Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Ν’ αηλί εμέν, μανίτσα μου [λελεύω σε!] το καρδόπο μ’ εκάεν [όι! όι!/έλα -ν- έλα] Αρ’ άμον το Καράκαπαν [νασάν εμέν] χ̌ι͜ονόπον εσ̌κεπάεν [έλα -ν- έλα/όι! όι!] Τα κορτσόπα τα έμορφα [λελεύω σε!] εμέν ζαρομματι͜άζ’νε [έλα -ν- έλα/όι! όι!] Λέγ’νε με «’κι ξυρίεσαι, [ν’ αηλί εμέν] τα γένια σ’ αχαντι͜άζ’νε» [έλα -ν- έλα/όι! όι!] Πολλά κορτσόπα έμορφα [λελεύ’ ατα] ελέπω και νουνίζω [όι! όι!/έλα -ν- έλα] Και τη Συμέλας το μικρόν [νασάν εμέν] εγώ να ποδεδίζω! [έλα -ν- έλα/όι! όι!] Ο ουρανόν, η θάλασσα [νασάν εμέν!] η γη κι όλα τα πάντα [έλα -ν- έλα/όι! όι!] Έλα, πουλί μ’, ας χ̌αίρουμες [νασάν εμέν!] πασ̌κεί θα ζούμε πάντα; [έλα -ν- έλα/όι! όι!]
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατα | αυτά | ||
| αχαντι͜άζ’νε | τσιμπάνε με/σαν αγκάθια | ἀκάνθιον, υποκορ. του ἄκανθα | |
| εκάεν | κάηκε | ||
| ελέπω | βλέπω | ||
| έμορφα | όμορφα | ||
| εσ̌κεπάεν | σκεπάστηκε | ||
| ζαρομματι͜άζ’νε | στραβοκοιτούν, λοξοκοιτούν | ||
| Καράκαπαν | ονομασία βουνού στην σημ. Τουρκία, στα ανατολικά όρια της Άνω Ματσούκας και με υψόμετρο 2,4 χλμ | Karakaban< kara (=μαύρο) + kaban (կաբան=κορυφή, απότομος λόφος) | |
| καρδόπο | καρδούλα | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κορτσόπα | κοριτσάκια | ||
| λέγ’νε | λένε | ||
| λελεύ’ | χαίρομαι/εται | ||
| λελεύω | χαίρομαι | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| να ποδεδίζω | να χαρώ κπ | ||
| νασάν | χαρά σε | ||
| νουνίζω | σκέφτομαι | ||
| ξυρίεσαι | ξυρίζεσαι | ||
| πασ̌κεί | μπας και είναι, μήπως είναι | πᾶς καί ἔνι | |
| ποδεδίζω | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι, απολαμβάνω, προσκυνώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| χ̌αίρουμες | χαιρόμαστε | ||
| χ̌ι͜ονόπον | χιονάκι |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατα | αυτά | ||
| αχαντι͜άζ’νε | τσιμπάνε με/σαν αγκάθια | ἀκάνθιον, υποκορ. του ἄκανθα | |
| εκάεν | κάηκε | ||
| ελέπω | βλέπω | ||
| έμορφα | όμορφα | ||
| εσ̌κεπάεν | σκεπάστηκε | ||
| ζαρομματι͜άζ’νε | στραβοκοιτούν, λοξοκοιτούν | ||
| Καράκαπαν | ονομασία βουνού στην σημ. Τουρκία, στα ανατολικά όρια της Άνω Ματσούκας και με υψόμετρο 2,4 χλμ | Karakaban< kara (=μαύρο) + kaban (կաբան=κορυφή, απότομος λόφος) | |
| καρδόπο | καρδούλα | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κορτσόπα | κοριτσάκια | ||
| λέγ’νε | λένε | ||
| λελεύ’ | χαίρομαι/εται | ||
| λελεύω | χαίρομαι | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| να ποδεδίζω | να χαρώ κπ | ||
| νασάν | χαρά σε | ||
| νουνίζω | σκέφτομαι | ||
| ξυρίεσαι | ξυρίζεσαι | ||
| πασ̌κεί | μπας και είναι, μήπως είναι | πᾶς καί ἔνι | |
| ποδεδίζω | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι, απολαμβάνω, προσκυνώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| χ̌αίρουμες | χαιρόμαστε | ||
| χ̌ι͜ονόπον | χιονάκι |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 