Στιχουργοί: Νίκος Σωτηριάδης
Συνθέτες: Γιώργος Ατματσίδης
Τα σήμαντρα εσήμαναν σπαθία κρού’ν σπαθών’νε Σοφίτσα μ’, ατσ̌ά θα προφτάντς; σαρικοφόρ’ σουμών’νε Εύρηκον, πουλί μ’, το τακάτ’ τέρεν απάν’ σ’ ουράνια Ποίσον σταυρόν κι αχπάστ’ να σύρτς πατρίδας την ορφάνια Ραχ̌ι͜ά σαράντα δώδεκα τ’ έν’ τ’ άλλ’ απάν’ ’πιδέβα Κι όσα γεφυροκώλια ευρήκ’ς πορπάτ’ απάν’ και δέβα Ψηλά αν ελέπ’ς τον αετόν σα κάρτζ̌ι͜α τ’ να κρατεί με μη στέκ’ς, Σοφίτσα μ’, κι αραεύ’ς τον τόπον ντο θα κείμαι Κι απάν’ ση Τρίχας το γεφύρ’ ’κχ̌ύσον τα δάκρυ͜α σ’, κλάψον και με τον πρωτομάστοραν καλάτσ̌εψον και τάξον Πέκιαμ’ και χτίζ’ σε στέρεον πατρίδαν κεχριπάρι Και θέκ’ τ’ εμόν τον θάνατον σο πρώτον το λιθάρι
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| απάν’ | πάνω | ||
| αραεύ’ς | ψάχνεις, αναζητάς, γυρεύεις | aramak | |
| ατσ̌ά | άραγε | acep/ʿaceb | |
| γεφύρ’ | γέφυρα, γεφύρι | ||
| δέβα | (προστ.) πήγαινε | ||
| ελέπ’ς | βλέπεις | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έν’ | είναι | ||
| εύρηκον | (προστ.) βρες | ||
| ευρήκ’ς | βρίσκεις | ||
| θάνατον | θάνατος | ||
| θέκ’ | θέτω/ει, τοποθετώ/εί, βάζω/ει | ||
| καλάτσ̌εψον | (προστ.) μίλα, συνομίλησε | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| κάρτζ̌ι͜α | νύχια | kanca<ganzo (βενετ.)<γαμψός ή ganskyos=κλαδί (πρωτοκελτικά) | |
| κείμαι | κείτομαι, ξαπλώνω | ||
| κλάψον | (προστ.) κλάψε | ||
| κρατεί | κρατάει, βαστάει, στέκει, αντέχει | ||
| κρού’ν | χτυπούν | κρούω | |
| ’κχ̌ύσον | (προστ.) έκχυσε, χύσε, έκβαλε | εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω | |
| όσα | όσες φορές | ||
| πέκιαμ’ | ίσως να, πιθανόν να, μπας και (με την ελπίδα να συμβεί) | belki (αραβ. bel+ περσ. ki) | |
| ’πιδέβα | (επιδέβα) προσπέρασα, ξεπέρασα ή (απιδέβα) προσπέρασε, (προστ.) ξεπέρασε | από + διαβαίνω | |
| ποίσον | (προστ.) κάνε, φτιάξε | ποιέω, ποιῶ | |
| πορπάτ’ | (προστ.) περπάτα | ||
| προφτάντς | προφταίνεις | ||
| ραχ̌ι͜ά | ράχες, βουνά | ||
| σουμών’νε | σιμώνουν, πλησιάζουν, κοντεύουν | ||
| σπαθία | σπαθιά | ||
| στέκ’ς | στέκεσαι | ||
| σύρτς | σέρνεις, τραβάς, ρίχνεις | ||
| τακάτ’ | δύναμη, αντοχή | takat/ṭāḳat | |
| τάξον | (προστ.) τάξε | ||
| τέρεν | (προστ.) κοίταξε |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| απάν’ | πάνω | ||
| αραεύ’ς | ψάχνεις, αναζητάς, γυρεύεις | aramak | |
| ατσ̌ά | άραγε | acep/ʿaceb | |
| γεφύρ’ | γέφυρα, γεφύρι | ||
| δέβα | (προστ.) πήγαινε | ||
| ελέπ’ς | βλέπεις | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έν’ | είναι | ||
| εύρηκον | (προστ.) βρες | ||
| ευρήκ’ς | βρίσκεις | ||
| θάνατον | θάνατος | ||
| θέκ’ | θέτω/ει, τοποθετώ/εί, βάζω/ει | ||
| καλάτσ̌εψον | (προστ.) μίλα, συνομίλησε | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| κάρτζ̌ι͜α | νύχια | kanca<ganzo (βενετ.)<γαμψός ή ganskyos=κλαδί (πρωτοκελτικά) | |
| κείμαι | κείτομαι, ξαπλώνω | ||
| κλάψον | (προστ.) κλάψε | ||
| κρατεί | κρατάει, βαστάει, στέκει, αντέχει | ||
| κρού’ν | χτυπούν | κρούω | |
| ’κχ̌ύσον | (προστ.) έκχυσε, χύσε, έκβαλε | εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω | |
| όσα | όσες φορές | ||
| πέκιαμ’ | ίσως να, πιθανόν να, μπας και (με την ελπίδα να συμβεί) | belki (αραβ. bel+ περσ. ki) | |
| ’πιδέβα | (επιδέβα) προσπέρασα, ξεπέρασα ή (απιδέβα) προσπέρασε, (προστ.) ξεπέρασε | από + διαβαίνω | |
| ποίσον | (προστ.) κάνε, φτιάξε | ποιέω, ποιῶ | |
| πορπάτ’ | (προστ.) περπάτα | ||
| προφτάντς | προφταίνεις | ||
| ραχ̌ι͜ά | ράχες, βουνά | ||
| σουμών’νε | σιμώνουν, πλησιάζουν, κοντεύουν | ||
| σπαθία | σπαθιά | ||
| στέκ’ς | στέκεσαι | ||
| σύρτς | σέρνεις, τραβάς, ρίχνεις | ||
| τακάτ’ | δύναμη, αντοχή | takat/ṭāḳat | |
| τάξον | (προστ.) τάξε | ||
| τέρεν | (προστ.) κοίταξε |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 