Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Το μαχ̌αιρόπο μ’ δίστομον, ακονεμένον κάμαν Τ’ εμόν και τ’ εσόν η σεβντά σον κόσμον τρανόν θάμαν Απάν’ και ση Τσερκόβιαν¹ η δείσα ρούζ’ και σ’κούται Για τ’ εσέν έναν παλληκάρ’ οφέτος θα σκοτούται Χ̌ίλι͜α μαχ̌αίρι͜α σπαθία ση γην να είν’ στρωμένα Πατώ και τσ̌ιγνι͜αεύ’ ατα κι έρχουμαι μετ’ εσέναν Πατώ και προσ̌κυνώ σε και ντό πολλά αγαπώ σε! Αν θέλτς έλα ση Ράχοβαν², αν αρρωσταίντς, τερώ σε -ν Το μαχ̌αιρόπο μ’ δίστομον, τσ̌αλικένεν κομμάτιν Εσέν κορτσόπον έμορφον εσέγκα σε σ’ ομμάτιν Απάν’ και ση Τσερκόβιαν¹ η δείσα ρούζ’ και σ’κούται Για τ’ εσέν έναν παλληκάρ’ οφέτος θα σκοτούται Έπαρ’, ε! γιαβρί μ’, το μαχ̌αίρ’ έλα, σ̌κίσον και τέρεν Τη καρδίας ι-μ’ το ημ’σόν φωτίαν πώς επέρεν Πατώ και προσ̌κυνώ σε και ντό πολλά αγαπώ σε! Αν θέλτς έλα ση Ράχοβαν², αν αρρωσταίντς, τερώ σε -ν
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| ακονεμένον | ακονισμένο/η | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| αρρωσταίντς | αρρωσταίνεις | ||
| ατα | αυτά | ||
| γιαβρί | μωρό, μικρό, παιδί | yavru | |
| δείσα | ομίχλη | δεῖσα=υγρασία, λάσπη, βρωμιά | |
| είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έμορφον | όμορφο | ||
| έπαρ’ | (προστ.) πάρε | ||
| επέρεν | πήρε | ||
| έρχουμαι | έρχομαι | ||
| εσέγκα | έβαλα, εισήγαγα | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| ημ’σόν | μισό/η | ||
| θάμαν | θαύμα | ||
| θέλτς | θέλεις | ||
| κάμαν | δίκοπο μαχαίρι | kama | |
| καρδίας | (τη, γεν.) καρδιάς, (τα, ονομ. πληθ.) καρδιές | ||
| κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
| μαχ̌αίρ’ | μαχαίρι | ||
| μαχ̌αιρόπο | μαχαιράκι | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| οφέτος | φέτος | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| ρούζ’ | πέφτει, ρίχνει, μτφ. αναλογεί | ||
| σεβντά | αγάπη, έρωτας | sevda/sevdā | |
| σ̌κίσον | σκίσε (προστ.) | ||
| σκοτούται | σκοτώνεται | ||
| σ’κούται | σηκώνεται | ||
| σπαθία | σπαθιά | ||
| τέρεν | (προστ.) κοίταξε | ||
| τερώ | κοιτώ | ||
| τσ̌αλικένεν | χαλύβδινο | çelik | |
| τσ̌ιγνι͜αεύ’ | καταπατώ/ει, τσαλαπατώ/άει, συνθλίβω/ει κάτι πατώντας το | çiğnemek |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| ακονεμένον | ακονισμένο/η | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| αρρωσταίντς | αρρωσταίνεις | ||
| ατα | αυτά | ||
| γιαβρί | μωρό, μικρό, παιδί | yavru | |
| δείσα | ομίχλη | δεῖσα=υγρασία, λάσπη, βρωμιά | |
| είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έμορφον | όμορφο | ||
| έπαρ’ | (προστ.) πάρε | ||
| επέρεν | πήρε | ||
| έρχουμαι | έρχομαι | ||
| εσέγκα | έβαλα, εισήγαγα | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| ημ’σόν | μισό/η | ||
| θάμαν | θαύμα | ||
| θέλτς | θέλεις | ||
| κάμαν | δίκοπο μαχαίρι | kama | |
| καρδίας | (τη, γεν.) καρδιάς, (τα, ονομ. πληθ.) καρδιές | ||
| κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
| μαχ̌αίρ’ | μαχαίρι | ||
| μαχ̌αιρόπο | μαχαιράκι | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| οφέτος | φέτος | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| ρούζ’ | πέφτει, ρίχνει, μτφ. αναλογεί | ||
| σεβντά | αγάπη, έρωτας | sevda/sevdā | |
| σ̌κίσον | σκίσε (προστ.) | ||
| σκοτούται | σκοτώνεται | ||
| σ’κούται | σηκώνεται | ||
| σπαθία | σπαθιά | ||
| τέρεν | (προστ.) κοίταξε | ||
| τερώ | κοιτώ | ||
| τσ̌αλικένεν | χαλύβδινο | çelik | |
| τσ̌ιγνι͜αεύ’ | καταπατώ/ει, τσαλαπατώ/άει, συνθλίβω/ει κάτι πατώντας το | çiğnemek |
¹ (ή Τσερκόβιαννη) Παλιά ονομασία του χωριού Μικρή Σάντα Ημαθίας ² Παλιά ονομασία του χωριού Ράχη Ημαθίας
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 