.
.
Πατρίδα μ’, πονεμένον

Ο Πόντον δί’ σε την ευχ̌ήν

Ο Πόντον δί’ σε την ευχ̌ήν
fullscreen
Χρόνι͜α έρθαν κι εδέβανε
καιροί έρθαν και πάγ’νε
Έναν πουλίν, μαύρον πουλίν
μαύρον άμον τη νύχταν
ολονυχτίς τριγύριζεν
γύρω τα καστροπόδι͜α,
π’ επέμ’ναν έρμα κι άκλερα,
γομάτα κολισ̌άφρας
Ολονυχτίς τριγύριζεν,
με τα φτερά ανοιγμένα,
και επεστάθεν την Αυγήν,
κι εκάτσεν σ’ έναν άκραν
μονάκριβου παρασταρί’,
δίχως επανωθύρι,
απομεινάρ’ τη Παλατί’,
κιντέας ντ’ εγομώθεν
Τερεί απάν’, τερεί αφκά,
τερεί οπίσ’ και έμπρι͜α
Μακρογουλίζ’, καλοτερεί
σ’ Ανατολήν και Δύσην,
κι αρχινά να φτουλίεται
άμον χ̌έρα γυναίκα
κι αρχινά να μοιρολογά,
μ’ ανθρώπινον λαλίαν:
«Εσείν πλακία άχαρα,
μάρμαρα απαρδάλι͜α,
με μονοκέφαλους αετούς
και μίτρας Βασιλιάδων
μ’ εγκόλπια Πατριαρχών
με σταυρούς Δεσποτάδων,
με τα σπαθία στρατηγών,
παντιέρας καπετάνιων
Μάρμαρα, ντο σ̌κεπάζετεν
ολόεν έναν έθνος
Αποσ̌κεπάστεν ’βλαβικά
τ’ άγια τα ταφία!
Το χώμαν θ’ ευκαιρώνει͜ ατο
τ’ ανάλαφρον αέρας,
ντ’ εβγαίν’ ας σο ανάσυρμαν
κι ας σο μαύρον το κλάμαν
Ν’ εβγαίν’νε οι αποθαμέν’,
οι ζωντανοί θα εμπαίν’νε!»

♫

Ο Πόντον δί’ σε την ευχ̌ήν,
η Σουμελά τη στράταν
Δεξί͜ει σε παλληκάρ’ τρανόν
Ακρίταν με τα δέντρα̤

Έπαρ’ τ’ Α’εργί’ τ’ άλογον
την κεμεντζ̌έ σα χ̌έρα̤
Και τραγωδίας να ευτάς
τη Πόντου τα χαπέρα̤

Το χώμαν κλίστ’ και φίλ’ α̤το
αν έν’ και ’κι θα χάσαι
Έπαρ’ σο χ̌έρι σ’/σα χ̌έρα̤ σ’ έναν ξαν
πατρίδαν να θυμάσαι
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
Α’εργί’αϊ-Γιώργη
άκλεραάκληρα, φτωχά, δυστυχή, ταλαίπωρα
άκρανάκρη, αρχή
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
ανάσυρμανγοερό κλάμα, λυγμός
απάν’πάνω
απαρδάλι͜αεκείνα που είθε να χαθούν/καταστραφούν, αδέσποτα
αποθαμέν’πεθαμένοι
αποσ̌κεπάστεν(προστ.) ξεσκεπάστε
ας σοαπ’ το ασό σο (από το)
αφκάκάτω
γομάταγεμάτα
δεξί͜ειδείχνει
δί’δίνει
εβγαίν’βγαίνει
εβγαίν’νεβγαίνουν
εγκόλπιαφυλαχτά που κρέμονται στο λαιμό και φτάνουν περίπου στο μέσο του στήθους
εγομώθενγέμισε
εδέβανε(για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν (για χρόνο) πέρασαν διαβαίνω
εκάτσενκάθισε
εμπαίν’νεμπαίνουν
έμπρι͜αμπροστά ἐμπρός
έν’είναι
επανωθύριανώφλι, οριζόντιο δοκάρι, από ξύλο, πέτρα ή μέταλλο, που αποτελεί το πάνω μέρος ενός ανοίγματος τοίχου και συγκρατεί την τοιχοποιία
έπαρ’(προστ.) πάρε
επέμ’ναναπόμειναν
επεστάθενστάθηκε λίγο, σταμάτησε
έρθανήρθαν
εσείνεσείς
ευκαιρώνειαδειάζει
ευτάςκάνεις, φτιάχνεις εὐθειάζω
καλοτερείκαλοκοιτάζει
καστροπόδι͜ατα πόδια/θεμέλια του κάστρου
κεμεντζ̌έλύρα kemençe/kemānçe
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κιντέαςτσουκνίδες
κλίστ’σκύψε, κλίνε
κολισ̌άφραςσαύρες (επιστ. Lacerta trilineata) κολοβός < κόλ(ος) + σαύρα
λαλίανλαλιά, φωνή
μακρογουλίζ’τεντώνει το λαιμό προς τα εμπρός
ξανπάλι, ξανά
ολόενολόκληρο/η
οπίσ’πίσω
πάγ’νεπηγαίνουν, έφυγαν, πάνε
παλατί’παλατιού
παντιέραςσημαίες bandiera
σπαθίασπαθιά
ταφίατάφοι, το νεκροταφείο
τερείκοιτάει
τραγωδίαςτραγούδια
φίλ’(προστ. φιλώ) φίλα, (πληθ. φίλον) φίλοι
φτουλίεταιμαδιέται, τραβά τα μαλλιά του, ξεπουπουλιάζεται πτίλον
χ̌έραχήρα
χ̌έρα̤χέρια
χαπέρα̤ειδήσεις, νέα haber/ḫaber
χάσαιχάνεσαι
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλ.
Α’εργί’αϊ-Γιώργη
άκλεραάκληρα, φτωχά, δυστυχή, ταλαίπωρα
άκρανάκρη, αρχή
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
ανάσυρμανγοερό κλάμα, λυγμός
απάν’πάνω
απαρδάλι͜αεκείνα που είθε να χαθούν/καταστραφούν, αδέσποτα
αποθαμέν’πεθαμένοι
αποσ̌κεπάστεν(προστ.) ξεσκεπάστε
ας σοαπ’ το ασό σο (από το)
αφκάκάτω
γομάταγεμάτα
δεξί͜ειδείχνει
δί’δίνει
εβγαίν’βγαίνει
εβγαίν’νεβγαίνουν
εγκόλπιαφυλαχτά που κρέμονται στο λαιμό και φτάνουν περίπου στο μέσο του στήθους
εγομώθενγέμισε
εδέβανε(για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν (για χρόνο) πέρασαν διαβαίνω
εκάτσενκάθισε
εμπαίν’νεμπαίνουν
έμπρι͜αμπροστά ἐμπρός
έν’είναι
επανωθύριανώφλι, οριζόντιο δοκάρι, από ξύλο, πέτρα ή μέταλλο, που αποτελεί το πάνω μέρος ενός ανοίγματος τοίχου και συγκρατεί την τοιχοποιία
έπαρ’(προστ.) πάρε
επέμ’ναναπόμειναν
επεστάθενστάθηκε λίγο, σταμάτησε
έρθανήρθαν
εσείνεσείς
ευκαιρώνειαδειάζει
ευτάςκάνεις, φτιάχνεις εὐθειάζω
καλοτερείκαλοκοιτάζει
καστροπόδι͜ατα πόδια/θεμέλια του κάστρου
κεμεντζ̌έλύρα kemençe/kemānçe
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κιντέαςτσουκνίδες
κλίστ’σκύψε, κλίνε
κολισ̌άφραςσαύρες (επιστ. Lacerta trilineata) κολοβός < κόλ(ος) + σαύρα
λαλίανλαλιά, φωνή
μακρογουλίζ’τεντώνει το λαιμό προς τα εμπρός
ξανπάλι, ξανά
ολόενολόκληρο/η
οπίσ’πίσω
πάγ’νεπηγαίνουν, έφυγαν, πάνε
παλατί’παλατιού
παντιέραςσημαίες bandiera
σπαθίασπαθιά
ταφίατάφοι, το νεκροταφείο
τερείκοιτάει
τραγωδίαςτραγούδια
φίλ’(προστ. φιλώ) φίλα, (πληθ. φίλον) φίλοι
φτουλίεταιμαδιέται, τραβά τα μαλλιά του, ξεπουπουλιάζεται πτίλον
χ̌έραχήρα
χ̌έρα̤χέρια
χαπέρα̤ειδήσεις, νέα haber/ḫaber
χάσαιχάνεσαι
Ο Πόντον δί’ σε την ευχ̌ήν

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr

Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της IpHost