.
.
Εγώ έμ’ π’ ετραγώδεσα

Ενότητα Τίκια

Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Ενότητα Τίκια
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
fullscreen
Τη πόρτας ι-σ’ τα ξύλα
έτερα είν’ έτερα
Τον Θεό σ’ αν αγαπάς,
κόρ’, έλα σ’ εμέτερα

Ακεί πέραν έστεκεν
την κάλτσαν ατ’ς έπλεκεν
Είπα ’τεν «Έλα αδακά,
το λαλόπο μ’ χαμελά»

♫

Αρ’ απάν’ σην Τσερκόβιαν¹
η δείσα έρ’ται και σ’κούται
Για τ’ εσέν έναν παλληκάρ’
οφέτος θα σκοτούται

Ση Καστανέας τα ραχ̌ι͜ά
πάντα τσ̌οκεύ’ η δείσα
Σ’ εμάς καμίαν ’κι μερών’,
πάντα σκοτία πίσσα!

♫

Γράφτω γράμμαν [πουλί μ’] και στείλω σε
[ψ̌ήκα μ’] με τα γερανοπούλια
Απέσ’ [πουλί μ’] ’κι φανερώνω σε
[ψ̌ήκα μ’] αρ’ τα μυστικά μ’ ούλια

Θ’ αποθάνω [πουλί μ’] ψεματικά
θα τερώ, [και/πουλί μ’] πολλά κλαις με;
Τα μυστικά [πουλί μ’] ντο είπα σε
θα τερώ, [και/πουλί μ’] όλια λες με;

♫

Η μάνα σ’ και ο κύρη σ’
αν ’κι θέλ’νε σε,
φύγον κι έλα μετ’ εμέναν
Ποδεδίζω σε!

Αμάν, αμάν, κόρ’
Ψ̌ήκα μ’, τα ναλία σ’ φόρ’
Σ’ οσπιτόπο σ’ άμε κι έλα,
τα τσ̌αρούχ̌ι͜α σ’ φόρ’
Σ’ οσπιτόπο σ’ άμε κι έλα,
νυφικόν ξαν φόρ’

Ποδεδίζω σε, κορτσόπον
άλλαξον νιέτ’
Σο σόι εμουν ξάι ’κ’ ιεύ’
τ’ εσόν το μιλέτ’

Αμάν, αμάν, κόρ’
Ψ̌ήκα μ’, πέ’ α’ τον κυρή μ’
«Δεκαέξ’ χρονών κορτσόπον
έφαεν την ψ̌η μ’»
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
α’(ατό) αυτό, το
αδακάεδώ κόντα
ακείεκεί
άλλαξον(προστ.) άλλαξε
άμε(προστ.) σύρε, πήγαινε
απάν’πάνω
απέσ’μέσα
αποθάνωπεθαίνω
αρ’εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha ἄρα
ατ’ςαυτής, της
δείσαομίχλη δεῖσα=υγρασία, λάσπη, βρωμιά
δεκαέξ’δεκαέξι
είν’(για πληθ.) είναι
εμέτεραδικά μας ἡμέτερος
εμουνμας
έρ’ταιέρχεται
εσόνδικός/ή/ό σου
έτεραδιαφορετικά, αλλιώς, άλλα
έφαενέφαγε
θέλ’νεθέλουν
ιεύ’ταιριάζει uymak
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
καμίανποτέ
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κορτσόπονκοριτσάκι
λαλόποφωνούλα
μερών’μερώνει, ξημερώνει
μετ’μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος)
μιλέτ’φυλή, έθνος millet
ναλίαξύλινα πέδιλα γυναικεία, τσόκαρα nalın/naʿleyn
νιέτ’σκοπός, πρόθεση niyet/niyyet
ξάικαθόλου
ξανπάλι, ξανά
όλιαόλα
οσπιτόποσπιτάκι hospitium<hospes + -όπον
ούλιαόλα
οφέτοςφέτος
πέ’(προστ.) πες
ποδεδίζω(ενεργ. και μέση) χαίρομαι, απολαμβάνω, προσκυνώ από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ)
ποδεδίζω σενα σε χαρώ από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ)
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
πόρτας(ονομ.πληθ.) πόρτες porta
ραχ̌ι͜άράχες, βουνά
σκοτίασκοτάδι
σκοτούταισκοτώνεται
σ’κούταισηκώνεται
’τεναυτήν
τερώκοιτώ
τσ̌οκεύ’καταπίπτει, επικάθεται, κλίνει υπό το βάρος çökmek
φόρ’(προστ.) φόρεσε
φύγον(προστ.) φύγε
χαμελάχαμηλά
ψεματικάψεύτικα, στα ψέματα
ψ̌ηψυχή
ψ̌ήκαψυχούλα
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλ.
α’(ατό) αυτό, το
αδακάεδώ κόντα
ακείεκεί
άλλαξον(προστ.) άλλαξε
άμε(προστ.) σύρε, πήγαινε
απάν’πάνω
απέσ’μέσα
αποθάνωπεθαίνω
αρ’εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha ἄρα
ατ’ςαυτής, της
δείσαομίχλη δεῖσα=υγρασία, λάσπη, βρωμιά
δεκαέξ’δεκαέξι
είν’(για πληθ.) είναι
εμέτεραδικά μας ἡμέτερος
εμουνμας
έρ’ταιέρχεται
εσόνδικός/ή/ό σου
έτεραδιαφορετικά, αλλιώς, άλλα
έφαενέφαγε
θέλ’νεθέλουν
ιεύ’ταιριάζει uymak
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
καμίανποτέ
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κορτσόπονκοριτσάκι
λαλόποφωνούλα
μερών’μερώνει, ξημερώνει
μετ’μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος)
μιλέτ’φυλή, έθνος millet
ναλίαξύλινα πέδιλα γυναικεία, τσόκαρα nalın/naʿleyn
νιέτ’σκοπός, πρόθεση niyet/niyyet
ξάικαθόλου
ξανπάλι, ξανά
όλιαόλα
οσπιτόποσπιτάκι hospitium<hospes + -όπον
ούλιαόλα
οφέτοςφέτος
πέ’(προστ.) πες
ποδεδίζω(ενεργ. και μέση) χαίρομαι, απολαμβάνω, προσκυνώ από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ)
ποδεδίζω σενα σε χαρώ από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ)
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
πόρτας(ονομ.πληθ.) πόρτες porta
ραχ̌ι͜άράχες, βουνά
σκοτίασκοτάδι
σκοτούταισκοτώνεται
σ’κούταισηκώνεται
’τεναυτήν
τερώκοιτώ
τσ̌οκεύ’καταπίπτει, επικάθεται, κλίνει υπό το βάρος çökmek
φόρ’(προστ.) φόρεσε
φύγον(προστ.) φύγε
χαμελάχαμηλά
ψεματικάψεύτικα, στα ψέματα
ψ̌ηψυχή
ψ̌ήκαψυχούλα
Ενότητα Τίκια
Σημειώσεις
¹ (ή Τσερκόβιαννη) Παλιά ονομασία του χωριού Μικρή Σάντα Ημαθίας

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr

Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της IpHost