
Στιχουργοί: Σμαρούλα Ευσταθιάδη
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Παλτόν και αν εφόρεσες [Ν’ αηλί εμέν!] ξαν θα ριγάς, πουλόπο μ’ [γιαρ, γιαρ/τσ̌άνουμ, γιαρ, γιαρ] Έλα κι εγώ χουλένω σε [Ν’ αηλί εμέν!] απέσ’ και σ’ εγκαλιόπο μ’ [γιαρ, γιαρ/τσ̌άνουμ, γιαρ, γιαρ] Τα μαλλόπα σ’ χ̌υμίουνταν [Ν’ αηλί εμέν!] αδά κι ακεί σ’ ωμία σ’ [γιαρ, γιαρ/τσ̌άνουμ, γιαρ, γιαρ] Άτσ̌απα, τίναν έ͜εις σο νου σ’; [Ν’ αηλί εμέν!] Ποίος έν’ σην καρδία σ’; [γιαρ, γιαρ/τσ̌άνουμ, γιαρ, γιαρ] Το σ̌άλ’ σ’ ωμία σ’ ντ’ έσυρες [Ν’ αηλί εμέν!] χρώμαν έχ̌’ γερανέον [γιαρ, γιαρ/τσ̌άνουμ, γιαρ, γιαρ] Θέλ’νε να δίν’νε σε τρανόν, [Ν’ αηλί εμέν!] όχι έμεν τον νεόν [γιαρ, γιαρ/τσ̌άνουμ, γιαρ, γιαρ] ♫ Πάντσο, για σύρον το τοξάρ’ σέρτι͜α απάν’ σα κόρδας Εσκάλωσεν και -ν- ο χορόν και θα χορεύ’νε ώρας Και ας σο Γώγον έμαθες να σύρτς απάν’ σα τέλια το τοξαρόπο σ’ να εβγάλ’ και ζάχαρην και μέλια Ο Πάντσον παίζ’ την κεμεντζ̌έν, τα κόρδας μουρδουλίζ’νε κι οι τραγωδι͜άντ’ ολόερα τ’ γλυκέα κελαηδίζ’νε
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| ακεί | εκεί | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| άτσ̌απα | άραγε, αναρωτιέμαι | acaba/ʿacebā | |
| γερανέον | κυανό, γαλάζιο | ||
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| γλυκέα | (επιρρ.) γλυκά | ||
| δίν’νε | δίνουν | ||
| έ͜εις | έχεις | ||
| εβγάλ’ | βγάλει | ||
| εγκαλιόπο | αγκαλίτσα | ||
| έν’ | είναι | ||
| εσκάλωσεν | ξεκίνησε, άρχισε, εκκίνησε ένα έργο/δουλειά | ||
| έσυρες | έσυρες, τράβηξες, έριξες | ||
| έχ̌’ | έχει | ||
| θέλ’νε | θέλουν | ||
| κελαηδίζ’νε | κελαηδούν | ||
| κεμεντζ̌έν | λύρα | kemençe/kemānçe | |
| κόρδας | χορδές | ||
| μαλλόπα | μαλλάκια | ||
| μουρδουλίζ’νε | γρυλλίζουν υπόκωφα, παράγουν υπόκωφο ήχο | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| ξαν | πάλι, ξανά | ||
| ολόερα | ολόγυρα | ||
| παίζ’ | παίζω/παίζει | ||
| ποίος | (ερωτημ.) ποιός, (αναφ.αντων.) όποιος | ||
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| ριγάς | κρυώνεις | ||
| σ̌άλ’ | σάλι, εσάρπα, γενικά είδος μάλλινου ύφασματος | şal/şāl | |
| σέρτι͜α | σκληρά, δυνατά, δριμεία | sert/serd | |
| σύρον | (προστ.) σύρε, τράβα, ρίξε | ||
| σύρτς | σέρνεις, τραβάς, ρίχνεις | ||
| τέλια | σύρματα, χορδές μουσικού οργάνου | tel | |
| τίναν | ποιον/α | ||
| τοξάρ’ | δοξάρι | ||
| τοξαρόπο | (υποκορ.) δοξάρι | ||
| τραγωδι͜άντ’ | τραγουδιστές | ||
| τσ̌άνουμ | ψυχή μου, αγαπημένε/η μου | canım<can/cān | |
| χ̌υμίουνταν | γλιστρούν προς τα κάτω, κατολισθαίνουν | χύμα | |
| χορεύ’νε | χορεύουν | ||
| χουλένω | ζεσταίνω, θερμαίνω | ||
| ωμία | ώμοι | ||
| ώρας | ώρες |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| ακεί | εκεί | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| άτσ̌απα | άραγε, αναρωτιέμαι | acaba/ʿacebā | |
| γερανέον | κυανό, γαλάζιο | ||
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| γλυκέα | (επιρρ.) γλυκά | ||
| δίν’νε | δίνουν | ||
| έ͜εις | έχεις | ||
| εβγάλ’ | βγάλει | ||
| εγκαλιόπο | αγκαλίτσα | ||
| έν’ | είναι | ||
| εσκάλωσεν | ξεκίνησε, άρχισε, εκκίνησε ένα έργο/δουλειά | ||
| έσυρες | έσυρες, τράβηξες, έριξες | ||
| έχ̌’ | έχει | ||
| θέλ’νε | θέλουν | ||
| κελαηδίζ’νε | κελαηδούν | ||
| κεμεντζ̌έν | λύρα | kemençe/kemānçe | |
| κόρδας | χορδές | ||
| μαλλόπα | μαλλάκια | ||
| μουρδουλίζ’νε | γρυλλίζουν υπόκωφα, παράγουν υπόκωφο ήχο | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| ξαν | πάλι, ξανά | ||
| ολόερα | ολόγυρα | ||
| παίζ’ | παίζω/παίζει | ||
| ποίος | (ερωτημ.) ποιός, (αναφ.αντων.) όποιος | ||
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| ριγάς | κρυώνεις | ||
| σ̌άλ’ | σάλι, εσάρπα, γενικά είδος μάλλινου ύφασματος | şal/şāl | |
| σέρτι͜α | σκληρά, δυνατά, δριμεία | sert/serd | |
| σύρον | (προστ.) σύρε, τράβα, ρίξε | ||
| σύρτς | σέρνεις, τραβάς, ρίχνεις | ||
| τέλια | σύρματα, χορδές μουσικού οργάνου | tel | |
| τίναν | ποιον/α | ||
| τοξάρ’ | δοξάρι | ||
| τοξαρόπο | (υποκορ.) δοξάρι | ||
| τραγωδι͜άντ’ | τραγουδιστές | ||
| τσ̌άνουμ | ψυχή μου, αγαπημένε/η μου | canım<can/cān | |
| χ̌υμίουνταν | γλιστρούν προς τα κάτω, κατολισθαίνουν | χύμα | |
| χορεύ’νε | χορεύουν | ||
| χουλένω | ζεσταίνω, θερμαίνω | ||
| ωμία | ώμοι | ||
| ώρας | ώρες |

