Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Εσύ κορτσόπον έμορφον, τ’ εμόν η κάλη είσαι Γουρπάν’ σ’ οσπίτ’ ντ’ εμπαίντς κι εβγαίντς, σο μεσοχάμ’ ντο κείσαι Το παραθύρι σ’ άνοιξον κι άκ’σον την τραγωδία μ’ Εστά και τέρεν το φαρμάκ’ πώς τρέχ̌’ ας σην καρδία μ’ Κορτσόπον, είσαι -ν- έμορφον, η μαχαλά σ’ τιμά σε Αρ’ όσον ντ’ αγαπώ σε εγώ, η μάνα σ’ ’κι αγαπά σε Βάλεν την τάπλαν ζαρωτά και -ν- έβγα απάν’ σο δώμαν και πέει με «καλωσόρισες» με το γλυκύν το στόμαν
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άκ’σον | (προστ.) άκουσε | ||
| άνοιξον | (προστ.) άνοιξε | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| βάλεν | (προστ.) βάλε | ||
| γλυκύν | γλυκιά/ό | ||
| γουρπάν’ | θυσία | kurban/ḳurbān | |
| δώμαν | δωμάτιο, χωμάτινη επίπεδη στέγη των σπιτιών | ||
| έβγα | (προστ.) βγες | ||
| εβγαίντς | βγαίνεις | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έμορφον | όμορφο | ||
| εμπαίντς | μπαίνεις | ||
| εστά | (προστ.) στάσου | ||
| ζαρωτά | στραβά | ||
| κάλη | η αγαπητή σύζυγος, η σύζυγος | ||
| κείσαι | κείτεσαι, ξαπλώνεις | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
| μαχαλά | γειτονιά | mahalle/maḥalle | |
| μεσοχάμ’ | (ή μεσοχάμιν, από το μέσον+χαμαί=κάτω, επί του εδάφους) αποτελούσε το μοναδικό θερμαινόμενο δωμάτιο του σπιτιού, το καθιστικό, στο κέντρο του οποίου βρισκόταν ο χωνός | ||
| οσπίτ’ | σπίτι | hospitium<hospes | |
| πέει | (προστ.) πες | ||
| τάπλαν | δισκοειδές κάλυμμα της κεφαλής της Πόντιας γυναίκας που στο επάνω μέρος του έφερε λεπτό στρογγυλό έλασμα ασημένιο ή επίχρυσο. Αυτό το έλασμα είχε επάνω του σχέδια διάφορα αλλά και τύπους νομισμάτων σε διάταξη με μέρος του ενός να καλύπτει μέρος του άλλου | tabla/ṭabla | |
| τέρεν | (προστ.) κοίταξε | ||
| τραγωδία | τραγούδι | ||
| τρέχ̌’ | τρέχει |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| άκ’σον | (προστ.) άκουσε | ||
| άνοιξον | (προστ.) άνοιξε | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| βάλεν | (προστ.) βάλε | ||
| γλυκύν | γλυκιά/ό | ||
| γουρπάν’ | θυσία | kurban/ḳurbān | |
| δώμαν | δωμάτιο, χωμάτινη επίπεδη στέγη των σπιτιών | ||
| έβγα | (προστ.) βγες | ||
| εβγαίντς | βγαίνεις | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έμορφον | όμορφο | ||
| εμπαίντς | μπαίνεις | ||
| εστά | (προστ.) στάσου | ||
| ζαρωτά | στραβά | ||
| κάλη | η αγαπητή σύζυγος, η σύζυγος | ||
| κείσαι | κείτεσαι, ξαπλώνεις | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
| μαχαλά | γειτονιά | mahalle/maḥalle | |
| μεσοχάμ’ | (ή μεσοχάμιν, από το μέσον+χαμαί=κάτω, επί του εδάφους) αποτελούσε το μοναδικό θερμαινόμενο δωμάτιο του σπιτιού, το καθιστικό, στο κέντρο του οποίου βρισκόταν ο χωνός | ||
| οσπίτ’ | σπίτι | hospitium<hospes | |
| πέει | (προστ.) πες | ||
| τάπλαν | δισκοειδές κάλυμμα της κεφαλής της Πόντιας γυναίκας που στο επάνω μέρος του έφερε λεπτό στρογγυλό έλασμα ασημένιο ή επίχρυσο. Αυτό το έλασμα είχε επάνω του σχέδια διάφορα αλλά και τύπους νομισμάτων σε διάταξη με μέρος του ενός να καλύπτει μέρος του άλλου | tabla/ṭabla | |
| τέρεν | (προστ.) κοίταξε | ||
| τραγωδία | τραγούδι | ||
| τρέχ̌’ | τρέχει |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 