
Στιχουργοί: Γιώργος Αμαραντίδης | Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καίγουμαι, πουλί μ’, καίγουμαι καίγουμαι, αναστενάζω [και] Τη σεβτιάν ντ’ έχω για τ’ εσέν ’κ’ επορώ να δεβάζω Αρνί μ’, όθεν κέσ’ πορπατείς τ’ ολόερα σ’ φωτάζ’νε [και] Τ’ έμπρου τα στράτας χ̌αίρουνταν, τ’ οπίσ’ αναστενάζ’νε [Ωχ! Και -ν-] Ελέπω σε, χάνω το νου μ’ ν’ αηλί τ’ εμόν το χάλιν [Και -ν-] Άψιμον καίει σο καρδόπο μ’ και κρούει με σο κιφάλιν ♫ Πατρίδα μ’, είδα σ’ όνερο μ’ ελάσκουμ’ σα γιαζία σ’ [νέι/βάι εμέν] Πώς θ’ αποθάνω σα μακρά; θα τρώει με αροθυμία σ’ [νέι] Τα μοναστήρι͜α σ’ έρημα, τα καμπάνας ’κι κρούγ’νε [νέι] κι αγράνεμον όντες φυσά κλαίν’ και μοιρολογούνε [νέι] Να έμ’ αητέντς κι επέτανα κι από ψηλά -ν- ετέρ’να [νέι] τα έμορφα τα μέρι͜α μουν κι ενάν μουράτ’ επαίρ’να [νέι/βάι εμέν]
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγράνεμον | άγριος άνεμος | ||
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| αητέντς | αητός | ||
| αναστενάζ’νε | αναστενάζουν | ||
| αποθάνω | πεθαίνω | ||
| αροθυμία | νοσταλγία | ||
| άψιμον | φωτιά | ||
| γιαζία | πεδιάδες, εξοχή, ύπαιθρος | yazı | |
| δεβάζω | διαβάζω, περνάω, πηγαίνω κπ/κτ κάπου | ||
| ελάσκουμ’ | περιφερόμουν, τριγύριζα, περιπλανιόμουν | ἀλάομαι/ηλάσκω | |
| ελέπω | βλέπω | ||
| έμ’ | ήμουν | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έμορφα | όμορφα | ||
| έμπρου | εμπρός, μπροστά | ||
| επαίρ’να | έπαιρνα | ||
| επέτανα | πετούσα | ||
| επορώ | μπορώ | ||
| ετέρ’να | κοιτούσα | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καίγουμαι | καίομαι | ||
| καμπάνας | (ον.πληθ., τα) καμπάνες | ||
| καρδόπο | καρδούλα | ||
| κέσ’ | προς τα εκεί, προς το μέρος εκείνο | κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κρούγ’νε | χτυπούνε | κρούω | |
| κρούει | χτυπάει | κρούω | |
| μακρά | (επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα | ||
| μέρι͜α | μέρη | ||
| μουν | μας | ||
| μουράτ’ | επιθυμία, πόθος | murat/murād | |
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| όθεν | όπου, οπουδήποτε, σε όποιον | ||
| ολόερα | ολόγυρα | ||
| όνερο | όνειρο | ||
| όντες | όταν | ||
| οπίσ’ | πίσω | ||
| πορπατείς | περπατάς | ||
| στράτας | (ονομ.) δρόμοι, (αιτ.) δρόμους | ||
| φωτάζ’νε | φωτίζουν, λάμπουν | ||
| χ̌αίρουνταν | χαίρονται |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγράνεμον | άγριος άνεμος | ||
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| αητέντς | αητός | ||
| αναστενάζ’νε | αναστενάζουν | ||
| αποθάνω | πεθαίνω | ||
| αροθυμία | νοσταλγία | ||
| άψιμον | φωτιά | ||
| γιαζία | πεδιάδες, εξοχή, ύπαιθρος | yazı | |
| δεβάζω | διαβάζω, περνάω, πηγαίνω κπ/κτ κάπου | ||
| ελάσκουμ’ | περιφερόμουν, τριγύριζα, περιπλανιόμουν | ἀλάομαι/ηλάσκω | |
| ελέπω | βλέπω | ||
| έμ’ | ήμουν | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έμορφα | όμορφα | ||
| έμπρου | εμπρός, μπροστά | ||
| επαίρ’να | έπαιρνα | ||
| επέτανα | πετούσα | ||
| επορώ | μπορώ | ||
| ετέρ’να | κοιτούσα | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καίγουμαι | καίομαι | ||
| καμπάνας | (ον.πληθ., τα) καμπάνες | ||
| καρδόπο | καρδούλα | ||
| κέσ’ | προς τα εκεί, προς το μέρος εκείνο | κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κρούγ’νε | χτυπούνε | κρούω | |
| κρούει | χτυπάει | κρούω | |
| μακρά | (επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα | ||
| μέρι͜α | μέρη | ||
| μουν | μας | ||
| μουράτ’ | επιθυμία, πόθος | murat/murād | |
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| όθεν | όπου, οπουδήποτε, σε όποιον | ||
| ολόερα | ολόγυρα | ||
| όνερο | όνειρο | ||
| όντες | όταν | ||
| οπίσ’ | πίσω | ||
| πορπατείς | περπατάς | ||
| στράτας | (ονομ.) δρόμοι, (αιτ.) δρόμους | ||
| φωτάζ’νε | φωτίζουν, λάμπουν | ||
| χ̌αίρουνταν | χαίρονται |

