.
.
Εγώ έμ’ π’ ετραγώδεσα

Ο Μάραντον

Ο Μάραντον
fullscreen
Τον Μάραντον χαρτίν έρθεν,
να πάει σην στρατείαν
Την νύχταν πάει σον μάστοραν,
την νύχταν μαστορεύει
Κόφτ’ ας σ’ ασήμι πέταλα
κι ας σο χρυσάφ’ καρφία
Τον μαύρον ατ’ ’καλίβωνεν
καταντικρύ σον φέγγον
κι η κάλη ατ’ παραστέκει͜ ατον
με το χρυσόν μαντίλι
και τα δάκρυ͜α ατ’ς ’κατήβαιναν,
Καλομηνά χαλάζι͜α
Καρφίν, καρφίν απλώνει͜ ατον,
την γην δάκρυ͜α γομώνει

-Πού πας, πού πας, νε Μάραντε,
κι εμέν σίναν αφήνεις;
-Αφήνω σε σον κύρη μου
τον άεν-Κωνσταντίνον
Αφήνω σε σην μάνα μου,
την άγ̆ιαν-Ελένην
Αφήνω σε σ’ αδέλφια μου
τους Δώδεκα Αποστόλους

-Πού πας, πού πας, νε Μάραντε,
κι εμέν τίναν αφήνεις;
-Αφήνω χ̌ίλια πρόβατα
και πεντακόσ̌ι͜α αρνόπα
Αφήνω σε τον κρίαρον,
τον χρυσοκωδωνι͜άτεν
Αφήνω σε χρυσόν σταυρόν
κι αργυρόν δαχτυλίδιν
Το δαχτυλίδ’ πούλτσον και φά’
και τον σταυρόν προσ̌κύνα

’Κόμαν ’κ’ εζι͜αγκοπάτεσεν,
’κόμαν κ’ εσελοκάτσεν,
’κόμαν σην Πόλ’ ’κ’ επάτεσεν
και σ’ αργαστέρ’ εκάτσεν
Την κόρ’ καθίζ’νε σο σκαμνίν
και ατέν διπλοκουράζ’νε
Δίγ’ν’ ατεν πέντε πρόατα
και δεκαπέντε αρνία
Και δίγ’ν’ ατεν φελίν ψωμίν
και πέντε κουφοκάρυ͜α

-Άμε, σ̌κύλ’ κόρη, χάθ’ εσύ
κι ωρία οπίσ’ γυρίζεις
Κι όντες θυμών’νε τα ραχ̌ι͜ά,
να εβγαίντς και να βοσ̌κίζεις
Κι όντες θρασ̌κεύ’ ο ποταμόν,
κατήβασον και πότ’σον

Σα ψηλασέας ’βόσ̌κιζεν,
σα χαμελά εμένεν
Εφτά χρόνι͜α εδέβανε
κι ο Μάραντόν ατ’ς ’κ’ έρθεν
Τα πέντ’ εποίκεν εκατό,
τα δεκαπέντε χ̌ίλι͜α
κι ας σ’ εφτά χρόνια κι άλλ’ απάν’,
σε μήνους υστεραίους,
καβαλάρην επέντεσεν
απαγκέσ’ σα ραχ̌ία

’Κάτσεν κι ατέν ερώτεσεν:
-Και τίνος νύφε είσαι;
Και τίνος είν’ τα πρόγατα
και τίνος είν’ τ’ αρνόπα
και τίνος έν’ ο κρίαρον,
ο χρυσοκωδωνιάτες;

-Οπίσ’, οπίσ’, νε ξένε μου,
οπίσ’ κι απόθεν έρθες,
να ποιγώ τα σ̌κυλίτσ̌ι͜α μου
κι εσέν παραλαεύ’νε
Του Μάραντ’ είν’ τα πρόγατα,
του Μάραντ’ είν’ τ’ αρνόπα,
του Μάραντ’ έν’ ο κρίαρον,
ο χρυσοκωδωνιάτες
Εφτά χρόνι͜α ενέμ’να τον
κι άλλ’ εφτά θ’ αναμένω,
Αν έρ’ται, έρ’ται ο Μάραντον
και -ν- αν ’κ’ έν’, καλογερεύω

-Ο Μάραντο σ’ επέθανεν,
’κείνος οπέρτς ετάφεν,
Σην ταφήν ατ’ ’παρέστεκα
κι ας σ’ ὰσπρον ατ’ επέρα
κι εμέναν εδι͜ατάχτε με,
την κάλη μ’ δέβα, έπαρ’!

-Οπίσ’, οπίσ’, νε ξένε μου,
οπίσ’ κι απόθεν έρθες;
Ο Μάραντο μ’ επέθανεν;
Εγώ εσέν θα παίρω;
Εγώ καλόγρια ’ίνουμαι,
σο μαναστήρ’ εμπαίνω

-Καλόγερος θα ’ίνουμαι
κι εγώ εσέν θα παίρω

-Εγώ πέρδικα ’ίνουμαι
και σα καφούλι͜α εμπαίνω

-Κι εγώ αητέντς θα ’ίνουμαι
κι εσέναν θ’ αρπάζω

-Ατό το στημνοδέσιμον
τη Μάραντου μ’ ομοι͜άζει!
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
άγ̆ιαναγία
άενάγιο
αητέντςαητός
άμε(προστ.) σύρε, πήγαινε
απαγκέσ’πάνω εκεί πέρα
απάν’πάνω
απόθεναπό που, από όπου
αργαστέρ’εργαστήριο, αργαλειός
αρνόπααρνάκια
ας σ’(ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα
ας σοαπ’ το ασό σο (από το)
ὰσπρονσάβανο
ατέναυτήν
ατεναυτήν
ατ’ςαυτής, της
βοσ̌κίζειςβγάζεις ζώα για βοσκή, βοσκάς
’βόσ̌κιζεν(εβόσ̌κιζεν) βοσκούσε
γομώνειγεμίζει
δέβα(προστ.) πήγαινε
δίγ’ν’δίνουν
διπλοκουράζ’νεδιπλοτσακίζουν, κόβουν στη μέση δις kırmak
εβγαίντςβγαίνεις
εδέβανε(για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν (για χρόνο) πέρασαν διαβαίνω
εδι͜ατάχτεέδωσε οδηγίες, έκανε διαθήκη
εζι͜αγκοπάτεσενπάτησε στον αναβολέα (ζεγκί, μεταλλικός κρίκος που κρέμεται από τη σέλα και χρησιμεύει στον αναβάτη για να ανέβει πάνω στη ράχη του ζώου) üzengi + πατώ
είν’(για πληθ.) είναι
εκάτσενκάθισε
εμένενδιανυκτέρευε
εμπαίνωμπαίνω
έν’είναι
ενέμ’ναανέμενα, περίμενα
έπαρ’(προστ.) πάρε
επάτεσενπάτησε
επέθανενπέθανε
επέντεσεναπάντησε, συνάντησε τυχαία
επέραπήρα
εποίκενέκανε, έφτιαξε ποιέω-ῶ
έρθενήρθε
έρθεςήρθες
έρ’ταιέρχεται
ερώτεσενρώτησε
εσελοκάτσενκάθισε στη σέλα
ετάφενενταφιάστηκε
θρασ̌κεύ’πλημμυρίζει
’ίνουμαιγίνομαι
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
καθίζ’νεκαθίζουν κπ
κάληη αγαπητή σύζυγος, η σύζυγος
’καλίβωνεν(εκαλίβωνεν) πετάλωνε caliga, η «αρβύλα» των Ρωμαίων Λεγεωναρίων μέχρι τον 2° μ.Χ. αι.
καλογερεύωαποσύρομαι από τα εγκόσμια, γίνομαι καλόγερος
Καλομηνά(γεν.) Μαΐου, μαγιάτικα, (αιτ.) Μάιο
καταντικρύακριβώς απέναντι
’κατήβαιναν(εκατήβαιναν) κατέβαιναν
κατήβασον(προστ.) κατέβασε
’κάτσενκάθισε
καφούλι͜αθάμνοι κατάφυλλον<καταφύλλιον<κατ’φούλλιν
’κόμανακόμη
κουφοκάρυ͜αποικιλία καρυδιών
κόφτ’κόβει
μαναστήρ’μοναστήρι
νύφενύφη
όντεςόταν
οπέρτςπέρυσι
οπίσ’πίσω
παίρωπαίρνω
παραλαεύ’νεκατασπαράζουν paralamak
παραστέκειβοηθά, στηρίζει, περιποιείται
ποιγώκάνω, φτιάχνω ποιέω-ῶ
πότ’σον(προστ.) πότισε
πούλτσον(προστ.) πούλησε
πρόαταπρόβατα
πρόγαταπρόβατα
ραχ̌ι͜άράχες, βουνά
ραχ̌ίαράχες, βουνά
σίναν(σε τίναν) σε ποιον/α;
σ̌κύλ’(γεν.) σκύλου
σ̌κυλίτσ̌ι͜ασκυλάκια
στημνοδέσιμονκαλαίσθητο δέσιμο της ζώνης στη μέση
τίνανποιον/α
τίνοςποιού;
φά’(προστ.) φάε
φέγγονφεγγάρι
φελίνφέτα
χάθ’(προστ.) χάσου
χαμελάχαμηλά
χρυσοκωδωνι͜άτεναυτός που φέρει χρυσά κουδούνια
χρυσοκωδωνιάτεςπου φέρει χρυσά κουδούνια
ψηλασέαςορεινά μέρη
ωρία(προστ.) πρόσεξε, φύλαξε, φυλάξου, επέβλεψε
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλ.
άγ̆ιαναγία
άενάγιο
αητέντςαητός
άμε(προστ.) σύρε, πήγαινε
απαγκέσ’πάνω εκεί πέρα
απάν’πάνω
απόθεναπό που, από όπου
αργαστέρ’εργαστήριο, αργαλειός
αρνόπααρνάκια
ας σ’(ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα
ας σοαπ’ το ασό σο (από το)
ὰσπρονσάβανο
ατέναυτήν
ατεναυτήν
ατ’ςαυτής, της
βοσ̌κίζειςβγάζεις ζώα για βοσκή, βοσκάς
’βόσ̌κιζεν(εβόσ̌κιζεν) βοσκούσε
γομώνειγεμίζει
δέβα(προστ.) πήγαινε
δίγ’ν’δίνουν
διπλοκουράζ’νεδιπλοτσακίζουν, κόβουν στη μέση δις kırmak
εβγαίντςβγαίνεις
εδέβανε(για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν (για χρόνο) πέρασαν διαβαίνω
εδι͜ατάχτεέδωσε οδηγίες, έκανε διαθήκη
εζι͜αγκοπάτεσενπάτησε στον αναβολέα (ζεγκί, μεταλλικός κρίκος που κρέμεται από τη σέλα και χρησιμεύει στον αναβάτη για να ανέβει πάνω στη ράχη του ζώου) üzengi + πατώ
είν’(για πληθ.) είναι
εκάτσενκάθισε
εμένενδιανυκτέρευε
εμπαίνωμπαίνω
έν’είναι
ενέμ’ναανέμενα, περίμενα
έπαρ’(προστ.) πάρε
επάτεσενπάτησε
επέθανενπέθανε
επέντεσεναπάντησε, συνάντησε τυχαία
επέραπήρα
εποίκενέκανε, έφτιαξε ποιέω-ῶ
έρθενήρθε
έρθεςήρθες
έρ’ταιέρχεται
ερώτεσενρώτησε
εσελοκάτσενκάθισε στη σέλα
ετάφενενταφιάστηκε
θρασ̌κεύ’πλημμυρίζει
’ίνουμαιγίνομαι
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
καθίζ’νεκαθίζουν κπ
κάληη αγαπητή σύζυγος, η σύζυγος
’καλίβωνεν(εκαλίβωνεν) πετάλωνε caliga, η «αρβύλα» των Ρωμαίων Λεγεωναρίων μέχρι τον 2° μ.Χ. αι.
καλογερεύωαποσύρομαι από τα εγκόσμια, γίνομαι καλόγερος
Καλομηνά(γεν.) Μαΐου, μαγιάτικα, (αιτ.) Μάιο
καταντικρύακριβώς απέναντι
’κατήβαιναν(εκατήβαιναν) κατέβαιναν
κατήβασον(προστ.) κατέβασε
’κάτσενκάθισε
καφούλι͜αθάμνοι κατάφυλλον<καταφύλλιον<κατ’φούλλιν
’κόμανακόμη
κουφοκάρυ͜αποικιλία καρυδιών
κόφτ’κόβει
μαναστήρ’μοναστήρι
νύφενύφη
όντεςόταν
οπέρτςπέρυσι
οπίσ’πίσω
παίρωπαίρνω
παραλαεύ’νεκατασπαράζουν paralamak
παραστέκειβοηθά, στηρίζει, περιποιείται
ποιγώκάνω, φτιάχνω ποιέω-ῶ
πότ’σον(προστ.) πότισε
πούλτσον(προστ.) πούλησε
πρόαταπρόβατα
πρόγαταπρόβατα
ραχ̌ι͜άράχες, βουνά
ραχ̌ίαράχες, βουνά
σίναν(σε τίναν) σε ποιον/α;
σ̌κύλ’(γεν.) σκύλου
σ̌κυλίτσ̌ι͜ασκυλάκια
στημνοδέσιμονκαλαίσθητο δέσιμο της ζώνης στη μέση
τίνανποιον/α
τίνοςποιού;
φά’(προστ.) φάε
φέγγονφεγγάρι
φελίνφέτα
χάθ’(προστ.) χάσου
χαμελάχαμηλά
χρυσοκωδωνι͜άτεναυτός που φέρει χρυσά κουδούνια
χρυσοκωδωνιάτεςπου φέρει χρυσά κουδούνια
ψηλασέαςορεινά μέρη
ωρία(προστ.) πρόσεξε, φύλαξε, φυλάξου, επέβλεψε
Ο Μάραντον

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr

Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της IpHost