ.) δρόμοι, (αιτ.) δρόμους | ||
| ’τον | αυτόν | ||
| Τούρκ’ | Τούρκοι | ||
| τρέξον | (προστ.) τρέξε | ||
| τυρα̤ννισίαν | τυράννια, ταλαιπωρία | ||
| φεύ’ | φεύγει | ||
| ψ̌ην | ψυχή |
¹ Ορθ. χρήση το «έρπαξεν»
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 