Στιχουργοί: Θεόφιλος Δημητριάδης
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Κουντουρατσ̌ιλάρ¹, Μαράς̌² πώς θα τρώει με το μαράζ’! Κόσμος έρ’ται και δι͜αβαίν’ και τ’ αρνόπο μ’ πουδέν ’κ’ έν’ Έφυες κι εφέκες με σον κόσμον χ̌ιλι͜ορφανόν και σα στράτας λάσκουμαι αρ’ άμον τον παλαλόν Έκιτι Ουζούν Σοκάκ’³ οι Ρωμαίοι και οι Τουρκάντ’ ας σο τέρτι μ’ ’κ’ εγροικούν τερούνε με -ν- και γελούν Έφυες κι εφέκες με σον κόσμον χ̌ιλι͜ορφανόν και σα στράτας λάσκουμαι αρ’ άμον τον παλαλόν Σο Μεϊτάν⁴ παίζ’ κεμεντζ̌έν για τ’ εμένα νεφιλέν Τραγωδούν για τη σεβντάν και η ψ̌η μ’ μοιρολογά Έφυες κι εφέκες με σον κόσμον χ̌ιλι͜ορφανόν και σα στράτας λάσκουμαι αρ’ άμον τον παλαλόν Έφυες κι εφέκες με σον κόσμον χ̌ιλι͜ορφανόν και σα στράτας λάσκουμαι αρ’ άμον τον παλαλόν
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| δι͜αβαίν’ | (για τόπο) περνάει/ώ, διασχίζει/ω, (για χρόνο) περνάει/ώ | διαβαίνω | |
| εγροικούν | καταλαβαίνουν | ||
| έκιτι | έκφραση αναπόλησης που υποδηλώνει νοσταλγία για κάτι παρελθοντικό | hey gidi | |
| έν’ | είναι | ||
| έρ’ται | έρχεται | ||
| εφέκες | άφησες | ||
| έφυες | έφυγες | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κεμεντζ̌έν | λύρα | kemençe/kemānçe | |
| λάσκουμαι | περιφέρομαι, τριγυρίζω, περιπλανώμαι | ἀλάομαι/ηλάσκω | |
| νεφιλέν | μάταιο/α, ανώφελο/α | nafile/nāfile | |
| παίζ’ | παίζω/παίζει | ||
| παλαλόν | τρελό | ||
| πουδέν | πουθενά | ||
| Ρωμαίοι | οι ορθόδοξοι χριστιανοί πολίτες επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας | ||
| σεβντάν | αγάπη, έρωτα | sevda/sevdā | |
| σοκάκ’ | σοκάκι, στενό δρομάκι ανάμεσα σε κτίσματα | sokak/zuḳāḳ | |
| στράτας | (ονομ.) δρόμοι, (αιτ.) δρόμους | ||
| τερούνε | κοιτούν | ||
| τέρτι | καημός, βάσανο, στενοχώρια | dert | |
| τουρκάντ’ | Τούρκοι | ||
| τραγωδούν | τραγουδάνε | ||
| ψ̌η | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| δι͜αβαίν’ | (για τόπο) περνάει/ώ, διασχίζει/ω, (για χρόνο) περνάει/ώ | διαβαίνω | |
| εγροικούν | καταλαβαίνουν | ||
| έκιτι | έκφραση αναπόλησης που υποδηλώνει νοσταλγία για κάτι παρελθοντικό | hey gidi | |
| έν’ | είναι | ||
| έρ’ται | έρχεται | ||
| εφέκες | άφησες | ||
| έφυες | έφυγες | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κεμεντζ̌έν | λύρα | kemençe/kemānçe | |
| λάσκουμαι | περιφέρομαι, τριγυρίζω, περιπλανώμαι | ἀλάομαι/ηλάσκω | |
| νεφιλέν | μάταιο/α, ανώφελο/α | nafile/nāfile | |
| παίζ’ | παίζω/παίζει | ||
| παλαλόν | τρελό | ||
| πουδέν | πουθενά | ||
| Ρωμαίοι | οι ορθόδοξοι χριστιανοί πολίτες επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας | ||
| σεβντάν | αγάπη, έρωτα | sevda/sevdā | |
| σοκάκ’ | σοκάκι, στενό δρομάκι ανάμεσα σε κτίσματα | sokak/zuḳāḳ | |
| στράτας | (ονομ.) δρόμοι, (αιτ.) δρόμους | ||
| τερούνε | κοιτούν | ||
| τέρτι | καημός, βάσανο, στενοχώρια | dert | |
| τουρκάντ’ | Τούρκοι | ||
| τραγωδούν | τραγουδάνε | ||
| ψ̌η | ψυχή |
¹ (τουρκ.) Kunduracilar, δρόμος της Τραπεζούντας που οδηγεί στην πλατεία Μεϊντάν ² (τουρκ.) Kahramanmaraş, δρόμος της Τραπεζούντας που οδηγεί στην πλατεία Μεϊντάν ³ (τουρκ.) Uzun Sokak, δρόμος της Τραπεζούντας που οδηγεί στην πλατεία Μεϊντάν ⁴ (τουρκ.) Meydan, πλατεία στην Τραπεζούντα
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 